Από το Γιώργο Παπακωνσταντίνου
Το μοντέλο επέκτασης – ανάπτυξης εκτός Αττικής αλλά και σε άλλες επιχειρήσεις, μείωσης του ενεργειακού κόστους, επιτάχυνσης του ρυθμού προώθησης του επενδυτικού πλάνου 2,1 δις ευρώ, σκιαγράφησε χτες ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, σε σχετική διαδικτυακή ενημέρωση των εκπροσώπων του Τύπου (ακολουθούσε και προς αναλυτές) με αφορμή την ανακοίνωση των οικονομικών μεγεθών 2023. Το παραπάνω «πακέτο» δράσεων – προθέσεων της διοίκησης της εισηγμένης, σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση, έως το τρίτο τρίμηνο του 2024, του νέου Ρυθμιστικού Πλαισίου, θα ξεκαθαρίσουν το τοπίο ανάπτυξης της εταιρείας, θα δώσουν καλύτερη εικόνα για τις ανακτήσεις του συνόλου των ποσών προς την αγορά και, βέβαια, θα συνδράμουν και στη συγκράτηση των τιμολογίων.
Με τη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ να ευελπιστεί ότι θα παραμείνουν χαμηλά ή έστω, αν χρειαστεί, θα υπάρξουν μικρές και λελογισμένες ανατιμήσεις, όπως άλλωστε είναι και ο στόχος της. Υπενθυμίζεται ότι ΕΥΔΑΠ ανανέωσε την αποκλειστικότητα για την παροχή υπηρεσιών και εξασφάλισε σταθερές τιμές για το ακατέργαστο νερό (απομένουν 17 έτη). Ο ρυθμός προώθηση των επενδύσεων οδήγησε σε απορρόφηση σχεδόν 44 εκατ. ευρώ το 2023, με τη διοίκηση της εισηγμένης να «βλέπει» επενδύσεις 81,6 εκατ. το 2024 που θα εκτιναχθούν στα 204,5 εκατ. ευρώ το 2025. Το Δ.Σ. αποφάσισε τη διανομή μερίσματος 0,10 ευρώ/μετοχή, με την εταιρεία να έχει μετρητά 325 εκατ. ευρώ στο τέλος 2023. Επίσης, παραμένει η δέσμευση για την επίτευξη Net Zero έως το 2030.
Μοντέλο επέκτασης – ανάπτυξης
Όπως και χτες ανέφερε το insider.gr, την περαιτέρω ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της σχεδιάζει η ΕΥΔΑΠ βοηθούμενη και από τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις σε νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος, έχοντας να παράλληλα να εκτελέσει επενδύσεις ύψους 2,1 δις. στη δεκαετία. Η ΕΥΔΑΠ αποκτά δυνατότητα άσκησης εκτός Αττικής δραστηριοτήτων λειτουργίας και συντήρησης δικτύων και εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης (π.χ. Φωκίδα, Βοιωτία, Κορινθία, ίσως και εξωτερικό μελλοντικά), απόκτησης ελέγχου επιχειρήσεων σε συναφείς κλάδους (από τις 300 περίπου ΔΕΥΑ τώρα ίσως πάμε σε λίγες εταιρείες, μέσω και συγχωνεύσεων), ευελιξίες για ανάπτυξη σε ΑΠΕ και επαναχρησιμοποίηση ανακυκλωμένου νερού, για απλοποίηση διαδικασιών ανάθεσης της συντήρησης, λειτουργίας και αναβάθμισης του ΕΥΣ (εξωτερικό υδροδοτικό σύστημα, η ΕΥΔΑΠ ευελπιστεί ότι θα το διαχειρίζεται και προσεχώς με συμφωνία ανάμεσα σε ΥΠΕΝ και ΕΥΔΑΠ Παγίων) καθώς και για την συντήρηση φρεατίων και διασυνδετηρίων αγωγών ομβρίων. Πάντως, αν και έχουν γίνει μελέτες παλιότερα σε συνεργασία με εξωτερικό σύμβουλο, αυτές χρήζουν επικαιροποίησης και η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ δεν ήταν σε θέση να δώσει εκτιμήσεις για προσδοκώμενα έσοδα από το επεκτατικό της πλάνο.
Τα τιμολόγια και οι κινήσεις
Όπως επίσης σημειώθηκε, το πλαίσιο με βάση τη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση θα ενεργοποιηθεί το Γ’ τρίμηνο του 2024 και θα παρέχει προβλεψιμότητα και σταθερότητα στα έσοδα και ανάκτηση ποσών. Αναφορικά με μια πιθανή αναπροσαρμογή των τιμολογίων σημείωσε ότι αναμένεται η εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου και τότε θα ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις. Τόνισε, όπως είπαμε, ότι η επέκταση των δραστηριοτήτων και η συνεχής προσπάθεια μείωσης του κόστους λειτουργίας της ΕΥΔΑΠ, ιδίως του ενεργειακού (δεύτερο μεγαλύτερο μετά τους εργαζόμενους) έχουν ως στόχο τη συγκράτηση των τιμολογίων. Η επέκταση της ΕΥΔΑΠ σε άλλες περιοχές και δράσεις, είναι πιθανό, στη βάση της Ρυθμιζόμενης Περιουσιακής Βάσης, να φέρει έσοδα και κέρδη στην εισηγμένη, τα οποία ενδέχεται ο νέος Ρυθμιστής να «ζητήσει» από την εταιρεία να πάνε στη συγκράτηση των τιμών. Δηλαδή, τα κέρδη από αναπτυξιακές πρωτοβουλίες να χρησιμοποιηθούν, εν μέρει, και βάσει όσων πει ο Ρυθμιστής, ως τυχόν ανάχωμα σε μεγάλες ανατιμήσεις στα τιμολόγια Αττικής. Εφόσον η ΕΥΔΑΠ καταφέρει να μειώσει τα κόστη της, μαζί με αυτά και της ενέργειας, και αναλόγως των επενδύσεων που θα κάνει με τη σύμφωνε γνώμη του Ρυθμιστή, θα φανεί και το «αν και πόσο αυξηθούν τα τιμολόγια, ενώ εμείς θα δούμε πώς θα μειώσουμε τα κόστη, πώς κάποια κέρδη από τις δράσεις επέκτασης θα χρησιμοποιηθούν ως αντιστάθμισμα για αυξήσεις», σημείωσε ο κ. Σαχίνης.
Η μείωση ενεργειακού κόστους και οι υδρομετρητές
Επίσης, η εταιρεία αναμένει μείωση του ενεργειακού κόστους κατά 10 εκατ. ευρώ το 2024, έναντι του 2023, προαναγγέλλοντας και νέες κινήσεις στο «ενεργειακό μέτωπο», όπως το ενδεχόμενο κοινής εταιρείας για την ανάπτυξη ΑΠΕ, φωτοβολταϊκά έργα ή έργα αντλησιοταμίευσης κ.α. Για το project των υδρομετρητών, ύψους 300 εκατ. ευρώ (με μπαταρίες), μάλλον αναμένονται νεότερα προσεχώς καθώς θα αποτελεί μια επένδυση 10ετίας (θα αλλάζουν κάθε έτος 250 χιλ. μετρητές), ενώ έρχεται νέο πιλοτικό έργο σε συνεργασία με ΑΔΜΗΕ και χρήση νέων τεχνολογικών για τη συλλογή δεδομένων. Η ΕΥΔΑΠ θα κληθεί να αποφασίσει και για το μοντέλο του διαγωνισμού, αν «σπάσει» και σε πόσα τμήματα, πόσοι εργολάβοι, από πόσους θα προμηθευθεί κ.α. Πέρυσι η εταιρεία πέτυχε μείωση του λειτουργικού κόστους κατά 6 εκατ. περίπου κυρίως λόγω της μείωσης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας κατά 26% (-11,5 εκατ. και των αμοιβών και εξόδων προσωπικού κατά 3% (-3,4 εκατ.). Η ΕΥΔΑΠ έχει εντάξει στην στρατηγική της προσεγγίσεις βελτιστοποίησης ενεργειακής αξιοποίησης όλων των προϊόντων επεξεργασίας και θωρακίζει την εταιρεία έναντι κάθε επίδρασης από διακυμάνσεις στις τιμές της ενέργειας, που αποδεδειγμένα επηρεάζουν το κόστος λειτουργίας της και την κερδοφορία της. Η εταιρεία συμμετέχει σε μια σειρά από έργα που επικεντρώνονται στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και στην ανακύκλωση στο μέγιστο εφικτό βαθμό. Για τον μετριασμό σε μελλοντική φάση του κινδύνου αύξησης του ενεργειακού κόστους εστιάζει στρατηγικά σε νέες τεχνολογίες διαχείρισης ιλύος και ενεργειακής αξιοποίησης στη διαχείριση προϊόντων επεξεργασίας. Επίσης, στοχεύει σε μεγαλύτερη δυνατή διείσδυση των ΑΠΕ βάσει των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών και πρακτικών αποφυγής επιπτώσεων στο φυσικό περιβάλλον.
Το μεγάλο επενδυτικό πλάνο 2,1 δις ευρώ
Σύμφωνα επίσης με όσα είπε ο κ. Σαχίνης, το 2023 η απορρόφηση του επενδυτικού προγράμματος ανήλθε σε 44,2 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 45% σε σύγκριση με την απορρόφηση του 2022, η οποία είχε ανέλθει σε 30,45 εκατ. ευρώ και αυξημένη κατά 140% συγκρινόμενη με την απορρόφηση του 2021 που ανερχόταν σε 18,3 εκατ. ευρώ. Το επενδυτικό πρόγραμμα 2024-2033 αφορά σε μεγάλα έργα στην Ανατολική Αττική (958,7 εκατ. ευρώ), έργα του δικτύου ύδρευσης (681,6 εκατ. ευρώ), έργα αποχέτευσης (364,5 εκατ. ευρώ), έργα κτιριακά, ψηφιακής διακυβέρνησης και μετασχηματισμού (103,8 εκατ. ευρώ). Το 50% του προϋπολογισμού των έργων χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. Εκτός από τις επενδύσεις στην Ανατολική Αττική, προωθούνται αντίστοιχες και στη Δυτική (270 χλμ. δίκτυο ύδρευσης, 13.500 παροχές, 1 ΚΕΛ Μεγάρων, 96 χλμ. δίκτυο αποχέτευσης κ.α.). Συνδυαστικά, προβλέπεται να λειτουργεί περί τα 9-10 ΚΕΛ. Από τις επενδύσεις που θα ωριμάζουν και ολοκληρώνονται σταδιακά σε βάθος ετών (2027 – 2033), που πάντως χρήζουν… χρηματοδότησης (θα απευθυνθεί ίσως η ΕΥΔΑΠ σε EBRD,EIB ή τις τράπεζες), η ΕΥΔΑΠ αναμένει να ανακτήσει το σύνολο των κεφαλαίων που δαπανά η ίδια, στη βάση της Ρυθμιζόμενης Περιουσιακής Βάση, μαζί με μια μικρή «αμοιβή». Σε συνεργασία πάντως, με τον Ρυθμιστή, θα φανεί και ποιες από τις επενδύσεις που προγραμματίζονται τελικά θα γίνουν. Η εταιρεία από το πλάνο των 2,1 δις, θα δαπανήσει περί τα 100 εκατ. για τα έργα Ανατολικής Αττικής (900 εκατ., το 90% από Ε.Ε.), ενώ έχει ταμείο 325 εκατ. για projects συνολικού ύψους 1,2 δις ευρώ.
Τα σχέδια κατά της λειψυδρίας
Αν και ο κ. Σαχίνης σημείωσε ότι δεν ανησυχεί για προβλήματα λειψυδρίας στην Αττική, εντούτοις ανέφερε ότι έχουν εξεταστεί μοντέλα αντιμετώπισής της, όπως η χρήση του κλάδου Υλίκης με λειτουργία των γεωτρήσεων Μαυροσουβάλας, και αντλιοστασίων κλάδου Υλίκης. Στην περίπτωση που τα αποθέματα του συστήματος Ευήνου-Μόρνου συνεχίσουν πτωτική πορεία, σχεδιάζεται βραχυπρόθεσμα να αυξηθεί η άντληση του κλάδου Υλίκης, μεσοπρόθεσμα να ενεργοποιηθούν οι γεωτρήσεις του Μέσου Ρου Βοιωτικού Κηφισού οι οποίες μέσω του Ενωτικού Υδραγωγείου Διστόμου, τροφοδοτούν το Υδραγωγείο Μόρνου, ενώ, τέλος, εξετάζονται ήδη σήμερα μακροπρόθεσμες εναλλακτικές λύσεις που περιλαμβάνουν την αφαλάτωση, τον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφορέα με ανακυκλωμένο νερό, και τη σύνδεση με άλλους ταμιευτήρες νερού. Όπως, σημείωσε, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και η ανακύκλωση του νερού από την Ψυττάλεια, ενώ γενικότερα εξετάζονται μοντέλα και σχέδια, κόστη και μελέτες, με την καλύτερη και όσο το δυνατόν φθηνότερη λύση.
