Νέες ισορροπίες και συσχετισμούς δημιουργεί στην ενεργειακή σκακιέρα της Αν. Μεσογείου η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και η πολεμική ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή. Και αυτό διότι όπως όλα δείχνουν η πολεμική σύρραξη βάζει πρόωρο τέλος στα σενάρια δημιουργίας χερσαίου αγωγού που θα μεταφέρει το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη. Πλέον επανέρχονται στο προσκήνιο τα εναλλακτικά σενάρια για την ενεργειακή ανεξαρτησία της περιοχής, εξέλιξη που θεωρείται ότι ευνοεί τόσο την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας EuroAsia όσο και τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed που σχεδιάζεται για να ενώσει τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Το βέβαιο είναι πάντως ότι η νέα κατάσταση που διαμορφώνεται και η απειλή που δέχεται το Ισραήλ βάζει σε δεύτερη μοίρα τις όποιες συζητήσεις για την εξαγωγή του ισραηλινού αερίου προς την Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, με τα σενάρια για την ενδεχόμενη ιρανική επιρροή πίσω από τις επιθέσεις της Χαμάς, εντείνουν την ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις της κρίσης στις τιμές του μαύρου χρυσού. Παρά τις ομοιότητες με το 1973, σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, δεν αναμένεται να επαναληφθεί η πετρελαϊκή κρίση όπως συνέβη τότε. Πάντως, το σοκ στην αγορά είναι τέτοιο που δεν αποκλείονται ανοδικές πιέσεις στις τιμές του πετρελαίου με προσέγγιση των επιπέδων των 100 δολαρίων το βαρέλι. Ήδη το Brent άνοιξε με άνοδο 5% ξεπερνώντας τα 88 δολάρια υπό την ανησυχία των αγορών για το ενδεχόμενο νέων αυστηρότερων κυρώσεων έναντι του Ιράν, το οποίο υποστηρίζει τη Χαμάς.
Euroasia
Την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκε η συμφωνία του ΑΔΜΗΕ με τη Euroasia Interconnector για τον ορισμό του Έλληνα Διαχειριστή ως φορέα υλοποίησης και project promoter του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ. Η ανάληψη από τον Διαχειριστή Συστήματος της Ελλάδας του ρόλου του project promoter στο εμβληματικό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου και του Ισραήλ στο ευρωπαϊκό ηλεκτρικό σύστημα, μέσω της Ελλάδας, διασφαλίζει την τεχνική και χρηματοδοτική επάρκεια του έργου και θέτει τις βάσεις για την έγκαιρη ολοκλήρωσή του. Υπενθυμίζεται ότι, ήδη, από το 2021 ο ΑΔΜΗΕ συνδράμει το project ως τεχνικός σύμβουλος, έχοντας συνεισφέρει, καθοριστικά, στη σχεδιαστική του ωρίμανση και στη συμβασιοποίηση των κρίσιμων συμβολαίων για την πρόοδό του.
Πλέον καθώς το ζητούμενο της ενεργειακής αυτονομίας του Ισραήλ γίνεται ακόμη εντονότερο, η ηλεκτρική διασύνδεση Euroasia Interconnector αποκτά νέα δυναμική και μπαίνει πιο δυναμικά σε τροχιά υλοποίησης.
Πρόκειται για ένα εμβληματικό project που θα άρει την ηλεκτρική απομόνωση της Κύπρου και θα ανοίξει μια νέα “ηλεκτρική λεωφόρο” στην Ανατολική Μεσόγειο. Το έργο έχει ωριμάσει με την εκπόνηση όλων των απαραίτητων μελετών, έχει εξασφαλίσει χορηγίες 658 εκατ. ευρώ από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Connecting Europe Facility) και όλες τις απαιτούμενες άδειες για την έναρξη των εργασιών κατασκευής, οι οποίες θα μεταβιβαστούν στον ΑΔΜΗΕ, στο πλαίσιο της πρόσφατης συμφωνίας.
EastMed
Αν και η πολεμική ανάφλεξη βάζει σε δεύτερη μοίρα τις συζητήσεις για την εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, εντούτοις φαίνεται ότι πλέον στο νέο σκηνικό που διαμορφώνεται, κερδίζουν έδαφος εναλλακτικές λύσεις όπως το LNG ή ο αγωγός EastMed που ενώνει τα κοιτάσματα με την Ελλάδα και την Ευρώπη, έναντι της λύσης του χερσαίου αγωγού μέσω Τουρκίας.
Αξίζει να σημειωθεί τέλος πως σε ό,τι αφορά τις ενεργειακές υποδομές, αυτές δεν περιλήφθησαν στους στόχους της Χαμάς και λειτουργούν χωρίς πρόβλημα. Για παράδειγμα οι υποδομές της Energean λειτουργούν κανονικά χωρίς να έχουν επηρεαστεί από την ανάφλεξη στην περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες οι μάχες δεν είναι κοντά στην πλωτή μονάδα FPSO Energean Power ούτε σε κάποια άλλη μονάδα της. Παράλληλα η εταιρεία παρακολουθεί την κατάσταση με στόχο να διασφαλίσει την ασφάλεια του προσωπικού της ενώ δηλώνει ότι θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στο Ισραήλ για κάλυψη της ενεργειακής ασφάλειας.
Του Χάρη Φλουδόπουλου
