Από το Χάρη Φλουδόπουλο
Ένα ιδιαίτερα σημαντικό ορόσημο γνωστοποίησε χθες η Energean, καθώς έθεσε σε παραγωγή εδώ και περίπου μία εβδομάδα και δεύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στο Ισραήλ, αυτήν τη φορά το Karish North, που ακολουθεί το Karish το οποίο παράγει αέριο ήδη από τον Οκτώβριο του 2022. Μάλιστα, η εταιρεία έχει προβλέψει για φέτος ότι θα παράξει μεταξύ 5,7 και 6,4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου για την ισραηλινή αγορά, ποσότητα που είναι μεγαλύτερη από τη συνολική κατανάλωση της Ελλάδας. Επιπλέον, έχει στα σκαριά και τρίτο κοίτασμα, το Katlan, για την πρώτη φάση ανάπτυξης του οποίου έχει ήδη λάβει το ΟΚ από την ισραηλινή κυβέρνηση. Το Katlan, ανακάλυψη της Energean όπως και το Karish North, έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί και για εξαγωγές.
Αυτό, ωστόσο, που προκαλεί μελαγχολία σε σύγκριση με τη χώρα μας, είναι οι χρόνοι ανάπτυξης των κοιτασμάτων στο Ισραήλ που είναι εντυπωσιακά μικρότεροι σε σχέση με ό,τι συμβαίνει εδώ, παρ’ όλο που πρόκειται για πολύ μεγαλύτερες επενδύσεις σε σχέση με τις αναπτύξεις των εγχώριων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων αλλά και για μία χώρα που συχνά-πυκνά αντιμετωπίζει σοβαρές εντάσεις και, όπως είναι γνωστό, εδώ και 5 μήνες βρίσκεται και σε πόλεμο.
Το Karish North ανακαλύφθηκε από την Energean τον Απρίλιο του 2019. Λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο, η εταιρεία πραγματοποίησε επιβεβαιωτική γεώτρηση και στη συνέχεια υπέβαλε το Σχέδιο Ανάπτυξης προς έγκριση από την κυβέρνηση του Ισραήλ. Έλαβε την απαιτούμενη έγκριση μέσα σε λίγους μήνες, τον Ιανουάριο του 2021 πήρε την Τελική Επενδυτική Απόφαση και, πλέον, παράγει φυσικό αέριο.
Δηλαδή, μέσα σε 4,5 μήνες από την ανακάλυψη ενός κοιτάσματος, φθάσαμε στην παραγωγή του. Ανάλογα, το Karish χρειάστηκε 5,5 χρόνια περίπου από τον Ιανουάριο του 2017, όταν και έλαβε η Energean την έγκριση απόκτησης της κυριότητας του κοιτάσματος από την ισραηλινή κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι η ανάπτυξη προέβλεπε μια επένδυση της τάξης των 2 δισ. δολαρίων, με επίκεντρο το ‘κτίσιμο’ του ‘Energean Power’, της πρώτης πλωτής εξέδρας παραγωγής, αποθήκευσης και εκφόρτωσης υδρογονανθράκων (FPSO) στην ιστορία της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και παρά τα προβλήματα που είχε επιφέρει (κλειστά ναυπηγεία, περιορισμοί στην απασχόληση προσωπικού κ.λπ.) η πανδημία.
Για να έχουμε μια σύγκριση, το νέο άνοιγμα του δικού μας τομέα υδρογονανθράκων που επιχειρήθηκε με την αναθεώρηση της σχετικής νομοθεσίας από τον Γ. Μανιάτη έλαβε χώρα το 2011 και ακολούθησε η ανοικτή πρόκληση (Open Door) με εκδήλωση ενδιαφέροντος για τρεις περιοχές, οι συμβάσεις για τις οποίες υπογράφηκαν το 2013. Τι γίνονται αυτές οι περιοχές, δώδεκα χρόνια μετά; Ο Πατραϊκός Κόλπος (HelleniQ – Energean 50-50) έχει εγκαταλειφθεί, έπειτα από πλήρη αδυναμία να βρεθεί λιμάνι για να χρησιμοποιηθεί ως βάση των επιχειρήσεων, το Κατάκολο (Energean 100%) δεν έλαβε ποτέ τελική περιβαλλοντική άδεια για την παραγωγή του ήδη διαπιστωμένου κοιτάσματος, ενώ τα Ιωάννινα (Energean 100%, μετά την αποχώρηση της Repsol) αδειοδοτήθηκαν για ερευνητική γεώτρηση μόλις τον Δεκέμβριο που μας πέρασε, αλλά ουσιαστικά έχουν “παγώσει” μετά από την κατάθεση δικαστικής προσφυγής κατά της άδειας στο Συμβούλιο της Επικρατείας – εκεί όπου η ExxonMobil έχασε περί τα δύο έτη, πριν καταφέρει να αδειοδοτηθεί για σεισμική έρευνα στην Κρήτη και αφού στο μεταξύ η Total αποχώρησε από την κοινοπραξία.
Ακριβώς επειδή στην Κρήτη, αλλά και στο Ιόνιο, οι προσδοκίες για ανακάλυψη αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων είναι σημαντικές, προφανώς η ελληνική πολιτεία θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να μειώσει τον χρόνο που χάνεται σε γραφειοκρατία, δικαστικές εμπλοκές, εκκρεμότητες σε θεσμικό πλαίσιο κ.λπ. Άλλωστε, οι επιχειρηματικοί σχεδιασμοί δεν περιμένουν και ένα project για το οποίο μπορεί τώρα να υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον, είναι πιθανό να περάσει σε δεύτερη μοίρα κάποια χρόνια μετά…
