Η πρόσφατη καταστροφή στη βόρεια Αττική θα βρεθεί στο επίκεντρο πολυετούς ερευνητικού προγράμματος που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Στόχος του προγράμματος, στο οποίο συμμετέχουν 38 φορείς από 13 χώρες της Ε.Ε. και τη Μεγάλη Βρετανία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία και την Ουκρανία, είναι να αναπτυχθεί επιστημονική γνώση για τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών βάσει μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, με έμφαση στις ακραίες πυρκαγιές.
Το πρόγραμμα ονομάζεται FirEUrisk και χρηματοδοτείται με 10,5 εκατ. ευρώ από το κοινοτικό ερευνητικό εργαλείο Horizon 2020. Τεχνικός διευθυντής του προγράμματος είναι ο Γιώργος Ευτυχίδης, ερευνητής στο Κέντρο Μελετών Ασφάλειας (ΚΕΜΕΑ) του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, ο οποίος είχε διατελέσει και μέλος της «επιτροπής Goldammer». «Πρόκειται για ένα πολυθεματικό ερευνητικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη επιστημονικής γνώσης για τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ευρωπαϊκή στρατηγική διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών. Oλα αυτά στη βάση μιας στρατηγικής ολοκλήρωσης τριών διαστάσεων που περιλαμβάνει την εκτίμηση του δυναμικού πυρκαγιάς σε συνδυασμό με τις σχετικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, τον προσδιορισμό των αναγκαίων μέτρων μείωσης της επικινδυνότητας της πυρκαγιάς και την προσαρμογή της κοινωνικοοικονομικής πραγματικότητας στις κλιματικές και περιβαλλοντικές αλλαγές», εξηγεί.
Oπως αναφέρει ο κ. Ευτυχίδης, το ερευνητικό πρόγραμμα –που ξεκίνησε τον Μάιο και θα ολοκληρωθεί το 2025– θα δώσει έμφαση στην έρευνα της διαχείρισης των ακραίων πυρκαγιών μεγάλης κλίμακας και στις πυρκαγιές της μεικτής ζώνης δασών-οικισμών. Πρόκειται επίσης να διερευνηθεί η αλλαγή των συνθηκών εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη λόγω κλιματικής αλλαγής. «Ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, αλλάζουν και οι συνθήκες και ο κίνδυνος πυρκαγιάς ανακατανέμεται και διευρύνεται: αφορά και μεγαλύτερα υψόμετρα, περιοχές σε απόσταση από την παράκτια ζώνη, ακόμα βορειότερες περιοχές. Μέσω του προγράμματος θα δημιουργήσουμε έναν πανευρωπαϊκό χάρτη για τον κίνδυνο πυρκαγιών το 2030 και 2050, ο οποίος θα μπορέσει να αποτελέσει εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Μετά τα τελευταία γεγονότα, αποφασίστηκε η πυρόπληκτη περιοχή της βόρειας Αττικής να αποτελέσει μία από τις πέντε σε ευρωπαϊκό επίπεδο στις οποίες θα δοκιμαστούν και θα αξιολογηθούν τα συστήματα και οι πρακτικές που θα αναπτυχθούν. «Για παράδειγμα, η τυποποίηση και χαρτογράφηση της δασικής καύσιμης ύλης, η παροχή συγκεκριμένης πληροφορίας για τον κίνδυνο πλημμύρας ύστερα από πυρκαγιές, η εφαρμογή νέων μεθόδων διαχείρισης του δάσους –όχι μόνο για τη μείωση της βιομάζας, όπως σήμερα– αλλά ακόμα και ο σχεδιασμός και η κατανομή διαφορετικών τύπων βλάστησης, που να είναι πιο ελεγχόμενος από έναν μηχανισμό πυρόσβεσης. Γενικά, το πρόγραμμα αυτό παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χώρα μας γιατί αφορά τις μεικτές περιοχές δάσους και κατοικίας, που στην Ελλάδα και σε άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες βρίσκονται στο επίκεντρο μεγάλων πυρκαγιών τα τελευταία χρόνια», καταλήγει ο κ. Ευτυχίδης.
Εκτός από το ΚΕΜΕΑ, από ελληνικής πλευράς συμμετέχουν το τμήμα Τηλεπισκόπησης του ΑΠΘ, το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος του Δημόκριτου και η ιδιωτική εταιρεία Satways.
Γιώργος Λιάλιος
