Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, Διδάκτωρ Νομικής ΕΚΠΑ
Εμπειρογνώμων Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης
Μεταδιδάκτωρ Δικ. Περιβάλλοντος
info@pgalanislaw.gr
www.pgalanislaw.gr
Το ακόλουθο κείμενο αποτελεί τμήμα γνωμοδότησης που κλήθηκε ο γράφων δικηγόρος να χειριστεί. Επρόκειτο για ζήτημα επιβολής προστίμου για παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και επιβολής συνακόλουθης παύσης λειτουργίας της εγκατάστασης.
Η βασική διάταξη
Κατά το άρθρ. 53 παρ. 2 Ν. 3900/2010, η παράγραφος 7 του άρθρου 9 του Ν. 2947/2001 (ΦΕΚ 228 Α΄) αντικαθίσταται ως εξής: «7. Κατά των πράξεων επιβολής προστίμου χωρεί προσφυγή στο διοικητικό πρωτοδικείο. Οι παραπάνω διαφορές διέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.».
Η δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων δεν εξαντλείται μόνο στις διαφορές που γεννώνται από πράξεις επιβολής των προστίμων κατά τις προαναφερόμενες διατάξεις, αλλά και από αποφάσεις που εκδίδονται ύστερα από άσκηση διοικητικής προσφυγής κατά των πράξεων αυτών, και μάλιστα, ανεξαρτήτως εάν με τις αποφάσεις αυτές απορρίπτονται οι εν λόγω διοικητικές προσφυγές ή γίνονται δεκτές και ακυρώνεται η πράξη επιβολής προστίμου, διότι και οι τελευταίες γεννούν διαφορές ουσίας, αλλά καθό μέρος της ίδιας πράξης επιβάλλεται η προσωρινή διακοπή λειτουργίας της οχληρής δραστηριότητας έχει κριθεί ότι η διαφορά είναι ακυρωτική και εισάγεται με αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ [1].
Κατά τον Ν. 1650/1986
Η διαδικασία επιβολής των διοικητικών κυρώσεων των προηγούμενων παραγράφων αρχίζει με τη βεβαίωση της παράβασης από το όργανο που τη διαπιστώνει, το οποίο συντάσσει σχετική έκθεση, η οποία κοινοποιείται μαζί με έγγραφη κλήτευση προς τον παραβάτη να υποβάλει τις απόψεις του μέσα σε 5 ημέρες από την κοινοποίηση της κλήτευσης. Η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερομένου, για 5 ημέρες.
Αρμόδιες αρχές για τη διεξαγωγή περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων
Αρμόδιες αρχές για τη διεξαγωγή περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων είναι κατά το άρθρ. 20 παρ. 3 Ν. 4014/2011:
- η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ), σύμφωνα με το άρθρο 9 του Ν. 2947/2001 (Α΄ 228), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, για κάθε περίπτωση διενέργειας περιβαλλοντικής επιθεώρησης,
- η αδειοδοτούσα αρχή για τις προληπτικές επιθεωρήσεις, κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ως ανωτέρω στην παρ. 2 υποπαράγραφος Α,
- οι αρμόδιες υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των Περιφερειών σε έργα και δραστηριότητες της χωρικής αρμοδιότητάς τους, ανεξαρτήτως της κατηγορίας του έργου ή της δραστηριότητας,
- τα Κλιμάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος σε έργα και δραστηριότητες της χωρικής αρμοδιότητάς τους, κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 4. Έχει νομολογηθεί ότι τα Κ.Ε.Π.ΠΕ. δεν συνιστούν συλλογικά όργανα της Διοίκησης αλλά επιχειρησιακές μονάδες οι οποίες συντελούν στην άμεση έκδοση της πράξεως επιβολής προστίμου μετά την διαπίστωση της παραβάσεως, χάριν του δημοσίου συμφέροντος, όπως είναι η προστασία της δημόσιας υγείας από τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Ως εκ τούτου η γενική αρχή περί νόμιμης σύνθεσης των συλλογικών οργάνων της Διοίκησης, καθώς και η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 19 του ν. 1599/1986, δεν έχουν εφαρμογή κατά την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτωντων Κ.Ε.Π.ΠΕ., διότι δεν συμβιβάζεται με τον επείγοντα και αιφνίδιο χαρακτήρα των διενεργούμενων από τα ανωτέρω όργανα ελέγχων [2]
- οι Περιβαλλοντικοί Ελεγκτές, όπως ορίζεται στην παράγραφο 5, ενεργούντες κατόπιν εντολής των αμέσως προαναφερόμενων ελεγκτικών υπηρεσιών.
Η διενέργεια του ελέγχου ολοκληρώνεται με τη σύνταξηέκθεσης αυτοψίας, η οποίαπρέπει να περιέχει όλα τα αναγκαία στοιχεία για τον καθορισμό της ταυτότητας της συγκεκριμένης παράβασης, τα οποία, ενδεικτικά, είναι τα εξής:
- το είδος της παράβασης,
- τη χρονολογία διαπίστωσής της,
- τον φορέα που ευθύνεται για αυτή.
Ειδικότερα, προκειμένου για ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η έκθεση αυτοψίας πρέπει να αναφέρει την έκταση και τις άμεσες τουλάχιστον επιπτώσεις, τον χρόνο και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εκδηλώθηκε και κάθε άλλη διαθέσιμη και χρήσιμη πληροφορία. Η έκθεση αυτή υπογράφεται από τον υπάλληλο ή τους υπαλλήλους που διενεργούν την αυτοψία και αποτελεί τη βεβαίωση της παράβασης. Στη συνέχεια, αντίγραφο της έκθεσης επιδίδεται στον παραβάτη ή τοιχοκολλείται στο χώρο όπου αναπτύσσει τη δραστηριότητά του. Σε περίπτωση τοιχοκόλλησης συντάσσεται σχετική πράξη στη συνέχεια του κειμένου της έκθεσης, σημειώνεται η χρονολογία της τοιχοκόλλησης και υπογράφεται από τον υπάλληλο ή τους υπαλλήλους που έκαναν την αυτοψία.
Η έκθεση αυτοψίας που συντάσσεται μετά από έλεγχο ή μετρήσεις, που διενεργούν περισσότεροι του ενός επιθεωρητές περιβάλλοντος της Ε.Υ.Ε.Π., ή κλιμάκια ελέγχου ποιότητας περιβάλλοντος, για την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και γενικά την εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος, πρέπει να υπογράφεται από όλους, ανεξαιρέτως, τους επιθεωρητές, όπως επίσης και η, με βάση την έκθεση ή τις εκθέσεις αυτοψίας συντασσόμενη, σε μεταγενέστερο χρόνο, έκθεση ελέγχου περί των διαπιστωθεισών παραβάσεων.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η έκθεση ελέγχου συνιστά και την έκθεση βεβαίωσης της παράβασης, η οποία διαβιβάζεται στο αρμόδιο για την επιβολή του προστίμου διοικητικό όργανο μαζί με την εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας.
Περαιτέρω, η Πράξη Βεβαίωσης της Παράβασης προβλέπεται στην παρ. Α4 του άρθρου 9 του Ν. 2947/2001.
Για περισσότερα βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/
[1] ΣτΕ 2112/2010, 2180/2008, 5218/1996 κλπ.
[2] ΣτΕ 4806/2013.
