Από τον Χάρη Φλουδόπουλο
Οι επιχειρήσεις δεν τα βλέπουν όλα θετικά ούτε όλα μαύρα, υπάρχει μια συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά ταυτόχρονα και μια παραδοχή ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν. Κάπως έτσι συνοψίζονται τα συμπεράσματα της ετήσιας έρευνας γνώμης των επιχειρήσεων “Ο σφυγμός του επιχειρείν” που πραγματοποίησε όπως κάθε χρόνο ο ΣΕΒ δίνοντας το στίγμα των απόψεων των επιχειρήσεων για τα φλέγοντα θέματα που απασχολούν το επιχειρείν.
Για την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα και τα προβλήματα που δημιουργούνται ο πρόεδρος του ΣΕΒ παρατήρησε ότι τα προηγούμενα χρόνια δόθηκε έμφαση στη βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας ενώ τώρα πλέον θα θυσιαστεί μέρος αυτής της αποδοτικότητας για να υπάρξει καλύτερη ασφάλεια.
Για τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, σημείωσε ότι όλο και περισσότερες εταιρείες λένε ότι δεν βρίσκουν ανθρώπους, ωστόσο οι εξηγήσεις δεν είναι απλές και συνθηματικές όπως ούτε και λύσεις. Ο πρόεδρος του ΣΕΒ αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο χαμηλό ποσοστό απασχόλησης των γυναικών, στις φτωχές επιδόσεις στην ενσωμάτωση των νέων στην εργασία, την μη αξιοποίηση των ηλικιωμένων εργαζόμενων. Τόνισε ότι το δημογραφικό είναι εξαιρετικά σημαντικό και η μακροχρόνια τάση είναι να μειωθούν οι εργαζόμενοι τα επόμενα χρόνια. Από εκεί και πέρα θα πρέπει, είπε, να υπάρξει συζήτηση στην κοινωνία και την οικονομία για τη μετανάστευση εάν τη θέλουμε και τι είδους μετανάστευση θέλουμε.
Ο πρόεδρος του ΣΕΒ αναφέρθηκε επίσης στο πρόβλημα του μη μισθολογικού κόστους ζητώντας να μειωθεί η ψαλίδα μεταξύ του συνολικού κόστους του εργαζόμενου για την επιχείρηση και του καθαρού οφέλους που καταλήγει στην τσέπη του εργαζόμενου. Στη δεκαετία της κρίσης συνηθίσαμε να μιλάμε με συγκεκριμένο τρόπο για τις αμοιβές. Θα ήταν επικίνδυνο να παραμείνουμε στον ίδιο τρόπο σκέψης. Το θέμα είναι να μεγιστοποιήσουμε το όφελος για όλους χωρίς να χάσουμε από την ανταγωνιστικότητά μας. Ο διάλογος μεταξύ των κοινωνικών εταίρων δεν πρέπει να περιορίζεται στον ελάχιστο μισθό αλλά να επεκτείνεται στη βελτίωση της ευελιξίας, και των δεξιοτήτων που θα φέρουν καλύτερη παραγωγικότητα και καλύτερους μισθούς μακροπρόθεσμα διατηρήσιμους, τόνισε ο κ. Παπαλεξόπουλος.
Ως προς το που εδράζεται η αισιοδοξία των επιχειρήσεων που καταγράφει η έρευνα του ΣΕΒ, ο κ. Παπαλεξόπουλος τόνισε ότι πλέον έχει αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στη χώρα και πλέον προσελκύουμε ενδιαφέρον για επενδύσεις. Υπάρχει επίσης πρόοδος στο επιχειρηματικό περιβάλλον και η Ελλάδα είναι πλέον πιο φιλική στο επιχειρείν. Παράλληλα υπάρχουν άπλετοι πόροι που είναι διαθέσιμοι στην οικονομία από την Ευρώπη (RRF) που χρηματοδοτούν μια σειρά από πρότζεκτ, ο τουρισμός πάει καλά ενώ και στη βιομηχανία γίνονται επενδύσεις και έχουν διπλασιαστεί οι εξαγωγές. “Υπάρχουν πολλοί παράγοντες θετικοί” ανέφερε ο κ. Παπαλεξόπουλος.
Για τη μεταρρύθμιση στην Παιδεία και τις αντιδράσεις που υπάρχουν εκτίμησε ότι σαφώς η σημερινή συζήτηση για τα πανεπιστήμια θα μπορούσε να είναι πιο παραγωγική: το θέμα δεν είναι ιδιωτικά ή δημόσια πανεπιστήμα αλλά πως συνολικά θα αναβαθμίσουμε γνώσεις και δεξιότητες και την ικανότητα να καινοτομούμε. Σαφώς θέλουμε ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά ταυτόχρονα και καλύτερη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση, σημείωσε.
Για το πρόβλημα του πληθωρισμού και της ακρίβειας ο πρόεδρος του ΣΕΒ τόνισε ότι είναι υπαρκτό, όμως πρόσθεσε ότι δε θα λυθεί με καταστρεπτικές παρεμβάσεις υπερρύθμισης αλλά με περισσότερο ανταγωνισμό.
Για το ενεργειακό και την πράσινη μετάβαση ο πρόεδρος του ΣΕΒ τόνισε ότι η βιομηχανία στηρίζει τη φιλοδοξία της Ευρώπης να πρωτοπορήσει και ότι μακροπρόθεσμα η αλλαγή του μοντέλου θα ωφελήσει τη χώρα. Ωστόσο μέχρι να φτάσουμε εκεί μεσολαβεί μια δύσκολη, επώδυνη και ακριβή μεταβατική περίοδος. Η ενεργειακή μετάβαση κοστίζει πολλά λεφτά και απαιτεί στο ενδιάμεσο μεγάλες επενδύσεις σε ΑΠΕ, υποδομές, μπαταρίες και διασυνδέσεις. Αυτή τη στιγμή υπάρχει το πρόβλημα της σταδιακής αποβιομηχάνισης της Ευρώπης που επιταχύνεται χωρίς να ωφελεί τον πλανήτη καθώς η ρυπογόνος παραγωγή μεταφέρεται σε άλλες περιοχές. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η Ευρώπη θα έχει μειονέκτημα στο ενεργειακό κόστος τα επόμενα χρόνια, τόνισε κρούοντας τον κώδωνα για το φαινόμενο της διαρροής άνθρακα καθώς η Ευρώπη όταν φεύγει μια βιομηχανία χημικών ή μια βιομηχανία αλουμινίου δε χάνει απλά ένα εργοστάσιο αλλά μια ολόκληρη αλυσίδα τεχνογνωσίας. Λύσεις υπάρχουν εκτίμησε, απλώς πρέπει να μπει στην εξίσωση το θέμα της ανταγωνιστικότητας και να εξασφαλιστούν τιμές ενέργειας πιο ανταγωνιστικές και προβλέψιμες αλλά και να υπάρξει βοήθεια για ταχύτερο πράσινο μετασχηματισμό των επιχειρήσεων.
Τα βασικά ευρήματα
Τα βασικά ευρήματα της φετινής έρευνας, όπως παρουσιάσθηκαν από τον Γενικό Διευθυντή του ΣΕΒ, Δρ. Γιώργο Ξηρογιάννη, συνοψίζονται στα ακόλουθα:
– Οικονομία και επιχειρήσεις βρίσκονται σε τροχιά βελτίωσης (το 28% των επιχειρήσεων θεωρούν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι καλή & το 53% των επιχειρήσεων κρίνει πως η οικονομική τους κατάσταση σήμερα είναι καλή).
– Οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι οι βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον παραμένουν αναγκαίες (στις βελτιώσεις που χρειάζεται η χώρα: το 67% των επιχειρήσεων θέλει περισσότερη διαφάνεια & αντιμετώπιση διαφθοράς, 67% μεγαλύτερη φορολογική ανταγωνιστικότητα, 54% σύγχρονη λειτουργία δημόσιας διοίκησης, 52% φορολογική ανταγωνιστικότητα για την εργασία, και το 52% αποτελεσματική λειτουργία θεσμών. Στις απαραίτητες βελτιώσεις για τις επιχειρήσεις το 64% θέτει το σταθερό φορολογικό πλαίσιο, το 54% ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας, το 44% την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, το 42% τον περιορισμό της πολυνομίας, και το 40% χρηματοδοτικά εργαλεία & επενδυτικά κίνητρα).
– Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν την ανάγκη αυτο-βελτίωσης (το 59,9% την εκπαίδευση και εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού, το 41,3% την ψηφιοποίηση της λειτουργίας και των διαδικασιών, το 35,8% την ανάπτυξη νέων αγορών, και το 30% δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών R&D).
– Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι η ανταγωνιστικότητα τους ενισχύεται επενδύοντας στον ανθρώπινο παράγοντα (το 84% αναγνωρίζουν τη φορολόγηση της εργασίας ως το μεγαλύτερο εμπόδιο στη βελτίωση των απολαβών των εργαζομένων).
– Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) θα μετασχηματίσει την εργασία και την παραγωγή αλλά λίγες επιχειρήσεις επενδύουν ή σκοπεύουν να το κάνουν (το 80% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι η ΤΝ θα αναβαθμίσει το ανθρώπινο δυναμικό, το 20% των επιχειρήσεων θα επενδύσει στο άμεσο μέλλον, και μόλις το 12% επενδύει ήδη στην ΤΝ).
– Η βιώσιμη ανάπτυξη θα έχει σημαντικό ρόλο, αλλά παραμένει σύνθετο εγχείρημα. Υπάρχει σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης και στρατηγικής. (Το 52% των επιχειρήσεων δεν είναι ενημερωμένο, και το 40% δηλώνει ότι δεν σκοπεύει να το εντάξει στη στρατηγική του δράσεις βιωσιμότητας).
– Το ζήτημα του κόστους ενέργειας αναδεικνύεται ως η μεγάλη πρόκληση της βιώσιμης ανάπτυξης και ζητείται παρέμβαση από πλευρά της Πολιτείας.
– Οι μεσαίες επιχειρήσεις είναι η κρίσιμη ραχοκοκαλιά της οικονομίας. Είναι πλέον η κατηγορία που εμφανίζεται αντιμέτωπη με τις σημαντικότερες προκλήσεις, παρότι η πορεία τους διαφαίνεται θετική.
Τα βασικά μηνύματα από την έρευνα συνοψίζονται στα εξής:
– Σε ένα κόσμο με διαρκείς ανατροπές, η Ελλάδα εμφανίζεται ως νησίδα σταθερότητας και προοπτικής.
– Οι επιχειρήσεις είναι μέρος της λύσης στις αναπτυξιακές και οικονομικές προκλήσεις της εποχής.
– Οι επιχειρήσεις δείχνουν συγκρατημένη αισιοδοξία.
– Για να γίνει ένα άλμα προς τα εμπρός, πρέπει να αντιμετωπιστούν παλιές και νέες προκλήσεις, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για την Πολιτεία”.
– Οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν πως πρέπει να εξελιχθούν ακόμα πιο γρήγορα, να γίνουν πιο προδραστικές και να προσαρμοστούν στις τεχνολογικές αλλαγές και στην βιώσιμη ανάπτυξη.
– Το κράτος βελτιώνεται, αλλά πρέπει να κινηθεί πιο αποτελεσματικά στις μεταρρυθμίσεις αφαιρώντας στρεβλώσεις του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
– Στην έρευνα του ΣΕΒ συμμετείχαν 642 επιχειρήσεις από όλους τους κλάδους, τα μεγέθη αλλά και τις περιοχές της χώρας.
