Από τον Σπύρο Γουναρόπουλο
Μεγάλες δυνατότητες εκμετάλλευσης της γεωθερμικής ενέργειας, ανέδειξε πρόσφατη γεώτρηση στο Σιδηρόκαστρο Σερρών, καθώς σε βάθος μόλις 100 με 150 μέτρων, εντοπίστηκαν καλής ποιότητας γεωθερμικά ρευστά που άγγιζαν τους 80 βαθμούς Κελσίου.
Ο Προϊστάμενος Γεωθερμίας και Ιαματικών Φυσικών Πόρων της Ε.Α.Γ.Μ.Ε. Δρ Απόστολος Αρβανίτης, εξήγησε μιλώντας στο CNN Greece, πως τέτοιες υψηλές θερμοκρασίες δεν είναι συνηθισμένο να εντοπίζονται σε τόσο μικρό βάθος.
Η γεωθερμία αποτελεί μια ήπια, καθαρή και με σωστή διαχείριση Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολύ μεγάλο εύρος εφαρμογών ανάλογα με τη θερμοκρασία, τα χαρακτηριστικά και την ποσότητα των αντλούμενων ρευστών, τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του κάθε πεδίου και τις ανάγκες των χρηστών.
«Γεωθερμικά ρευστά άνω των 90oC μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ηλεκτροπαραγωγή, ενώ ρευστά των 30-90oC μπορούν να καλύψουν διάφορες άμεσες θερμικές ανάγκες όπως π.χ. θέρμανση θερμοκηπίων, κτηριακών εγκαταστάσεων, πτηνοτροφικών και κτηνοτροφικών μονάδων, κολυμβητικών δεξαμενών και εδαφών, ξήρανση και επεξεργασία αγροτικών προϊόντων, βιομηχανικές χρήσεις, αφαλάτωση, καθαρισμό κτηνοτροφικών μονάδων, παστερίωση, επεξεργασία βιοαερίου, χώνευση βιολογικής λάσπης και λυμάτων, απόληψη και ανάκτηση CO2, αλάτων και χρήσιμων στοιχείων, αποχιονισμό και αντιπαγετική προστασία, υδατοκαλλιέργειες κ.λπ. καθώς και για ιαματική χρήση», εξηγεί ο κ. Αρβανίτης.
Αναλυτικά η συνέντευξη του Δρ. Απόστολου Αρβανίτη στο CNN Greece
Στο ΒΑ τμήμα του γεωθερμικού πεδίου Σιδηροκάστρου εντοπίσθηκαν θερμά νερά θερμοκρασίας 78oC σε βάθος μόλις 100-150m. Αυτό είναι ένα σύνηθες φαινόμενο;
Η ύπαρξη γεωθερμικών ρευστών θερμοκρασίας σχεδόν 80oC δεν συναντάται τόσο συχνά. Μάλιστα, στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, νερά αυτών των θερμοκρασιών εντοπίζονται σε μεγάλη βάθη, άνω των 1.000μ. Στη χώρα μας, οι γεωλογικές συνθήκες και η παρουσία μεγάλων και βαθιών ρηγμάτων ευνοούν την παρουσία γεωθερμικών ρευστών σε μικρά, και άρα οικονομικά εκμεταλλεύσιμα, βάθη σε πολλές περιοχές. Τα βάθη αυτά ποικίλλουν από πεδίο σε πεδίο ανάλογα με τις γεωλογικές συνθήκες της κάθε περιοχής.
Επιπλέον, τα θερμά νερά δεν εντοπίζονται πάντα στο ίδιο βάθος, ακόμη και μέσα στο ίδιο το γεωθερμικό πεδίο. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο επισημαίνουμε την ανάγκη της συστηματικής και λεπτομερούς γεωθερμικής έρευνας. Επιπλέον, η γεωθερμική έρευνα δεν τελειώνει με τον εντοπισμό και την οριοθέτηση ενός γεωθερμικού πεδίου. Συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια της εκμετάλλευσής του, με τη συνεχή παρακολούθησή του και την προσθήκη νέων δεδομένων, οπότε και βελτιώνεται συνεχώς η γνώση μας για τον τρόπο λειτουργίας του.
Με την ευκαιρία της αναφοράς στη γεωθερμική έρευνα, ποιος είναι ο ρόλος της Ε.Α.Γ.Μ.Ε. στην έρευνα και αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας μας;
Η Ε.Α.Γ.Μ.Ε., δηλ. το πρώην Ι.Γ.Μ.Ε., είναι ο φορέας του Δημοσίου που διενεργεί κατά προτεραιότητα τη γεωθερμική έρευνα και μάλιστα μέσω της διάνοιξης γεωτρήσεων και εκτέλεσης δοκιμαστικών αντλήσεων.
Ακόμη και άλλοι ερευνητικοί φορείς και ακαδημαϊκά ιδρύματα, που μπορούν να κάνουν παρόμοιες έρευνες, τις πραγματοποιούν κατόπιν εισήγησης της Ε.Α.Γ.Μ.Ε. και έγκρισης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Αυτή η θεσμικά κατοχυρωμένη προτεραιότητα είναι επιστέγασμα του γεγονότος ότι η γεωθερμική έρευνα, που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970, οδήγησε στον εντοπισμό από το τότε Ι.Γ.Μ.Ε. άνω των 30 γεωθερμικών πεδίων σε όλο τον Ελλαδικό χώρο.
Μάλιστα, όλα τα μέχρι σήμερα αναγνωρισμένα γεωθερμικά πεδία χαμηλής ενθαλπίας, θερμοκρασίας έως και 90oC, προσδιορίσθηκαν και οριοθετήθηκαν βάσει ερευνητικών δραστηριοτήτων της Ε.Α.Γ.Μ.Ε., συμπεριλαμβανομένων και γεωτρήσεων, με χρηματοδοτήσεις από εθνικούς και Κοινοτικούς πόρους.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η γεωθερμική έρευνα από την Ε.Α.Γ.Μ.Ε. έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού η εκτέλεση ερευνητικών εργασιών και η ανόρυξη γεωτρήσεων προστατεύουν τους μισθωτές και επενδυτές από το γεωλογικό ρίσκο και από την αποτυχία εξασφάλισης του απαιτούμενου και αναγκαίου γεωθερμικού πόρου, καθιστώντας ευκολότερη την προσέλκυση επενδύσεων.
Μάλιστα, τα αποτελέσματα των ερευνών μαζί με τις κατασκευασθείσες γεωτρήσεις παραχωρούνται στους μισθωτές του δικαιώματος εκμετάλλευσης.
Στο γεωθερμικό πεδίο Σιδηροκάστρου εντοπίσθηκαν ρευστά θερμοκρασίας περίπου 80oC. Πώς μπορεί γενικά να χρησιμοποιηθεί η γεωθερμία και σε τι είδους εφαρμογές;
Η γεωθερμία αποτελεί μια ήπια, καθαρή και με σωστή διαχείριση Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολύ μεγάλο εύρος εφαρμογών ανάλογα με τη θερμοκρασία, τα χαρακτηριστικά και την ποσότητα των αντλούμενων ρευστών, τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του κάθε πεδίου και τις ανάγκες των χρηστών.
Μπορεί ένας απλός πολίτης να χρησιμοποιήσει τη γεωθερμική ενέργεια; Ποιες διαδικασίες απαιτούνται για την εκμετάλλευση του γεωθερμικού δυναμικού;
Το γεωθερμικό δυναμικό, δηλ. τα φυσικά θερμά ρευστά και η θερμότητα των γεωλογικών σχηματισμών με θερμοκρασία άνω των 30oC, θεωρείται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία «μεταλλευτικό ορυκτό» και συνεπώς τα δικαιώματα έρευνας, εκμετάλλευσης και διαχείρισης ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο και ασκούνται από το ίδιο ή εκμισθώνονται από αυτό.
Η εκμίσθωση των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης και διαχείρισης γεωθερμικού δυναμικού στα επίσημα χαρακτηρισμένα, με Υπουργική Απόφαση και δημοσιευμένα σε Φ.Ε.Κ., «πεδία τοπικού ενδιαφέροντος» με ρευστά των 30-90oC γίνεται από την οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ύστερα από ανοιχτό διαγωνισμό με προσφορές ή και μετά από δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου.
Η διάρκεια μίσθωσης του δικαιώματος εκμετάλλευσης ή εκμετάλλευσης και διαχείρισης ορίζεται μέχρι 30 έτη, με δικαίωμα μονομερούς παράτασης από τον μισθωτή μέχρι 20 επιπλέον έτη.
Ο μισθωτής μετά την υπογραφή της Σύμβασης με την οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση παραλαμβάνει όλες τις τεχνικές εκθέσεις, τα ερευνητικά έργα και τις γεωτρήσεις που υλοποιήθηκαν από το Δημόσιο και την Ε.Α.Γ.Μ.Ε. και προχωρεί στην υλοποίηση των έργων υποδομής και εκμετάλλευσης, σύμφωνα με την υποβληθείσα οικονομοτεχνική μελέτη και το σχέδιο περιβαλλοντικής διαχείρισης και εφαρμογής.
Η προαναφερθείσα διαγωνιστική διαδικασία, το κόστος των έργων άντλησης και εκμετάλλευσης των γεωθερμικών ρευστών καθώς και οι απορρέουσες από τη Σύμβαση υποχρεώσεις μπορεί να αποθαρρύνουν έναν μεμονωμένο πολίτη.
