Από την Ελπίδα Αριστείδου
Καθοριστικός είναι ο ρόλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος στον πράσινο ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας με σειρά έργων και δράσεων, που με γνώμονα τη διαφάνεια πολύ σύντομα θα διευκολύνουν την καθημερινότητα του πολίτη βάζοντας φρένο στην γραφειοκρατία και την ταλαιπωρία που αυτή συνεπάγεται. Αυτό επισημάνθηκε χθες στη διάρκεια εκδήλωσης με θέμα «ο πολεοδομικός μετασχηματισμός της χώρας», που διοργάνωσε η Δημοκρατική Κίνηση Μηχανικών (ΔΚΜ) στο Ρέθυμνο.
Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο επιμελητήριο Ρεθύμνου με ομιλητές τον Γιώργο Στασινό, διπλ. πολιτικό μηχανικό και πρόεδρο του ΤΕΕ και τον Ευθύμιο Μπακογιάννη, αναπληρωτή καθηγητή ΕΜΠ, γενικό γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος αναλύθηκαν οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ξεκινήσει και θα ολοκληρωθούν την επόμενη τριετία και οι οποίες δρομολογούν νέα δεδομένα για τον πολεοδομικό χάρτη της χώρας.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκε η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή και οι δήμαρχοι Ρεθύμνης Γιώργης Μαρινάκης, Ανωγείων Σωκράτης Κεφαλογιάννης, Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης, ο πρόεδρος του Ο.Α.Κ. Θοδωρής Νίνος, ο πρόεδρος του ΤΕΕ Σπύρος Καλησπεράκης, καθώς και συνολικά ο τεχνικός κόσμος του νομού.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, ο πολεοδομικός μετασχηματισμός της χώρας, αφορά στη δημιουργία του ενιαίου ψηφιακού χάρτη που θα περιλαμβάνει όλα τα γεωχωρικά δεδομένα της χώρας, όπου ο πολίτης με ένα κλικ θα μπορεί να δει όλα τα στοιχεία του οικοπέδου που τον ενδιαφέρει. Παράλληλα έχει ήδη ξεκινήσει η ψηφιοποίηση όλων των αρχείων των πολεοδομιών, κάτι που θα συμβάλλει σημαντικά στην εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος για τους πολίτες και ταυτόχρονα είναι σε εξέλιξη τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (πρόγραμμα Κ. Δοξιάδης), όπου θα καθορίσουν τις χρήσης γης για όλους τους δήμους της χώρας.
Ειδικότερα μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο κ. Στασινός ανέφερε: «Αυτός ο μετασχηματισμός περιλαμβάνει αρχικά τη δημιουργία του ενιαίου ψηφιακού χάρτη, που θα περιλαμβάνει όλα τα γεωχωρικά δεδομένα. Είναι ένα έργο το οποίο ολοκληρώνεται πολύ σύντομα και αφορά σε έναν χάρτη (ενιαίος ψηφιακός χάρτης), όπως είναι το google earth, όπου θα αναζητάει κάποιος ένα οικόπεδο και θα βρίσκει στοιχεία που αφορούν στους όρους δόμησης, χρήσης γης και όλες τις γραμμές (αρχαιολογικές, δασικές). Θα μπορεί να δει κανείς που θα μπορεί να χτίσει ένα οικόπεδο. Δεν θα χρειάζεται να πηγαίνει κανείς στην Πολεοδομία, στον δήμο, στην Αρχαιολογία και σε όλες τις υπηρεσίες όπως έκανε μέχρι σήμερα. Το έργο αυτό το έχει υλοποιήσει το ΤΕΕ και τελειώνει αυτόν τον μήνα. Η χρηματοδότηση είναι από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Παράλληλα ξεκινήσαμε την ψηφιοποίηση των αρχείων όλων των πολεοδομιών. Ψηφιοποιούμε όλους τους φακέλους των πολεοδομιών, που άλλοτε έψαχνες να βρεις τον φάκελό σου σε όλη την Ελλάδα. Αυτό είναι επίσης χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και θα ολοκληρωθεί περίπου σε 1 – 1,5 χρόνο. Εάν κάποιος είναι στο Ρέθυμνο και ψάχνει έναν φάκελο στην Ορεστιάδα, θα πάρει το αυτοκίνητο, θα πάει στο αεροδρόμιο να πάει Αθήνα, να πάει Αλεξανδρούπολη κ.λπ. Τώρα θα μπαίνει από το ίντερνετ και θα το παίρνει. Αυτός είναι και ο ψηφιακός μετασχηματισμός για προφανείς λόγους, αλλά είναι και πράσινος, γιατί δεν υπάρχουν μετακινήσεις, δεν υπάρχουν ρύποι, εκτός προφανώς ότι γλιτώνει κόστος. Ψηφιακός και πράσινος μετασχηματισμός».
Παράλληλα σύμφωνα με τον κ. Στασινό, τον επόμενο μήνα ξεκινά ένα ακόμα σημαντικό έργο, που έχει να κάνει με προσεισμικούς ελέγχους σε όλα τα σχολεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, πυροσβεστικούς σταθμούς και αστυνομικά τμήματα. Πρόκειται για πρωτοβάθμιους ελέγχους και θα γίνονται οπτικά, χωρίς δοκιμές. Σε όποια κτίρια είναι πιο επικίνδυνα θα γίνονται δευτεροβάθμιοι έλεγχοι. Το έργο αυτό ξεκινάει σε έναν μήνα και έχει επίσης χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Καταλήγοντας ο κ. Στασινός ανέφερε ότι: «Ο πολεοδομικός μετασχηματισμός θα μειώσει τη γραφειοκρατία και το κόστος. Επίσης θα υπάρχει ασφάλεια δικαίου γιατί όλα θα είναι πλέον διαδικτυακά. Έτσι πετυχαίνουμε τη μείωση της γραφειοκρατίας, τη διαφάνεια και μείωση του κόστους. Για να πάει κάποιος να πάρει έναν φάκελο από την πολεοδομία υπάρχει ένα κόστος, ειδικά εάν χρειάζεται να πάει σε άλλη πόλη» υποστήριξε.
Από την πλευρά του ο Ευθύμιος Μπακογιάννης, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, παρουσίασε το πρόγραμμα πολεοδομικής μεταρρύθμισης «Κωνσταντίνος Δοξιάδης, το οποίο όπως είπε ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα, το οποίο γίνεται στη χώρα σε συνέχεια του προγράμματος που είχε ο Αντώνης Τρίτσης το 1983. «Ένα πρόγραμμα το οποίο πρωτίστως θα εξετάσει ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον καθορισμό των χρήσεων γης, την αρτιότητα, ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον πολεοδομικό κανονισμό των δήμων, θέματα αντιπλημμυρικής προστασίας με την οριοθέτηση των ρεμάτων, ζητήματα γεωλογικής καταλληλότητας για τις περιοχές που είναι κατάλληλες ή ακατάλληλες προς δόμηση και επίσης τα κρίσιμα ζητήματα της οριοθέτησης των οικισμών για τα οποία υπάρχει και πρόσφατη νομολογία του ΣτΕ, που ακυρώθηκαν τα όριά τους είτε λόγω αναρμοδιότητας του νομάρχη που τα είχε θεσμοθετήσει, είτε λόγω ελλιπής εφαρμογής της μυθολογίας για την οριοθέτηση των οικισμών».
Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2025 ή το αργότερο το πρώτο τρίμηνο του 2026. «Στόχος και προσπάθεια θα είναι να πετύχουμε σε αυτούς τους πολύ μικρούς χρόνους όλη τη διαδικασία της πολεοδομικής ωρίμανσης των χρήσεων γης, καθώς επίσης και να εξετάσουμε κάποια κρίσιμα ζητήματα, τα οποία έχουν προκύψει στις διάφορες περιοχές. Για παράδειγμα, συζητούσα σήμερα με τον δήμαρχο του Αγίου Βασιλείου και μου έλεγε το ζήτημα που υπάρχει σε κάποιους οικισμούς που έχουν πέσει τα όριά τους, με τη Γ’ ζώνη, επομένως με αυτόν τον τρόπο και με αυτήν τη μεθοδολογία, θεωρώ ότι θα είμαστε σε θέση να λύσουμε ένα πρόβλημα το οποίο έχει προκύψει στην έκδοση των οικοδομικών αδειών. Είναι βαριές διαδικασίες οι πολεοδομικές που παίρνουν χρόνο, καθώς είναι προεδρικά διατάγματα, αλλά πιστεύω στην ολοκλήρωση της περιόδου των δύο ετών θα έχουμε καταφέρει να έχουμε προεδρικά διατάγματα και άρα σημαντική ασφάλεια δικαίου για τους διοικούμενους, για τους πολίτες, για τους επιχειρηματίες και για τους επενδυτές, στις εκτάσεις αυτές που μπορούμε να κάνουμε ανάπτυξη».
Το σχέδιο «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» αφορά τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, ζώνες υποδοχής, μελέτες οριοθέτησης οικισμών, καθώς και μελέτες για τον χαρακτηρισμό των δημοτικών οδών. Το τελευταίο, σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη, είναι ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα, διότι για τις εκτός σχεδίου περιοχές που υπάρχει το μεγάλο πρόβλημα στην Κρήτη, μετά τις αποφάσεις του ΣτΕ τίθεται ζήτημα προς την οικοδομησιμότητα των γηπέδων. Τα γήπεδα πρέπει να έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστη οδό. Για να είναι κοινόχρηστη η οδός πρέπει να είναι θεσμοθετημένη εξήγησε ο κ. Μπακογιάννης τονίζοντας ότι: «Σήμερα είναι ελάχιστες οι θεσμοθετημένες οδοί στο σύνολο της Ελλάδας, πόσο δε και στην Κρήτη, που είναι το βασικό οδικό δίκτυο, οι επαρχιακοί δρόμοι και κάποιοι άλλοι δρόμοι που είναι προ του 23. Όλοι οι άλλοι δρόμοι δεν θεωρούνται για την πολεοδομική νομοθεσία χαρακτηρισμένοι «κοινόχρηστοι». Μπορεί να είναι εν τοις πράγμασι κοινόχρηστοι, καθώς χρησιμοποιούνται από πολύ κόσμο ή είναι στο κτηματολόγιο δηλωμένοι, αλλά πολεοδομικά θεωρούνται αρρύθμιστοι. Με αυτό το πρόγραμμα χαρακτηρισμού των δρόμων, ουσιαστικά θα καλύψουμε αυτήν την ανάγκη του να δώσει πρόσωπο σε γήπεδα τα οποία σήμερα μπορεί να έχουν τη χρήση και την αρτιότητα, αλλά δεν έχουν το πρόσωπο στον δρόμο, για να μπορέσουν να είναι και οικοδομήσιμα».
Η σημασία του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» για τον νομό Ρεθύμνου
Τα κρίσιμα ζητήματα στο Ρέθυμνο, σύμφωνα με τον γεν. γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος είναι πρωτίστως οι οριοθέτηση των οικισμών, η οικοδομησιμότητα στα γήπεδα που δεν έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστη οδό και ένα τρίτο κρίσιμο ζήτημα που «αποκαλύφθηκε» με τις φυσικές καταστροφές, είναι ότι υπάρχουν οριοθετημένα ρέματα. «Τώρα λοιπόν στα τοπικά πολεοδομικά σχέδια προβλέπεται ειδική μελέτη με την οποία γίνεται καταρχήν οριοθέτηση των ρεμάτων σε γραμμές πλημμύρας, έτσι ώστε λαμβάνοντας υπόψη και τα σχέδια διαχείρισης πλημμυρών, τα οποία έχουν την εικόνα του φορτίου του νερού, να μπορούμε να προλάβουμε να προτρέξουμε στον σχεδιασμό, ποιες είναι αυτές οι περιοχές που πρέπει να θωρακιστούν περισσότερο στο ζήτημα των πλημμυρών. Όλο αυτό προβλέπεται στις προδιαγραφές και οι μελετητές έχουν πάρει τις αντίστοιχες κατευθύνσεις για να εφαρμόσουν αυτήν τη μεθοδολογία στις μελέτες τις οποίες εκπονούν».
Ετοιμάζεται νομοσχέδιο για την ανθεκτικότητα των πόλεων
Με την πολεοδομική μεταρρύθμιση στη χώρα γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια κυρίως για το θέμα της αυθαίρετης δόμησης, αλλά και σε ό,τι αφορά την ανθεκτικότητα των πόλεων, για την οποία, σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη, ετοιμάζεται σχετικό νομοσχέδιο:
«στο νέο νομοσχέδιο που έχουμε στον προγραμματισμό μας να βάλουμε για αμέσως μετά τις Ευρωεκλογές, είναι τι θα κάνουμε με τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, τι θα κάνουμε με ζητήματα μελετών ανθεκτικότητας και τι θα κάνουμε επίσης με τον οικοδομικό κανονισμό, ο οποίος θα πρέπει πλέον να εκσυγχρονιστεί με βάση τις νέες απαιτήσεις της κλιματικής αλλαγής. Θα πρέπει να δούμε πως θωρακίζουμε τα υφιστάμενά μας κτίρια απέναντι στις νέες προκλήσεις κλιματικής αλλαγής, δηλαδή υπόγεια που πλημμυρίζουν, θέματα που έχουν να κάνουν με τις πυλωτές, ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη δόμηση κοντά σε δάση ή τις περιοχές που βρίσκονται σε άλση. Όλα αυτά λοιπόν είναι κρίσιμα ζητήματα για τα οποία θεωρώ ότι θα υπάρχει πολύ σύντομα αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία».
Πιθανή μια νομοθετική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση
Ανοιχτό άφησε το ενδεχόμενο για την κατάθεση νομοθετικής ρύθμισης για την εκτός σχεδίου δόμηση σε οικόπεδα που δεν έχουν αναγνωρισμένη οδό μετά και την τελευταία απόφαση του ΣτΕ ο γενικός γραμματέας του υπουργείου, Ευθύμης Μπακογιάννης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση των «Ρ.Ν.»: «Τώρα είμαστε στη φάση της αξιολόγησης αυτής της απόφασης και θεωρώ -χωρίς να θέλω να προτρέξω- ότι η κυβέρνηση θα φέρει μια μεταβατική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση για το θέμα της οικοδομησιμότητας των οικοπέδων, ενδεχομένως μέσα στο καλοκαίρι ή από τον Σεπτέμβριο. Δηλαδή σκοπεύει η κυβέρνηση να λύσει το πρόβλημα μεταβατικά μέχρι την κύρωση αυτών των δρόμων».
«Τα έργα – ορόσημα του ΤΕΕ πηγαίνουν τη χώρα ένα βήμα πιο μπροστά»
Την χθεσινή εκδήλωση άνοιξε ο Στρατής Ψυχαράκης, τοπογράφος μηχανικός – μέλος της Δημοκρατικής Κίνησης Μηχανικών και εκ νέου υποψήφιος με την ΔΚΜ, ο οποίος αναφέρθηκε στον θεσμικό ρόλο του ΤΕΕ, αλλά και στο διαχρονικό του έργο παρουσιάζοντας αναλυτικά και τα ψηφιακά έργα που έχει υλοποιήσει και παρέχει προς τους μηχανικούς, την πολιτεία και τους πολίτες τα τελευταία χρόνια, «Το ΤΕΕ, υπό την προεδρία του Γιώργου Στασινού, εκσυγχρονίστηκε και κάλυψε λειτουργικές ανάγκες για την παροχή βελτιωμένων υπηρεσιών με ισχυρό αποτύπωμα στους πολίτες. Αναφέρομαι στα ψηφιακά έργα που έχει υλοποιήσει και παρέχει προς τους μηχανικούς, την πολιτεία και τους πολίτες τα τελευταία χρόνια, όπως οι e-Άδειες, τα συμβούλια αρχιτεκτονικής στο e-Άδειες, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, η καταγραφή υποδομών προσβασιμότητας για εμποδιζόμενα άτομα και ανθρώπους με αναπηρία σε δημόσια κτίρια, το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για κατοικίες, το σύστημα πιστοποίησης προσόντων προσώπων – εκτιμητές ακινήτων, η δημιουργία μητρώου μηχανικών για αδειοδότηση έργων ΑΠΕ, το helpdesk για μηχανικούς κ.ά.
Την ίδια στιγμή έργα – ορόσημα, πηγαίνουν την Ελλάδα ένα βήμα πιο μπροστά, τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, οι οριοθετήσεις των οικισμών, η αναγνώριση του οδικού δικτύου, ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, το Εθνικό Μητρώο Υποδομών, το πρόγραμμα πολεοδομικών μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» και η ψηφιοποίηση αρχείων πολεοδομικής πληροφορίας. Όπως χαρακτηριστικά λέει αναφερόμενος στο ΤΕΕ ο Γιώργος Στασινός «εκατό χρόνια σχεδιάζουμε την Ελλάδα του αύριο. Και συνεχίζουμε». Για όλα αυτά λοιπόν που έγιναν και τα ακόμα περισσότερα που είναι μπροστά μας, σας καλώ να συμμετέχετε στις εκλογές της 19ης Μαΐου, γιατί με τη μαζική συμμετοχή σας κάνετε ακόμα πιο ισχυρό το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας» ανέφερε χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απέστειλε ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε ότι: «στην Κρήτη σε μόλις λίγα χρόνια προχώρησαν όλα τα μεγάλα έργα του νησιού, που παρέμειναν κολλημένα για δεκαετίες. Όταν λοιπόν μέσα σε τρία χρόνια μέσα από τη θεσμική συνεργασία ένα τόσο μεγάλο έργο όπως ο Β.Ο.Α.Κ. πήρε περιβαλλοντικούς όρους ακριβώς επειδή συνεργαστήκαμε όλοι οι φορείς, σκεφτείτε τι τεράστια δύναμη -όχι οικονομική η πολίτική αλλά δημοκρατική σε επίπεδο διάδρασης και αποτελεσματικότητας μπορούμε να γίνουμε αλλάζοντας ριζικά το επίπεδο της θεσμικής μας συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα.
Αν πετύχουμε ευρύτερες τεχνοκρατικές, κοινωνικές, αυτοδιοικητικές και πολιτικές συναινέσεις, η Κρήτη και ευρύτερα η Ελλάδα θα έχει μια πολύ πιο αισιόδοξη προοπτική. Είναι στο χέρι μας να παλέψουμε για αυτόν τον στόχο και να μεταφέρουμε παντού το μήνυμα της επιτακτικής ανάγκης για συνεργασία».
