Από την Πένη Χαλάτση
Οι βιομηχανίες είναι πρόθυμες να υιοθετήσουν κυκλικές πρακτικές και το πράττουν ήδη καταγράφοντας πρόοδο και προγραμματίζοντας αύξηση των επενδύσεων για την κυκλικότητα μέσα στην επόμενη πενταετία αλλά αντιμετωπίζουν εμπόδια που επιβραδύνουν την μετάβαση.
Έρευνα που πραγματοποίησε η ABB Motion με τη συμμετοχή 3.304 ανώτερων στελεχών της παγκόσμιας βιομηχανίας από διάφορους τομείς και χώρες καταδεικνύει ότι πλέον οι επιχειρήσεις ακολουθούν μια σφαιρική προσέγγιση στην κυκλικότητα και ξεφεύγουν πλέον από τα στενά όρια της ανακύκλωσης.
Αυτή η ευρύτερη προοπτική περιλαμβάνει την μείωση των απορριμμάτων, τον βιώσιμο σχεδιασμό και την ανάπτυξη αποδοτικών πόρων και διαδικασιών. Ωστόσο, παραμένει η αποσύνδεση μεταξύ της ευαισθητοποίησης και της πραγματικής εφαρμογής λόγω των υφιστάμενων φραγμών ενώ δεν έχουν εγκαθιδρυθεί ακόμη μια κοινή αντίληψη και κατανόηση της κυκλικής στρατηγικής ούτε έχουν καθιερωθεί μετρήσεις για τις επιχειρήσεις. Έτσι, παρά την αισιοδοξία τους για μελλοντικές επενδύσεις στην κυκλικότητα, οι περισσότερες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν επί του παρόντος προκλήσεις που σχετίζονται με την έλλειψη πόρων και τη σπατάλη. Σύμφωνα με την έρευνα, περίπου το 95% των επιχειρήσεων αντιμετωπίζουν εμπόδια στην υιοθέτηση κυκλικών πρακτικών, συμπεριλαμβανομένου του κόστους διαχείρισης και της περιορισμένης πρόσβασης σε πόρους.
Η κύρια πρόκληση που αναφέρεται είναι η προμήθεια βιώσιμων υλικών (31%). Πολλά άλλα εμπόδια περιστρέφονται γύρω από την προσβασιμότητα σε βιώσιμες πρώτες ύλες και κυκλικές τεχνολογίες. Η περιορισμένη διαθεσιμότητα κυκλικών τεχνολογιών προσδιορίζεται ως ένα από τα τρία κορυφαία εμπόδια στην υιοθέτηση σε διάφορους βασικούς βιομηχανικούς τομείς. Αυτό υπογραμμίζει την έλλειψη συνειδητοποίησης σχετικά με την πιθανή συμβολή ορισμένων τεχνολογιών στην κυκλικότητα. Ως προς την διαχείριση κόστους, η οποία προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό στις επιχειρήσεις, οι συμμετέχοντες στην έρευνα υποστηρίζουν ότι η εφαρμογή κυκλικών πρακτικών μπορεί να συνεπάγεται αρχικά έξοδα τα οποία λειτουργούν αποθαρρυντικά για τις επενδύσεις, ωστόσο τα μακροπρόθεσμα πλεονεκτήματα, όπως π.χ αντιμετώπιση της σπανιότητας πόρων και μείωση αποβλήτων, αναδεικνύουν την ανάγκη για επενδύσεις σε κυκλικές προσεγγίσεις. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της συνεχούς ανάπτυξης και της οικονομικής προσιτότητας των βιώσιμων τεχνολογιών και πόρων.
Αξίζει να αναφερθεί ότι όπως φαίνεται, υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της βιομηχανικής παραγωγής αποβλήτων και της κατανάλωσης ενέργειας στον βαθμό όπου η αναποτελεσματική χρήση ενέργειας συχνά οδηγεί σε αύξηση της παραγωγής αποβλήτων λόγω της ανεπάρκειας των χρησιμοποιούμενων μεθόδων.
Αντίθετα, η καλή διαχείριση απορριμμάτων συμβάλλει στην ενεργειακή απόδοση ελαχιστοποιώντας τη χρήση πόρων και μετριάζοντας την ένταση ενέργειας στις παραγωγικές διαδικασίες και επομένως, η βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης και η μείωση των απορριμμάτων είναι απαραίτητες για την προώθηση ενός βιώσιμου βιομηχανικού οικοσυστήματος στο πλαίσιο μιας κυκλικής οικονομίας.
Φυσικά, για να μειωθεί η παραγωγή αποβλήτων και να εξοικονομηθεί ενέργεια απαιτούνται συνέργειες. Οι βιομηχανίες δημιουργούν προληπτικά συνεργασίες για την ενίσχυση των κυκλικών πρακτικών, με έμφαση στη διαχείριση απορριμμάτων και τις συνεργασίες ανακύκλωσης. Αυτές οι συμμαχίες περιλαμβάνουν την προμήθεια τεχνολογίας, την δέσμευση για υιοθέτηση εθνικών στόχων και συνεργασίες με ερευνητικά ιδρύματα. Οι βιομηχανίες δίνουν επίσης έμφαση στην συμμετοχή των πελατών και στην απόκτηση πιστοποιητικών, ωστόσο μόνο το 41% των εταιρειών συνεργάζεται με εταιρείες διαχείρισης απορριμμάτων.
Παρά τα εμπόδια, οι επενδύσεις στην κυκλικότητα ακολουθούν ανοδική πορεία. Η πλειοψηφία (66%) των επιχειρήσεων αναμένει αύξηση τον προϋπολογισμό τους για επενδύσεις που σχετίζονται με την κυκλικότητα κατά την επόμενη πενταετία. Ωστόσο, αυτή η αύξηση αναμένεται να είναι πιο σημαντική μακροπρόθεσμα (τα επόμενα 3-5 χρόνια) παρά βραχυπρόθεσμα (τους επόμενους 12 μήνες).
Πρόσφατα, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) κατέστησε σαφές ότι ο σημερινός τρόπος ζωής εξαντλεί 60% περισσότερους πόρους από εκείνους που η Γη μπορεί να παρέχει με βιώσιμο τρόπο. Η επείγουσα ανάγκη να μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, με στόχο την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και μεγιστοποίηση των πόρων αξιοποίηση, αναγνωρίζεται ευρέως ως πρωταρχική όχι μόνο για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
Η υιοθέτηση της κυκλικότητας όχι μόνο βελτιώνει την αποδοτικότητα των πόρων και εξοικονομεί χρήματα, αλλά και ενισχύει την ανθεκτικότητα της επιχείρησης απέναντι στις παγκόσμιες προκλήσεις.
