Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, Διδάκτωρ Νομικής ΕΚΠΑ
Εμπειρογνώμων Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης
Μεταδιδάκτωρ Δικ. Περιβάλλοντος
info@pgalanislaw.gr
www.pgalanislaw.gr
Ο κανόνας που θέτει το Σύνταγμα (από το 2001) είναι πως απαγορεύεται πλέον γενικώς η μεταβολή του προορισμού των δασών και δασικών εκτάσεων δημόσιων και ιδιωτικών (απόλυτη προστασία), με μοναδική εξαίρεση την περίπτωση όπου η μεταβολή επιβάλλεται από το δημόσιο συμφέρον, με την έννοια ότι η εκμετάλλευσή τους είναι ουσιώδης για την εθνική οικονομία.
Κατ’ εξαίρεση, καθίστανται επιτρεπόμενες τυχόν οι επεμβάσεις στον βαθμό που δεν υπερβαίνουν το μέτρο εκείνο πέραν του οποίου θίγεται ανεπανόρθωτα η δασική μορφή μιας έκτασης και άρα αναιρείται η συνταγματική της προστασία. Η εξαίρεση αυτή ερμηνεύτηκε στενά, αλλά άρχισε να διαστέλλεται υπό την επίδραση και της οικονομικής κρίσης.
Έτσι, κατά αυστηρή νομολογιακή ερμηνεία, έγινε δεκτό πως η επέμβαση:
α) Πρέπει να προβλέπεται με ειδική ρύθμιση νόμου ή κανονιστικής πράξης που εκδίδεται βάσει ειδικής νομοθετικής εξουσιοδότησης και καθορίζει τη διαδικασία για την πραγματοποίηση κάθε επέμβασης, π.χ. Ν. 998/1979, όπως ισχύει ιδίως μετά το 2014,
β) πρέπει να μην αφορά σε αναδασωτέα έκταση (η προϋπόθεση αναλύεται κάτωθι),
γ) πρέπει να συντρέχει σοβαρό-ύψιστο δημόσιο συμφέρον (δεν αρκεί απλώς κοινωφελής σκοπός ή η οικιστική αξιοποίηση), ειδικώς τεκμηριωμένο. Η ύπαρξη ή μη του «δημοσίου συμφέροντος» υπόκειται στην ακυρωτική κρίση του δικαστηρίου, το οποίο εκτιμά τα μέγιστα ανεκτά όρια αλλοίωσης του φυσικού περιβάλλοντος που μπορεί να προκαλέσει η επέμβαση που προγραμματίζεται,
δ) πρέπει να αποτελεί το μόνο πρόσφορο μέσο για την ικανοποίηση μιας ζωτικής ανάγκης της εθνικής οικονομίας (απαιτείται αντίστοιχη τεκμηρίωση από τη Διοίκηση, υπό τον ακυρωτικό έλεγχο του δικαστηρίου) και τέλος,
ε) ο επιδιωκόμενος σκοπός πρέπει να ικανοποιείται με τη μικρότερη δυνατή απώλεια δασικού πλούτου.
Για περισσότερα, βλ. Π. Γαλάνη, Δημόσιο Δίκαιο της Αναδάσωσης, εκδ. Νομ. Βιβλιοθήκη, 2022.
