Από τον Κώστα Δεληγιάννη
Χρηματοδότηση ηλεκτρικών διασυνδέσεων, μονάδων ΑΠΕ και αποθήκευσης, υπεράκτιων αιολικών πάρκων, και φραγμάτων πολλαπλών χρήσεων, προβλέπει σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr μεταξύ άλλων η εξειδίκευση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, των δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν μέσω του Ταμείου Απανθρακοποίησης Νησιών, με σκοπό το «πρασίνισμα» της νησιωτικής Ελλάδας και τη μείωση του ενεργειακού της κόστους.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, μέσω του Ταμείου θα διατεθούν τα έσοδα από τις δημοπρασίες 25 εκατ. δικαιωμάτων εκπομπών CO2, οι οποίες θα διεξαχθούν τη διετία 2024-2025. Το χρηματοδοτικό εργαλείο πρόκειται να ενεργοποιηθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, με την υπογραφή της τριμερούς σύμβασης μεταξύ της Κομισιόν, της ΕΤΕπ και της ελληνικής κυβέρνησης.
Υπενθυμίζεται ότι στο ταμείο έκανε μνεία ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης διεθνούς διάσκεψης «Our Ocean Conference», που διεξήχθη στην Αθήνα. Μεταξύ των έργων στα οποία θα διατεθούν τα κεφάλαια, ο πρωθυπουργός ανέφερε τις διασυνδέσεις των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο, την αποθήκευση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.
Δύο Ομάδες προτεραιότητας
Σύμφωνα με την εξειδίκευση του ΥΠΕΝ, οι δράσεις τοποθετούνται σε τρεις επενδυτικούς πυλώνες, ξεκινώντας από την εγκατάσταση νέων ΑΠΕ. Οι δύο άλλοι άξονες είναι οι νησιωτικές ηλεκτρικής διασυνδέσεις, καθώς και η χρηματοδότηση υποδομών για την επαύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων τιμών.
Από την άλλη πλευρά, το ύψος των διαθέσιμων κεφαλαίων του Ταμείου θα εξαρτηθεί από την τιμή των δικαιωμάτων CO2 την τρέχουσα 2ετία, με τις εκτιμήσεις του ΥΠΕΝ να τα τοποθετούν μεταξύ 1,5 και 3 δισ. ευρώ. Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο κατάρτισε δύο Ομάδες προτεραιότητας των επιλέξιμων δράσεων.
Στην πρώτη, περιλαμβάνονται δράσεις συνολικής χρηματοδότησης περί τα 1,59 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει πως πρόκειται για πρότζεκτ που καλύπτονται από τη συντηρητικότερη εκτίμηση για τους πόρους του Ταμείου και για τα οποία επομένως είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει επιδότηση και, κατά συνέπεια, πως θα υλοποιηθούν.
Οι περισσότερες από αυτές τις δράσεις περιλαμβάνονται και στη δεύτερη Ομάδα προτεραιότητας, η οποία αθροίζει επίσης ένα ποσό περί τα 1,59 δισ. ευρώ. Όπως είναι φυσικό, το ποια έργα θα υλοποιηθούν από τη δεύτερη κατηγορία -και τα ποσά τα οποία θα δοθούν για επιδοτήσεις- θα εξαρτηθεί από τα κεφάλαια που θα συγκεντρώσει τελικά το Ταμείο (δηλαδή από τα επίπεδα στα οποία θα κινηθούν οι τιμές των δικαιωμάτων το 2024-2025).
Σε αυτό το πλαίσιο, όσον αφορά τη δεύτερη ομάδα, το ΥΠΕΝ έχει προχωρήσει στον επιμερισμό ανά δράση αυτών των επιπλέον 1,59 δισ. ευρώ. Επίσης, έχει καθορίσει τη μέγιστη χρηματοδότηση για κάθε ένα πρότζεκτ, στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί το πλέον αισιόδοξο σενάριο για τα έσοδα του Ταμείου Απανθρακοποίησης.
Οι «κλειδωμένες» χρηματοδοτήσεις
Στα έργα της πρώτης Ομάδας, τα οποία είναι βέβαιο πως θα χρηματοδοτηθούν, περιλαμβάνονται:
- 534 εκατ. ευρώ (επιδότηση 39%) για την ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων με το ηπειρωτικό σύστημα, όπως και άλλα 22 εκατ. (επιδότηση 40%) για τις υποβρύχιες διασυνδέσεις μέσης τάσης μεταξύ νησιών στα Δωδεκάνησα. Στη χρηματοδότηση της άρσης της «ηλεκτρικής απομόνωσης» των Δωδεκανήσων, μέσω του Ταμείου Απανθρακοποίησης, είχε αναφερθεί η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, στην εκδήλωση για τον μετασχηματισμό της Ρόδου σε βιώσιμο και ανθεκτικό τουριστικό προορισμό.
- Επίσης, 74 εκατ. (επιδότηση 40%) θα διατεθούν για υποβρύχιες διασυνδέσεις νησιών στις Κυκλάδες.
- Μέσω του Ταμείου θα «τρέξουν» παράλληλα προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 135 εκατ. ευρώ, για την επιδότηση κατά 50% όλων των κατηγοριών καταναλωτών, για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και μπαταριών.
Η κ. Σδούκου είχε επισημάνει στην ίδια εκδήλωση πως ένα πρόγραμμα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών με μπαταρία θα «τρέξει» για τα ξενοδοχεία της Ρόδου, όπου η ενέργεια αντί να εισέρχεται στο ήδη κορεσμένο σύστημα, θα αυτοκαταναλώνεται την στιγμή που παράγεται.
Υπεράκτια και μπαταρίες
- Επιπλέον, 106 εκατ. θα διατεθούν για την ανάπτυξη ΑΠΕ σε νησιά (με την επιδότηση να ανέρχεται στο 40%).
- Την ίδια στιγμή, 210 εκατ. προορίζονται για μονάδες ΑΠΕ που συνδυάζονται με αποθήκευση (με επιδότηση 42%). Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «νησί των Ιπποτών», όπου όπως είχε αναφέρει η υφυπουργός, προβλέπεται η κατασκευή ενός υβριδικού συστήματος ΑΠΕ με αποθήκευση, ισχύος τουλάχιστον 50 MW, που θα ανεβάσει τη μερίδιο των ΑΠΕ στο νησί σε 40% κατ΄ ελάχιστον.
- Από το Ταμείο θα διατεθούν επίσης κεφάλαια ύψους 260 εκατ. για υπεράκτια αιολικά πάρκα και τη διασύνδεσή τους με νησιά (επιδότηση 40%), ενώ 36 εκατ. προορίζονται για αυτόνομες (standalone) μονάδες αποθήκευσης (επιδότηση 40%).
- Η μεγαλύτερη ποσοστιαία επιδότηση (60%) θα δοθεί στην κατασκευή φραγμάτων – ταμιευτήρων πολλαπλών χρήσεων, με το συνολικό ποσό να ανέρχεται σε 100 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, πόροι ύψους 100 εκατ. θα διατεθούν για την ηλεκτροδότηση των πλοίων στα λιμάνια (Cold ironing), με την επιδότηση να καθορίζεται στο 50%.
- Το ίδιο ύψος ποσοστιαίας επιδότησης προβλέπεται και για την κατασκευή σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, για τους οποίους προορίζονται 15 εκατ. ευρώ.
Οι δράσεις της δεύτερης Ομάδας
Στην περίπτωση που οι πόροι του Ταμείου ξεπεράσουν τα 1,59 δισ. ευρώ, ο σχεδιασμός του ΥΠΕΝ προβλέπει:
- Επιπλέον προγράμματα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών με μπαταρία από καταναλωτές, προϋπολογισμού μέχρι 195 εκατ. ευρώ. Αν επομένως γίνει πράξη η πλέον αισιόδοξη εκτίμηση, και η «προίκα» του Ταμείου φτάσει τα 3 δισ., τότε τα προγράμματα επιδότησης καταναλωτών, για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών με μπαταρία, θα φτάσουν συνολικά τα 330 εκατ.
- Περισσότερους πόρους, έως 260 εκατ., για τη διασύνδεση των Δωδεκανήσων με το ηπειρωτικό σύστημα. Επιπλέον χρηματοδότηση μέχρι 29 εκατ. για τις υποβρύχιες διασυνδέσεις μέσης τάσης μεταξύ νησιών στα Δωδεκάνησα.
- Χρηματοδότηση μέχρι 58 εκατ. υποβρύχιων διασυνδέσεων στο σύμπλεγμα των νησιών Βορείου Αιγαίου.
- Πρόσθετη χρηματοδότηση έως 24 εκατ. για υποβρύχιες διασυνδέσεις νησιών στις Κυκλάδες.
- Παραπάνω επιδοτήσεις, έως 200 εκατ. ευρώ, για την ανάπτυξη ΑΠΕ στα νησιά.
- Πρόσθετους πόρους μέχρι 160 εκατ., για ακόμη περισσότερους σταθμούς ΑΠΕ που θα συνδυάζονται με μπαταρία behind the meter.
- Επιπλέον χρηματοδοτήσεις, έως 200 εκατ., για υπεράκτια αιολικά και τη σύνδεσή τους σε νησιά.
- Πρόσθετα κεφάλαια μέχρι 116 εκατ. για αυτόνομα συστήματα αποθήκευσης.
- Αυξημένη χρηματοδότηση, μέχρι 225 εκατ., για φράγματα και ταμιευτήρες πολλαπλών χρήσεων.
- Επιπλέον πόρους, μέχρι 100 εκατ., για την ηλεκτροδότηση των πλοίων στα λιμάνια (Cold ironing).
- Πρόσθετη χρηματοδότηση, έως 25 εκατ., για σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.
