Νέοι παίκτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό δέσμευσαν πρόσθετη δυναμικότητα για τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB, με ορίζοντα την 5ετία. Ταυτόχρονα, η εταιρία διαχείρισης του αγωγού, η ICGB AD, έχει ξεκινήσει market test, προκειμένου να αξιολογήσει το ενδιαφέρον της αγοράς για την αύξηση της δυναμικότητας του στα 5 δισ. κ.μ. τον χρόνο από 3 δισ. κ.μ. που είναι σήμερα.
Οι δημοπρασίες για τις διαθέσιμες ποσότητες, δηλαδή, πέραν αυτών που είναι «κλειδωμένες» με μακροπρόθεσμα συμβόλαια, προκάλεσαν χαμόγελα στη διοικητική ομάδα της ICGB. Πραγματοποιήθηκαν προχθές, Δευτέρα, σε δύο πλατφόρμες κρατήσεων, την ευρωπαϊκή PRISMA και την περιφερειακή RBP, και για τα τρία σημεία διασύνδεσης του IGB (με δίκτυο ΔΕΣΦΑ, TAP, στην Κομοτηνή και Bulgaratransgaz στη Στάρα Ζαγόρα), με σημαντική ανταπόκριση.
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Euro2day.gr, δημοπρατήθηκαν συνολικά 51 εκατ. KWh ανά ημέρα, από τις οποίες για τον πρώτο χρόνο, 2023-2024, δεσμεύθηκαν περί τα 37 εκατ. KWh ανά ημέρα, όλες για το σημείο διασύνδεσης με τον ΔΕΣΦΑ ήτοι, ποσοστό που ξεπερνά το 72% της δημοπρατούμενης ποσότητας.
Το booking για τα επόμενα έτη ήταν κλιμακωτό. Για το 2025 δεσμεύθηκαν 14 εκατ. KWh ανά ημέρα, για το 2026 και το 2027 από 9 εκατ. KWh ανά ημέρα και για το 2028 11 εκατ. KWh ανά ημέρα, από την οποία τα 9 εκατ. KWh για το σημείο σύνδεσης με ΔΕΣΦΑ και τα 2 εκατ. KWh για το αντίστοιχο με τον TAP.
Από τα 3 δισ. κ.μ. που έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ανά έτος ο IGB, πλέον του 50%, δηλαδή, 1,57 δισ. κ.μ., έχουν δεσμευθεί για ετήσια διέλευση με μακροπρόθεσμα συμβόλαια διάρκειας έως και 25 έτη. Η υπόλοιπη μεταφορική δυναμικότητα διατίθεται μέσω δημοπρασιών. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης με τις προχθεσινές δημοπρασίες: σε καθημερινή βάση η μεταφορική δυναμικότητα του IGB είναι στα 104 εκατ. KWh, ενώ οι ποσότητες που δημοπρατήθηκαν ήταν 51 εκατ. KWh.
Το market test
Η αναβάθμιση της μεταφορικής ικανότητας του IGB συμπεριλαμβανόταν στις επιδιώξεις της διοίκησης της ICGB AD από την πρώτη στιγμή που λειτούργησε εμπορικά ο αγωγός, τον Οκτώβριο του 2022. Συνεπώς, το market test, που ξεκίνησε προχθές, Δευτέρα, με μη δεσμευτικές προσφορές σε πρώτη φάση, είναι συνεπές με τις επιδιώξεις αυτές. Θα διαρκέσει έως τις 28 Αυγούστου, θα αξιολογηθούν οι προσφορές που θα υποβληθούν και στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη φάση με τις δεσμευτικές προσφορές, αυτές που θα καταδείξουν επί της ουσίας την επέκταση της δυναμικότητας του αγωγού.
Αυτή η φάση, για την οποία δεν έχουν οριστεί ακόμη ημερομηνίες, θα περιλαμβάνει τη σύνταξη προτάσεων έργων, τη διεξαγωγή δημόσιας διαβούλευσης και την υποβολή της τελικής, ενιαίας, πρότασης έργου στις αρμόδιες Ρυθμιστικές Αρχές Ελλάδας-Βουλγαρίας.
Το ενδιαφέρον είναι ότι το market test αποφασίσθηκε να γίνει σε συνεργασία με τον ΔΕΣΦΑ, τον TAP και την Bulgartransgaz. Κι αυτό γιατί ο αγωγός συνδέεται με τους συγκεκριμένους αγωγούς, συνεπώς, εκτιμήθηκε ότι θα πρέπει να συνυπολογιστεί και να συνεκτιμηθεί και η δική τους δυνατότητα επιπλέον μεταφοράς φυσικού αερίου.
Σε κάθε περίπτωση η αναβάθμιση του IGB στα 5 δισ. κ.μ. επισήμως τοποθετείται σε δύο χρόνια, ωστόσο, δεν αποκλείεται να συμβεί και στα τέλη του 2024.
Οι παράμετροι που θα παίξουν ρόλο, εκτός από τα αποτελέσματα του market test, είναι και οι εξής:
- Η ενεργοποίηση της σύνδεσης στην Κομοτηνή με το δίκτυο του ΔΕΣΦΑ, που σήμερα είναι ανενεργή. Για δύο λόγους: γιατί υφίσταται διαφορά πίεσης μεταξύ IGB και ΔΕΣΦΑ (η πίεση του πρώτου είναι σήμερα στα 45 bar, ενώ του δεύτερου στα 40 bar). Και γιατί δεν έχει εξασφαλιστεί ακόμη άδεια από το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη σύνδεση αυτή. H ICGB AD έχει πάρει σύνδεση μόνον με τον TAP. Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, θα επιδιωχθεί η έκδοση σύνδεσης και με τον ΔΕΣΦΑ το Φθινόπωρο.
- Ακόμη κι αν ενεργοποιηθεί η σύνδεση με το δίκτυο του ΔΕΣΦΑ, η ροή του αερίου θα είναι προς μία κατεύθυνση, προς τα επάνω και όχι αντίστροφα. Αυτό θα επιτευχθεί με τη λειτουργία του νέου Σταθμού Συμπίεσης του ΔΕΣΦΑ στην Κομοτηνή, ο οποίος εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμος το 2025.
- Η λειτουργία του FSRU στην Αλεξανδρούπολη, της εταιρίας Gastrade, που προβλέπεται να λειτουργήσει εμπορικά από τις αρχές του 2024. Μέσω του FSRU θα διοχετεύονται επιπλέον ποσότητες αερίου που θα μεταφέρονται μέσω του δικτύου του ΔΕΣΦΑ κι από εκεί στον IGB για τις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ως την Κεντρική Ευρώπη.
- Πρόσθετες επενδύσεις που θα πρέπει να αποφασίσουν οι μέτοχοι της ICGB AD, η IGI Poseidon (ΔΕΠΑ International και Edison) και η βουλγαρική BEH AD. Οι επενδύσεις αυτές αφορούν στην επέκταση του συστήματος σωληνώσεων, καθώς και νέα μετρητικά όργανα τόσο στην Κομοτηνή, όσο και στη Στάρα Ζαγόρα. Το κόστος τους προϋπολογίζεται σε 5 εκατ. ευρώ.
Αθηνά Καλαϊτζόγλου
