Μία σειρά από πρωτοπόρες καινοτομίες που λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες των ανθρώπων, του περιβάλλοντος και της οικονομίας, εφαρμόζει ο αυτοκινητόδρομος “Ολυμπία Οδός”, με σττόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Στην κατεύθυνση αυτή έχει αναπτύξει, ενδεικτικά, δράσεις όπως:
-η κατασκευή του πρώτου πρατηρίου Φυσικού Αερίου Κίνησης (FISIKON) στη Δυτική Ελλάδα στους Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών Ψαθόπυργου,
-η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας από 100% ανανεώσιμες πηγές για το σύνολο των ενεργειακών αναγκών του αυτοκινητόδρομου,
-η διαρκής βελτιστοποίηση του φωτισμού σε σήραγγες και lane cover.
-το πρόγραμμα “Νερό από τον αέρα”.
Πρόσφατα ολοκληρώσαμε το Olympia Odos mobile App, το οποίο είναι διαθέσιμο δωρεάν για λειτουργικά συστήματα iOS και Android.
Η εφαρμογή δίνει αυτονομία στους συνδρομητές ΟΛΥΜΠΙΑ PASS, καθώς μπορούν πλέον να κάνουν όλες τις κινήσεις που αφορούν το λογαριασμό τους μέσω του κινητού.
Προσφέρει όμως και μια σουίτα “έξυπνων” υπηρεσιών για όλους (υπολογισμό διοδίων, βέλτιστη διαδρομή, πρόβλεψη κυκλοφορίας, ηχητικές αναγγελίες κρίσιμων μηνυμάτων, γεωεντοπισμό σε περίπτωση κλήσης του 1025 κα.).
“Νερό από τον αέρα”
To 2020 η Ολυμπία Οδός χρηματοδότησε και εγκατέστησε στο πάρκινγκ Πανοράματος – Κινέτας (50,8χλμ. στην κατεύθυνση προς Αθήνα) ένα ενεργειακά πλήρως αυτόνομο σύστημα παραγωγής πόσιμου νερού από τον ατμοσφαιρικό αέρα, ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για την αναβάθμιση της ταξιδιωτικής εμπειρίας, με θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο.
Αποτελεί το μοναδικό έργο του είδους του στην Ελλάδα. Χρησιμοποιήθηκε η πρωτοποριακή τεχνολογία των SOURCEΤΜ Hydropanels και έχει επιτύχει την ημερήσια παραγωγή περίπου 10 λίτρων πόσιμου και δροσερού νερού, την πλήρη ενεργειακή αυτονομία για την παραγωγή και την ψύξη του νερού καθώς και μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Σε ετήσια βάση επιτυγχάνεται:
-Παραγωγή νερού: 5078 λίτρα
-Κατανάλωση νερού: 729 λίτρα
-Μη χρήση πλαστικού:10.156 μπουκάλια
-Μείωση ανθρακικού αποτυπώματος: 0,84 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα
Αυτή τη στιγμή η Ολυμπία Οδός προγραμματίζει την τοποθέτηση ακόμα 10 εγκαταστάσεων/εξοπλισμού “Water from the air” σε αντίστοιχα 10 χώρους υγιεινής και στάθμευσης, με κριτήριο την επισκεψιμότητά τους, όπως προκύπτει από την κατανάλωση νερού.
Οι Πρώτοι “Πράσινοι” Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών στην Ελλάδα
Το 2017 κατασκευάστηκαν στην περιοχή του Ψαθόπυργου οι δύο (2) πρώτοι Σ.Ε.Α. στην Ελλάδα, ενεργειακής απόδοσης τάξης Β+ της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 31/2010, πέραν των συμβατικών υποχρεώσεων, καθώς τα πρατήρια καυσίμων δεν υποχρεούνται να τηρούν τις υποχρεώσεις ενεργειακής απόδοσης της Οδηγίας. Τα κτίρια Σ.Ε.Α. Ψαθόπυργου (πρατήρια καυσίμων, εστιατόρια, μίνι μάρκετ κλπ.) αποτελούν πρότυπο φιλικού προς το περιβάλλον σχεδιασμού και είναι οι πρώτοι στην Ελλάδα που προσφέρουν όλους τους τύπους εμπορικά διαθέσιμων καυσίμων – βενζίνη, πετρέλαιο, LPG και φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων (EV charge). Η Ολυμπία Οδός είναι ο πρώτος αυτοκινητόδρομος στην Ελλάδα που εγκατέστησε ταχυφορτιστές ηλεκτρικών αυτοκινήτων και στη συνέχεια, τον Νοέμβριο 2020 έθεσε σε λειτουργία το πρατήριο Φυσικού Αερίου Κίνησης (FISIKON -CNG) και στις δύο κατευθύνσεις του Σ.Ε.Α. Ψαθόπυργου. Έτσι, ο συγκεκριμένος Σ.Ε.Α. αποκτά μια ακόμη πρωτιά, μετά από τις “πράσινες” κτηριακές πιστοποιήσεις, καθώς είναι το πρώτο σημείο σε αυτοκινητόδρομο που παρέχει το συγκεκριμένο, φιλικότερο προς το περιβάλλον, καύσιμο.
Το 2019, τηρώντας την Ευρωπαϊκή Οδηγία 31/2010 που ρυθμίζει την κτιριακή ενεργειακή κατανάλωση για τη μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, συνεχίσαμε την αναβάθμιση των Σ.Ε.Α., με την αναβάθμιση των εστιατορίων των Σταθμών Βέλου σε κατηγορία Β+. Το πρόγραμμα των “πράσινων Σ.Ε.Α.” στους Σταθμούς Βέλου περιλαμβάνει εκτεταμένες υποδομές ταχείας φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Οι σταθμοί φόρτισης διαθέτουν λειτουργίες φιλικές προς τον χρήστη, όπως οθόνη αφής με πολυγλωσσικό μενού που παρέχει οδηγίες και πληροφορίες για τη φόρτιση του αυτοκινήτου, φωτισμό του σημείου με ενεργοποίηση μέσω αισθητήρων κίνησης, στέγαστρα και συστήματα προστασίας.
Σ.Ε.Α. Ψαθόπυργου
Ο ενεργειακά αποδοτικός σχεδιασμός των δύο πρώτων Σ.Ε.Α. στην Ελλάδα ενεργειακής απόδοσης τάξης Β+ έχει συγκεκριμένα θετικά αποτελέσματα:
μείωση εκπομπών CO₂ κατά περίπου 157 κιλά ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα ανά τ.μ. ετησίως, σε σύγκριση με τα συμβατικά κτίρια Σ.Ε.Α.
– μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στα πρατήρια καυσίμων που ανέρχεται στο 54,2% σε σχέση με ένα συμβατικό κτίριο, με συνολικές εκπομπές CO₂ 55 κιλά ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα ανά τ.μ. ανά έτος
– μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στα εστιατόρια κατά 27,5% με συνολικές εκπομπές 102 κιλά ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα ανά τ.μ. ανά έτος.
Ειδικά για τους Σ.Ε.Α. Ψαθόπυργου, η έλευση του φυσικού αερίου στην Αχαΐα αποτελεί σημαντικό μέρος του νέου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, στο οποίο η αεριοκίνηση και η ηλεκτροκίνηση ενέχουν κεντρικό ρόλο, καθώς αποτελούν καταλύτη για τη μετάβαση σε μεταφορές χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Οι κινητήρες που λειτουργούν με φυσικό αέριο παράγουν 25% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα και το φυσικό αέριο θεωρείται το ασφαλέστερο καύσιμο, λόγω των φυσικών και χημικών ιδιοτήτων του.
Σ.Ε.Α. Βέλου
Στους Σ.Ε.Α. Βέλου έχουν τοποθετηθεί δύο, ένας ανά ρεύμα, σταθμοί ταχείας φόρτισης συνεχούς ρεύματος (DC) ισχύος εξόδου 50kW max., διπλού standard (CCS2 / Combo & CHAdeMO). Η πρόσβαση στους σταθμούς φόρτισης είναι απλή και ευέλικτη και παρέχεται μέσω του δικτύου ΦΟΡΤΙΖΩ με διάφορους τρόπους που δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες να χρησιμοποιούν τις υποδομές 24ώρες/ 365 μέρες το χρόνο. Και οι δύο σταθμοί φόρτισης ηλεκτροδοτούνται 100% από “καθαρή” ενέργεια -ενέργεια που παράγεται στο σύνολό της από ανανεώσιμες πηγές- συμβάλλοντας στην πλήρη αειφορία της μετακίνησης για όλους όσοι ανεφοδιάζουν το ηλεκτρικό όχημά τους στους Σ.Ε.Α. Βέλου. Έχει ήδη εγκριθεί η εγκατάσταση και τερματικό πληρωμών με πιστωτική κάρτα μέσω του οποίου θα διευκολυνθούν χρήστες που δεν διαθέτουν ή δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν ούτε προπληρωμένες κάρτες του δικτύου ΦΟΡΤΙΖΩ, ούτε την εφαρμογή για Smartphones. Η εγκατάσταση θα πραγματοποιηθεί αρχικώς στον σταθμό φόρτισης στο ρεύμα προς Πάτρα και αργότερα στο ρεύμα προς Αθήνα.
Smart Tunnel: Καινοτόμος Ιδέα σε Πανευρωπαϊκό Επίπεδο
Επίσης το 2017 η Ολυυμπία Οδός ξεκίνησε να σχεδιάζει το πρόγραμμα Smart Tunnel με σκοπό τη βελτίωση των στρατηγικών συντήρησης στον αυτοκινητόδρομο. Το Smart Tunnel είναι μια καινοτόμος προσέγγιση παγκόσμιας κλίμακας. Αποτελεί μια ολοκληρωμένη και ανεξάρτητη τεχνολογική προσέγγιση η οποία εγκαθίσταται στην υπάρχουσα ηλεκτρομηχανολογική υποδομή των σηράγγων και παρέχει real-time δεδομένα παρακολούθησης και προγνωστικής συντήρησης της υποδομής των σηράγγων.
Το Smart Tunnel βρίσκεται υπό συνεχή ανάπτυξη ώστε να αντεπεξέρχεται επιτυχημένα στις μεγάλες προκλήσεις της συντήρησης των μεγάλων έργων υποδομής: την απόκτηση των απαραίτητων δεδομένων -επιτυγχάνοντας οικονομίες κλίμακας-, την ελαχιστοποίηση της συντήρησης (maintenance free), τη λειτουργία σε απαιτητικά περιβάλλοντα λειτουργίας με υψηλά επίπεδα θορύβου, σκόνης, ρύπων και διάβρωση. Με το Smart Tunnel επιτυγχάνουμε σημαντική βελτίωση στη συντήρηση του εξοπλισμού επειδή μας επιτρέπει όχι μόνο να γνωρίζουμε περισσότερα για την κατάσταση του εξοπλισμού ανά πάσα στιγμή, αλλά και να καταστρώνουμε αναλυτικό χρονοδιάγραμμα συντήρησης.
Με την ολοκλήρωση του έργου, μέσω του Smart Tunnel θα παρακολουθούνται απομακρυσμένα συνολικά:
– 56 ανεμιστήρες
– 4 γεννήτριες ντίζελ (έως 1600KVA),
– 5 αντλιοστάσια με 3 παρακολουθούμενες αντλίες το καθένα,
– 4 συστήματα UPS με 32 μπαταρίες. Κάθε μπαταρία θα παρακολουθείται ανεξάρτητα,
– 4 μετασχηματιστές που χρησιμοποιούν θερμογραφία,
– 4 αισθητήρες περιβαλλοντικών μετρήσεων για συνεχή παρακολούθηση του περιβάλλοντος των σηράγγων,
– 3 μετεωρολογικοί σταθμοί,
– αρκετές πύλες (gateways) Internet of Things (IoT) και σημεία πρόσβασης (access points).
Η πρώτη πιλοτική φάση, με προϋπολογισμό 70.000, έχει ήδη εγκατασταθεί σε διάφορα σημεία κατά μήκος των σηράγγων της Περιμετρικής Πατρών.
Πρωτοποριακή Μέθοδος Παρακολούθησης Υποδομής Pavement Management Plan Tool
Για την αποτελεσματική διαχείριση των τεχνικών έργων, η Ολυμπία Οδός, από το 2018, ακολουθεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης της υποδομής που στηρίζεται στις πλέον σύγχρονες μεθοδολογίες. Το σύστημα περιλαμβάνει παραδοσιακούς οπτικούς ελέγχους και μετρήσεις λειτουργικών χαρακτηριστικών που πραγματοποιούνται κάθε τρία χρόνια, επιπρόσθετα όμως προβλέπει ειδική παρακολούθηση της δομικής συμπεριφοράς των τμημάτων, ενόργανη παρακολούθηση και λεπτομερείς επιθεωρήσεις κάθε πέντε χρόνια.
Ειδικά για την παρακολούθηση της ποιότητας του οδοστρώματος, η Ολυμπία Οδός έχει αναπτύξει, μετά από πολυετή έρευνα, το εξειδικευμένο λογισμικό Pavement Management Plan Tool. Το καινοτόμο λογισμικό τής επιτρέπει να προβλέπει τη λειτουργική και δομική κατάσταση του οδοστρώματος και να καταρτίζει σχέδιο τεχνικών παρεμβάσεων. Πρόκειται για μια λεπτομερή βάση δεδομένων η οποία περιλαμβάνει τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων που πραγματοποιούνται ανά τριετία, έγγραφα ποιότητας και μετρήσεις σημαντικές για τη λήψη αποφάσεων αναφορικά με τον καλύτερο προγραμματισμό εργασιών συντήρησης.
Καινοτόμο Εργαλείο Παρακολούθησης Οδοστρώματος: MIRANDA
Η Ολυμπία Οδός έχει στη διάθεσή της ένα ακόμη καινοτόμο διαγνωστικό και καταγραφικό εργαλείο, το MIRANDA, το οποίο εξειδικεύεται στην παρακολούθηση και καταγραφή “καθιζήσεων” και άλλων ανωμαλιών του οδοστρώματος. Η φιλοσοφία του βασίζεται στην αρχή της έγκαιρης διάγνωσης βλαβών του οδοστρώματος και της ταχύτερης και αποτελεσματικότερης διαχείρισης αυτών, με μικρότερο αντίκτυπο και κόστος. Το εργαλείο εφαρμόζεται σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Επιστήμης Τεχνολογίας Δικτύων και Μεταφορών. Αξιοποιεί τους αισθητήρες κίνησης (επιταχυνσιόμετρα) του κινητού τηλεφώνου για να καταγράφει τις βυθίσεις και σε συνδυασμό με το GPS του κινητού καταγραφεί παράλληλα την τοποθεσία των ευρημάτων.
Δυο φορές το μήνα η Τεχνική Διεύθυνση της Ολυμπίας Οδού, συλλέγει δεδομένα από τον αυτοκινητόδρομο με το λογισμικό MIRANDA, και αναλύει τις όποιες αποκλίσεις της ομαλότητας (IRI) του οδοστρώματος. Από αυτές εξάγονται σε πρώιμο στάδιο χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του οδοστρώματος και τις μελλοντικές επεμβάσεις Βαριάς Συντήρησης, καθώς με το συγκεκριμένο εργαλείο εκτιμούμε εγκαίρως τη δομική ακεραιότητα του οδοστρώματος και των υποκείμενων στρώσεων. Επίσης ελαχιστοποιείται η συχνότητα χρήσης άλλων μετρητικών εργαλείων, που θα απαιτούσαν μεγαλύτερη κινητοποίηση και θα επηρέαζαν τη κυκλοφορία και την ασφάλεια του αυτοκινητοδρόμου. Η συλλογή γίνεται ως εξής: 2 περίπολα τα οποία φέρουν συσκευές κινητού τηλεφώνου εξοπλισμένα με το λογισμικό MIRANDA, κατά τη διάρκεια της προγραμματισμένης εργασίας τους και άρα χωρίς χρήση επιπλέον πόρων, καταγράφουν και αποστέλλουν στον server τα δεδομένα.
Της Ελένης Μπότα
