Μπροστά στην εντεινόμενη ανάγκη διαχείρισης της κλιματικής αλλαγής και του υψηλού ενεργειακού κόστους, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις στρέφονται σε ψηφιακές λύσεις για την αναβάθμιση της ενεργειακής αποδοτικότητας των εγκαταστάσεων και των κτιριακών υποδομών τους.
Πρόκειται για εφαρμογές που μπορούν να υλοποιηθούν γρήγορα, χωρίς πολύπλοκες ή δαπανηρές επενδύσεις, και να μειώσουν το ενεργειακό κόστος μιας επιχείρησης τουλάχιστον κατά 10%, με απόσβεση σε 6-24 μήνες.
Ποια εργαλεία μπορούν να αξιοποιηθούν σε μια τέτοια προσπάθεια, και τι ωφέλειες παράγουν; Ώριμες, ασφαλείς και ευρέως διαθέσιμες ψηφιακές τεχνολογίες επιτρέπουν πρακτικά, άμεσα, και χαμηλού κόστους βήματα για την εξοικονόμηση ενέργειας, που μειώνουν τις ενεργειακές δαπάνες και βελτιώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Για παράδειγμα, έξυπνοι αισθητήρες και μετρητές ενέργειας μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας μέχρι και 40%, ενώ η μετάβαση στο cloud μπορεί να περιορίσει τα ενεργειακά κόστη μέχρι και 35%. Η εφαρμογή έξυπνων αλγορίθμων, προηγμένων μεθόδων ανάλυσης και εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης βελτιώνει την πρόγνωση ενεργειακής κατανάλωσης κατά τουλάχιστον 15%. Τα ψηφιακά δίδυμα, μέσα από τη μοντελοποίηση και εικονική αναπαράσταση συστημάτων, εγκαταστάσεων και διαδικασιών παραγωγής, συμβάλλουν στην πρόγνωση της κατανάλωσης ενέργειας, αναβαθμίζοντας έτσι την απόδοση και ασφάλεια χρήσης.
Πώς, όμως, μπορεί να επιλέξει μια επιχείρηση τα κατάλληλα ψηφιακά εργαλεία που θα ενσωματώσει στις εγκαταστάσεις, υποδομές και διαδικασίες της; Με σημείο εκκίνησης τον ολιστικό ενεργειακό έλεγχο (energy audit), πραγματοποιείται χαρτογράφηση των σημείων κατανάλωσης ενέργειας, και εντοπίζονται σημεία σπατάλης ή απώλειας ενέργειας. Με αυτή τη γνώση, οι επιχειρήσεις μπορούν να επιλέξουν τις έξυπνες εφαρμογές που θα υιοθετήσουν για την παρακολούθηση της κατανομής και διανομής ενέργειας. Με τεχνικές παρεμβάσεις και προσαρμογές στον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό, όπως ενσωμάτωση συστημάτων ενημέρωσης για την προληπτική συντήρηση (predictive maintenance), επιτυγχάνεται βελτιστοποίηση του προγραμματισμού για την επιδιόρθωση, αντικατάσταση και χρήση του. Έτσι, γίνεται εφικτή μείωση έως 20% των κεφαλαιακών δαπανών (CAPEX) συγκριτικά με παραδοσιακά συστήματα ελέγχου (πχ BMS, SCADA), μειωμένη χρήση συσκευών κατά 25%, και μειωμένη καλωδίωση κατά 60%. Σε ό,τι αφορά τα συστήματα φωτισμού, θέρμανσης, εξαερισμού και κλιματισμού (HVAC), κεντρικά συστήματα κτιριακών αυτοματισμών και πλατφόρμες έξυπνης διαχείρισης μπορούν να μειώσουν τα τιμολόγια ενέργειας μιας τυπικής ΜμΕ κατά τουλάχιστον 20%, να διαμορφώσουν ένα ασφαλές και άνετο περιβάλλον εργασίας για το προσωπικό, αλλά και να διασφαλίσουν συνθήκες ποιότητας διεξαγωγής ευαίσθητων διαδικασιών παραγωγής και R&D.
Βεβαίως, κρίσιμη προϋπόθεση για την επιτυχημένη εφαρμογή ψηφιακών λύσεων αποτελούν οι ψηφιακές δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού. Η ενημέρωση και εκπαίδευση του προσωπικού σε βασικές πρακτικές για την εξοικονόμηση ενέργειας, και ο ορισμός ομάδας και αρμόδιων στελεχών για την ενέργεια, μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της ενεργειακής εξοικονόμησης περίπου 6% το χρόνο.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός ανοίγει νέους δρόμους για τη βελτίωση του ενεργειακού αποτυπώματος μιας επιχείρησης, καθιστώντας εφικτές δυνατότητες όπως η απομακρυσμένη παρακολούθηση της ενεργειακής κατανάλωσης, η ταχύτερη επίτευξη περιβαλλοντικών πιστοποιήσεων και στόχων βιωσιμότητας, η πρόγνωση της ενεργειακής κατανάλωσης, και η ολοκληρωμένη διαχείριση συστημάτων με διαφορετικές ενεργειακές προδιαγραφές. Ο ΣΕΒ αναδεικνύει τις δυνατότητες αυτές στο πλαίσιο των συστηματικών προσπαθειών του για την ενδυνάμωση των Ελληνικών επιχειρήσεων μπροστά στις προκλήσεις της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, αλλά και στη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, Οι επιχειρήσεις μπορούν να αντλήσουν πρακτικές πληροφορίες μέσα από τον πρόσφατο Οδηγό Ενεργειακής Εξοικονόμησης και Αποδοτικότητας, σχετικές ενημερωτικές εκδηλώσεις, και τη σειρά εξειδικευμένων συζητήσεων Industry 4.0 Roundtables.
Μαρία Μποζούδη
Senior Advisor Τομέας Βιομηχανίας, Ανάπτυξης, Τεχνολογίας & Καινοτομίας του ΣΕΒ
