Ιδιότητες αντίστοιχες με «Λερναία Ύδρα» έχει αρχίσει να αποκτά η διαδικασία της διευκόλυνσης των μεταβιβάσεων ακινήτων, καθώς για κάθε βήμα που συντελείται προς την σωστή κατεύθυνση, ακολουθούν δύο βήματα προς τα πίσω. Σε μια περίοδο, όπου συντάσσεται ο μεγαλύτερος όγκος συμβολαίων του έτους, η αποχή μεγάλου μέρους των συμβολαιογράφων από τα καθήκοντά τους, ιδίως στην Αττική, όπου πραγματοποιείται και ο μεγαλύτερος αριθμός συμβολαίων αγοραπωλησίας, απειλεί την κτηματαγορά με «έμφραγμα», που θα χρειαστεί πολλούς μήνες έως ότου αντιμετωπιστεί και αποκατασταθεί η ομαλή ροή εργασιών και ταχύτητας ολοκλήρωσης συμβολαιογραφικών πράξεων.
Οι συμβολαιογράφοι αντιδρούν στον διαγωνισμό που προκηρύχθηκε στις αρχές Νοεμβρίου από το Κτηματολόγιο, για την ανάδειξη εταιρείας που θα «τρέξει» το έργο του Ηλεκτρονικού Φακέλου Μεταβίβασης Ακινήτων». Μεταξύ των επιμέρους υποχρεώσεων του αναδόχου, είναι και η προετοιμασία της σχετικής πλατφόρμας, όπου θα υπάρχει και η πρόβλεψη για το ηλεκτρονικό συμβόλαιο, δηλαδή την ηλεκτρονική υποβολή των συμβολαίων αγοραπωλησίας με ψηφιακή μορφή. Αυτό ακριβώς αποτελεί «casus belli» για τον συμβολαιογραφικό κόσμο, που θεωρεί ότι το ψηφιακό συμβόλαιο δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει την νομιμότητα κάθε συναλλαγής, κυρίως λόγω των περιορισμών που έχει μια ψηφιακή πλατφόρμα, καθώς δεν είναι δυνατόν να προβλεφθούν και να συμπεριληφθούν σε αυτήν, όλες οι υποπεριπτώσεις και οι ιδιαιτερότητες που έχει κάθε ακίνητο, που αποτελεί αντικείμενο μεταβίβασης.
Για τον σκοπό αυτό, συμβολαιογράφοι και κυβέρνηση είχαν έρθει σε συνεννόηση, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα έγχαρτα συμβόλαια θα παραμείνουν ως ο μοναδικός τρόπος για την εγγύηση της ασφάλειας των συναλλαγών. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο έληξε προσωρινά η αποχή τον Νοέμβριο. Ωστόσο, το γεγονός ότι τελικά δεν απαλείφθηκε ο όρος για το ψηφιακό συμβόλαιο στον διαγωνισμό του Κτηματολόγιο, είχε ως αποτέλεσμα την εκ νέου κι επ’ αόριστον αποχή των συμβολαιογράφων. Εφόσον λοιπόν δεν αλλάξει κάτι και δεν επέλθει κάποιος συμβιβασμός, όλες οι αγοραπωλησίες «παγώνουν» τουλάχιστον έως τις 8 Ιανουαρίου του 2024, όταν είναι προγραμματισμένη η επόμενη συνεδρίαση του προεδρείου της Ένωσης Συμβολαιογράφων. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε κάποιες περιοχές, όπως π.χ. η Λάρισα και η Θεσσαλονίκη, έχουν ανασταλεί οι κινητοποιήσεις.
Αυτό που ζητούν οι συμβολαιογράφοι, πέραν των θετικών προθέσεων που έχουν εκφραστεί από την πλευρά της Πολιτείας είναι μια έμπρακτη δέσμευση για επίλυση του ζητήματος, π.χ. μιας γραπτής δέσμευσης από την πλευρά του Υπουργείου, ότι το σκέλος που αφορά στο ψηφιακό συμβόλαιο, δεν θα αποτελεί αντικείμενο του διαγωνισμού, ο οποίος έχει ήδη ολοκληρωθεί κι επομένως δεν μπορεί να υπάρξει αλλαγή της προκήρυξης. Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει δηλωμένη πρόθεση του υπουργείου, ώστε το ένα από τα μέλη της τριμελούς επιτροπής, που θα συσταθεί για να επιτηρεί την συμβασιοποίηση του έργου και την εκτέλεσή του, να είναι κάποιος συμβολαιογράφος.
Ασφαλώς, η νέα αυτή αποχή των συμβολαιογράφων, η οποία έρχεται σε συνέχεια προγενέστερης αποχής και των δικηγόρων (για το θέμα της φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών), η οποία έληξε εντός της εβδομάδας, έχουν, εύλογα, προκαλέσει αντιδράσεις από άλλους επαγγελματίες του κλάδου, όπως π.χ. τους μεσίτες, αλλά και τους ίδιους τους ιδιοκτήτες/πωλητές και ασφαλώς και τους αγοραστές, που καλούνται ναπεριμένουν κι άλλο, έως ότου κατορθώσουν να ολοκληρώσουν μια πράξη αγοραπωλησίας.
Όπως αναφέρει σε σχετική του τοποθέτηση, ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής, «έχει αναρωτηθεί κανείς πόσοι επαγγελματίες εμπλέκονται και ταλαιπωρούνται; Έχει αναρωτηθεί κανείς ότι υπάρχουν άνθρωποι που αν δεν μεταβιβάσουν το ακίνητό τους, μπορεί και να το δουν να κατάσχεται και να εκπλειστηριάζεται από κάποιο fund, επειδή δεν θα έχουν τηρηθεί οι προθεσμίες πληρωμής; Έχει αναρωτηθεί κανείς ότι υπάρχουν άνθρωποι που πωλούν επειδή πρέπει να καλύψουν έξοδα νοσηλείας η αλλά σοβαρά θέματα;».
Ο κ. Ποταμιάνος προσθέτει ότι βρισκόμαστε και σε μια περίοδο πριν τις γιορτές και το κλείσιμο του έτους, που παραδοσιακά, υπογράφονται τα περισσότερα συμβόλαια και θα πρέπει να πληρωθούν από εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, έξοδα, μισθοί και άλλες υποχρεώσεις. «Ας μη μιλήσουμε φυσικά για το τι έχουν τραβήξει όλοι όσοι εμπλέκονται με μήνες πάλης για την έκδοση των εγγράφων για να υπογράψουν και τελευταία ώρα αφού έχουν πληρώσει μηχανικούς Κράτος οφειλές και περιμένουν να λυτρωθούν, να πέφτουν σε απεργία», καταλήγει ο κ. Ποταμιάνος, που κάνει έκκληση να λυθεί άμεσα η διαφορά συμβολαιογράφων και κυβέρνησης, ώστε να λήξει η περαιτέρω ταλαιπωρία των υπόλοιπων εμπλεκόμενων.
Εν τω μεταξύ, μόλις ψηφίστηκε νομοσχέδιο του Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που αποσκοπεί ακριβώς στην μείωση του χρόνου που απαιτείται για να ολοκληρωθεί μια συναλλαγή, αλλά και στην μείωση του χρόνου που απαιτείται έως ότου γίνει στη συνέχεια, η μεταγραφή του συμβολαίου στο αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο, ή υποθηκοφυλακείο. Για τον σκοπό αυτό, υιοθετήθηκε μια σειρά από τεχνικές βελτιώσεις, που πράγματι θα συμβάλουν προς την επίτευξη του επιθυμητού στόχου.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η κατάργηση της υποχρέωσης προσκόμισης βεβαίωσης περί μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), καθιερώνοντας διαδικασία εντοπισμού και είσπραξης τυχόν οφειλών. Επίσης, καταργείται η πολλαπλή προσκόμιση του ίδιου αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος σε περίπτωση διηρημένων ιδιοκτησιών στο ίδιο γεωτεμάχιο, ή ψηφιακής αίτησης στο ίδιο το Κτηματολογικό Γραφείου. Επίσης, διευρύνεται και διευκολύνεται η διαδικασία διόρθωσης των πρόδηλων σφαλμάτων που υπάρχουν στα κτηματολογικά έγγραφα, χωρίς την υποχρεωτική ρητή συναίνεση του Δημοσίου. Σημαντική κρίνεται και η δυνατότητα μεταγραφής οριζόντιων ιδιοκτησιών, ακόμα κι αν υπάρχει υπέρβαση των χιλίων χιλιοστών, ένα συνηθισμένο λάθος που παρατηρείται στις μεταβιβασεις οροφοδιαμερισμάτων, χωρίς όμως να υπάρχει, μέχρι σήμερα, τρόπος διόρθωσης, καθώς απαιτούνταν η συναίνεση ιδιοκτητών του ίδιου ορόφου (που όμως δεν υπήρχαν, ακριβώς λόγω του ότι πρόκειται για οροφοδιαμερίσματα).
