Από τη Δανάη Δασοπούλου
Η Ευρώπη στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας με στόχο την «πράσινη» μετάβαση και την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050 δεσμεύτηκε για τη φύτευση τουλάχιστον 3 δισ. δέντρων ως μέσο για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, το σχέδιο «Μεγάλο Πράσινο Τείχος» αποτελεί φιλόδοξη πρωτοβουλία της Αφρικανικής Ένωσης με στόχο την αναχαίτιση της ερήμου μέσω αναδάσωσης ζώνης που εκτείνεται από τη Βόρεια Αφρική, το Σαχέλ και το Κέρας της Αφρικής, με την ανάπτυξη της οποίας εκτιμάται ότι θα δεσμευτούν 250 δισ. τόνοι διοξειδίου του άνθρακα και θα δημιουργηθούν 10 εκατ. θέσεις εργασίας ως το 2030. Την ίδια στιγμή, η Κίνα στο ίδιο χρονικό διάστημα σχεδιάζει τη διατήρηση και αναδάσωση εκτάσεων με 70 δισ. δέντρα σε μία προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η περιβαλλοντική κρίση.
Αλλωστε είναι γνωστό ότι τα δάση είναι πνεύμονες οξυγόνου απαραίτητοι τόσο για τον άνθρωπο όσο για δεκάδες είδη ζώων και πτηνών καθώς αποτελούν καταφύγιό τους, ενώ παράλληλα τα πυκνά δάση συμβάλλουν στον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας που αποτελεί συνέπεια της κλιματικής κρίσης.
Είναι, όμως, η μαζική δενδροφύτευση καλή ιδέα τελικά;
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Science προκύπτει ότι παρότι η αναδάσωση θεωρείται ένας τρόπος, μεταξύ άλλων, για την ρύθμιση της θερμοκρασίας και τη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα, τελικά ο αντίκτυπος είναι πιο σύνθετος. Με λίγα λόγια αποδεικνύεται ότι έχει υπερεκτιμηθεί το όφελος από τις δράσεις μεγάλης κλίμακας.
Ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Κέιμπριτζ, του Σέφιλντ και του Λιντς στη Μεγάλη Βρετανία διαπίστωσαν ότι η μαζική δασοπονία επιδρά στη σύνθεση της ατμόσφαιρας και στην ανακλαστικότητα της επιφάνειας του εδάφους αυξάνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Αναλυτικότερα κατέληξαν ότι η αναδάσωση αύξησε τη διασπορά των αερολυμάτων και τα αέρια του θερμοκηπίου (μεθάνιο και όζον) αφού απελευθερώθηκαν βιογενείς πτητικές οργανικές ενώσεις.
Η φύτευση δέντρων χωρίς μείωση των εκπομπών αποτελεί αδιέξοδο
Η μαζική δενδροφύτευση μειώνει την επιφανειακή λευκαύγεια (albedo), δηλαδή την ικανότητα του εδάφους να αντανακλά την ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στην επιφάνεια της Γης.
Από τη μία περισσότερα δέντρα σημαίνουν περισσότερα αέρια που επιδρούν στο κλίμα, και από την άλλη, περισσότερη θερμότητα που παγιδεύεται στην ατμόσφαιρα.
Όπως αναφέρεται στη μελέτη, αξιολογήθηκαν οι αντιδράσεις με τη χρήση μοντέλων του κλιματικού συστήματος. Σύμφωνα με το σενάριο της εκτεταμένης δασικής διεύρυνσης διαπιστώθηκε ότι «αυξήθηκε η διασπορά των αερολυμάτων και των αερίων του θερμοκηπίου και ταυτόχρονα μειώθηκε η ανάκλαση, γεγονός που επέφερε αύξηση της θερμοκρασίας. Λαμβάνοντας ως ενδεχόμενο την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 4 βαθμούς Κελσίου η αναδάσωση ακυρώνει το 1/3 του κλιματικού οφέλους».
Βέβαια, όταν η αναδάσωση πραγματοποιήθηκε παράλληλα με άλλες δράσεις που επιτυγχάνουν τον στόχο της συμφωνίας του Παρισιού σε επίπεδα κάτω των 2 βαθμών Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα τα θετικά αποτελέσματα ήταν μεγαλύτερα, γεγονός που αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για ταυτόχρονη εφαρμογή μέτρων για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
