Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις για τον κίνδυνο πυρκαγιών το ερχόμενο καλοκαίρι, τη στιγμή που ήδη σε Ισπανία και Ελλάδα, σε συνδυασμό με τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, την παρατεταμένη περίοδο ξηρασίας και τους ανέμους, εκδηλώθηκαν οι πρώτες πυρκαγιές ήδη από τον Απρίλιο! Αν αναλογιστεί κανείς τις προγνώσεις των ειδικών που «βλέπουν» για το 2024 ένα από τα πιο θερμά και ξηρά καλοκαίρια, τότε ο πύρινος εφιάλτης αναμένεται ότι θα επανέλθει. Τη στιγμή δε, που η υπερθέρμανση του πλανήτη δε φαίνεται να σταματά, ο κίνδυνος αυτός όχι μόνο δε μοιάζει να αποτρέπεται αλλά αντιθέτως να αυξάνεται τις επόμενες δεκαετίες ακόμα και σε περιοχές που θεωρούνταν «ασφαλείς».
Αυτό προκύπτει από μελέτη σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και πώς συνδέεται με το ξέσπασμα πυρκαγιών στην κεντρική Ευρώπη που δημοσιεύθηκε στο Natural Hazards and Earth System Sciences της Ένωσης Ευρωπαίων Γεωεπιστημών.
Το γεγονός ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει καταστήσει τον κίνδυνο πυρκαγιών πιο πιθανό, το επιβεβαιώνουν τα καλοκαίρια του 2021, 2022 και 2023 με τις δασικές πυρκαγιές να έχουν πλήξει τη Βόρεια Αμερική και τη Νότια Ευρώπη. Οι ειδικοί, λοιπόν, εκφράζουν φόβους για επέκταση του φαινομένου σε περιοχές όπου στο παρελθόν δεν παρατηρούνταν πυρκαγιές.
Όπως επισημαίνει η μελέτη οι πυρκαγιές είναι πιθανό να γίνουν πιο ακραίες και να επεκταθούν σε πιο εύκρατες ζώνες στον βορρά, καθώς τα κύματα καύσωνα και η ξηρασία μειώνουν την υγρασία του εδάφους και αυξάνουν την ευφλεκτότητα της βλάστησης. Με λίγα λόγια, όσο αυξάνονται οι θερμοκρασίες κι η ταχύτητα του ανέμου και μειώνεται το ποσοστό υγρασίας, ενισχύονται οι πιθανότητες συχνότερης εκδήλωσης πυρκαγιάς. Επιπλέον, εικάζεται ότι θα αυξηθούν σε διάρκεια και πως θα κατακάψουν μεγαλύτερες εκτάσεις, καθιστώντας δύσκολο το έργο των αρμόδιων υπηρεσιών που θα κληθούν να θέσουν υπό έλεγχο τα μέτωπα.
Πιο συγκεκριμένα, τις επόμενες δεκαετίες (2070-2099), το ποσοστό των ημερών με κίνδυνο πυρκαγιάς θα αυξηθεί από 10% έως 33% στις Άλπεις, από 25% έως 50% στους πρόποδες των Άλπεων και στη νότια Γερμανία και από 33% έως 60% στις ανατολικές οροσειρές.
Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες θα γίνονται ολοένα πιο συχνές, με τους ειδικούς να επισημαίνουν την ανάγκη λήψης μέτρων και ολοκληρωμένων στρατηγικών για την αντιμετώπιση τέτοιων προκλήσεων.
Αναλυτικότερα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι ακόμα και στην περίπτωση της Βαυαρίας, η οποία δεν πλήττεται συνήθως από πυρκαγιές, αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά τα επόμενα χρόνια, ιδίως τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Ο κίνδυνος, σύμφωνα με την έκθεση, θα είναι υψηλός στη νότια Γερμανία και δη στο βαυαρικό οροπέδιο μέχρι το τέλος του αιώνα. Εντυπωσιακό, δε, είναι το στοιχείο ότι ακόμα και σε περιοχές όπως οι Άλπεις που δεν φτάνουν σε υψηλά επίπεδα κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιάς χάρη στο ψυχρότερο κλίμα και το υψόμετρο, αναμένονται μεταβολές την περίοδο πυρκαγιών εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Επομένως, η εντονότερη ξηρασία εικάζεται ότι θα αυξήσει τη διάρκεια και ένταση των δασικών πυρκαγιών με την κλιματική αλλαγή να αλλάζει το τοπίο διευρύνοντας τις περιοχές που διατρέχουν κίνδυνο και έως σήμερα δεν αντιμετώπιζαν τέτοιου είδους κρίσεις.
Όπως αναφέρει η αμερικανική περιβαλλοντική οργάνωση Environmental Defense Fund η κλιματική αλλαγή μπορεί να κάνει πιο ευάλωτο το περιβάλλον: Η αύξηση της θερμοκρασίας και της ξηρασίας μπορεί να ενισχύσει τις πυρκαγιές.
Οι θερμότερες θερμοκρασίες εξατμίζουν περισσότερη υγρασία από το έδαφος και τη βλάστηση, ξηραίνοντας τα δέντρα, τους θάμνους και τα ποώδη φυτά και μετατρέποντας τα πεσμένα φύλλα και κλαδιά σε προσάναμμα.
Επιπλέον, σε περιόδους ξηρασίας, τα δέντρα που καταπονούνται από την έλλειψη νερού μπορεί να γίνουν πιο ευάλωτα σε έντομα και ασθένειες που μπορούν να τα αποδυναμώσουν ή να τα σκοτώσουν, δημιουργώντας περισσότερη καύσιμη ύλη για πυρκαγιές.
