Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία στην πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας περί ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.

Η αναθεωρημένη οδηγία θεσπίζει νέες και πιο φιλόδοξες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των νέων και ανακαινισμένων κτιρίων στην ΕΕ και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ανακαινίζουν το κτιριακό τους απόθεμα.

Οι κύριοι στόχοι της αναθεώρησης είναι ότι μέχρι το 2030 όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι κτίρια μηδενικών εκπομπών, και ότι μέχρι το 2050 το υφιστάμενο κτιριακό στοκ θα πρέπει να μετατραπεί σε κτίρια μηδενικών εκπομπών.

- Advertisement -

Η ηλιακή ενέργεια στα κτίρια

Οι δύο νομοθέτες συμφώνησαν στο άρθρο 9α σχετικά με την ηλιακή ενέργεια στα κτίρια, το οποίο θα εξασφαλίζει την εγκατάσταση κατάλληλων συστημάτων ηλιακής ενέργειας σε νέα κτίρια, δημόσια κτίρια και υφιστάμενα μη κατοικημένα, τα οποία υπόκεινται σε δράση ανακαίνισης που απαιτεί άδεια.

Πρότυπα ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης (MEPS)

Όσον αφορά τα πρότυπα ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης (MEPS) στα μη κατοικημένα κτίρια, οι δύο νομοθέτες συμφώνησαν ότι μέχρι το 2030 όλα τα μη κατοικημένα κτίρια θα πρέπει να βρίσκονται πάνω από το 16% των χειρότερων επιδόσεων, και μέχρι το 2033 πάνω από το 26%.

Όσον αφορά τον στόχο ανακαίνισης για κατοικημένα κτίρια, τα κράτη μέλη θα εξασφαλίσουν ότι το κτιριακό απόθεμα των κατοικιών θα μειώσει τη μέση κατανάλωση ενέργειας κατά 16% το 2030 και σε ένα εύρος μεταξύ 20-22% το 2035. Το 55% της μείωσης της ενέργειας θα πρέπει να επιτευχθεί μέσω της ανακαίνισης των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις.

Κατάργηση των ορυκτών καυσίμων από τα κτίρια

Τέλος, όσον αφορά το σχέδιο για την εξαγωγή των λεβήτων με ορυκτά καύσιμα, και οι δύο θεσμοί συμφώνησαν να συμπεριληφθεί στα Εθνικά Σχέδια Ανακαίνισης Κτιρίων ένας σχεδιασμός με σκοπό την εξάλειψη των λεβήτων με ορυκτά καύσιμα έως το 2040.

Επόμενα βήματα

Η προσωρινή συμφωνία που επετεύχθη με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χρειάζεται τώρα την υποστήριξη και την επίσημη υιοθέτηση και από τους δύο θεσμούς.

Ιστορικό

Στις 15 Δεκεμβρίου 2021, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για αναθεώρηση της Οδηγίας περί Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η Οδηγία αποτελεί μέρος του πακέτου “Fit for 55”, που θέτει το όραμα για την επίτευξη ενός κτιριακού στοκ μηδενικών εκπομπών έως το 2050.

Η πρόταση είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι τα κτίρια απορροφούν το 40% της καταναλωτικής ενέργειας και συνεισφέρουν με το 36% των άμεσων και έμμεσων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ. Αποτελεί επίσης έναν από τους κινητήριους μοχλούς για την εφαρμογή της Στρατηγικής Κύματος Ανακαίνισης, που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2020, με συγκεκριμένα κανονιστικά, χρηματοδοτικά και εξουσιοδοτικά μέτρα, με κατ’ ελάχιστον στόχο το διπλασιασμό του ετήσιου ρυθμού ενεργειακών ανακαινίσεων κτιρίων έως το 2030 και την προώθηση βαθιών ανακαινίσεων.

Η υπάρχουσα Οδηγία περί Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων, που αναθεωρήθηκε τελευταία φορά το 2018, θεσπίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των νέων κτιρίων και των υφισταμένων κτιρίων που υφίστανται ανακαίνιση. Καθιερώνει μια μεθοδολογία για τον υπολογισμό της ολοκληρωμένης ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και εισάγει πιστοποίηση ενεργειακής απόδοσης για τα κτίρια.

Ενημερωτικό γράφημα – Fit for 55: Οικολογικότερα κτίρια στην ΕΕ

Τα κτίρια προκαλούν πάνω από το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ. Η μείωση αυτών των εκπομπών — είτε μέσω μεγαλύτερης ενεργειακής απόδοσης είτε μέσω μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας— έχει καίρια σημασία για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Η αναθεώρηση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων — μέρος της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 % — θα συμβάλει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων στην ΕΕ.

Τον Οκτώβριο του 2022 τα κράτη μέλη της ΕΕ, συνερχόμενα στο πλαίσιο του Συμβουλίου, συμφώνησαν σε κοινή θέση σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για την αναθεώρηση της εν λόγω οδηγίας. Το επόμενο στάδιο θα είναι οι διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (τριμερής διάλογος).

Παρουσίαση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων

Με την αναθεώρηση της οδηγίας ορίζονται νέα, πιο φιλόδοξα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης των νέων και ανακαινιζόμενων κτιρίων στην ΕΕ. Σκοπός είναι να ενθαρρυνθούν οι ιδιοκτήτες σε όλη την ΕΕ να ανακαινίσουν τα κτίριά τους. Έως το 2050, τα κτίρια στην ΕΕ θα πρέπει να είναι κτίρια μηδενικών εκπομπών.

Πώς συμβάλλει στον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας;

Τα κτίρια ευθύνονται για το 40 % της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ και για το 36 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με την ενέργεια.

Τεράστιες δυνατότητες περικοπών: το 75% των υπαρχόντων κτιρίων έχει χαμηλή ενεργειακή απόδοση και θα απαιτήσει ενεργειακή ανακαίνιση σε μεγάλη κλίμακα

Χρήση λιγότερης ενέργειας + περισσότερη πράσινη ενέργεια = λιγότερες εκπομπές

Τι θα αλλάξει;

Καινούργιες κατασκευές:

Νέα κτίρια που θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών:

• από το 2008 – τα νέα κτίρια που ανήκουν σε δημόσιους φορείς
• από το 2030, όλα τα νέα κτίρια

Από το 2030, τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης θα είναι υποχρεωτικά για όλα τα νέα κτίρια.

Υφιστάμενα κτίρια:

Μη οικιστικά κτίρια:

Τα κράτη μέλη θα καθορίσουν ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης = μέγιστη ποσότητα ενέργειας που τα κτίρια θα μπορούν να χρησιμοποιούν ανά m² κάθε χρόνο (με βάση το κτιριακό δυναμικό τον Ιανουάριο του 2020). Θα υπάρχουν δύο όρια, «15 %» και «25 %», που θα αντιπροσωπεύουν το εθνικό κτιριακό απόθεμα πάνω από αυτά τα όρια.

• έως το 2030, όλα τα μη οικιστικά κτίρια θα πρέπει να μην υπερβαίνουν το καθορισμένο όριο του 15 %.
• έως το 2034, όλα τα μη οικιστικά κτίρια θα πρέπει να μην υπερβαίνουν το καθορισμένο όριο του 25 %.

Οικιστικά κτίρια:

Η μέση χρήση πρωτογενούς ενέργειας όλων των οικιστικών κτιρίων βρίσκεται τουλάχιστον στο:

• έως το 2033: επίπεδο κατηγορίας ενεργειακής απόδοσης D
• έως το 2040: επίπεδο που ορίζεται από κάθε χώρα και εξασφαλίζει ότι το κτιριακό δυναμικό θα έχει μηδενικές εκπομπές το 2050

Από το 2050, όλα τα υφιστάμενα κτίρια θα πρέπει να μετατραπούν σε κτίρια μηδενικών εκπομπών

Εξαιρέσεις:

• ιστορικά κτίρια
• χώροι λατρείας και κτίρια που χρησιμοποιούνται για θρησκευτικές δραστηριότητες
• μεμονωμένα κτίρια μικρότερα από 50 m²
• κτίρια που ανήκουν στις ένοπλες δυνάμεις και χρησιμοποιούνται για αμυντικούς σκοπούς
• βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εργαστήρια και αγροτικά κτίρια πλην κατοικιών

Πιο πράσινη ενέργεια για τα κτίρια

Εγκαταστάσεις ηλιακής ενέργειας πρέπει να εγκατασταθούν σε:

• από το 2027: όλα τα νέα δημόσια και μη οικιστικά κτίρια (ωφέλιμη επιφάνεια άνω των 250 m²)
• από το 2028: όλα τα υπάρχοντα δημόσια και μη οικιστικά κτίρια που υποβάλλονται σε ριζική ανακαίνιση (ωφέλιμη επιφάνεια άνω των 400 m²)
• από το 2030: όλα τα νέα οικιστικά κτίρια

Περισσότερες υποδομές για ποδήλατα και ηλεκτρικά αυτοκίνητα

Τα νέα κτίρια και τα κτίρια που έχουν υποστεί ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας θα πρέπει να έχουν:

• περισσότερα σημεία επαναφόρτισης
• εγκατάσταση καλωδίων για αυξημένο αριθμό σημείων επαναφόρτισης στο μέλλον
• περισσότερους χώρους στάθμευσης ποδηλάτων

Ενωσιακές πρωτοβουλίες για την ενθάρρυνση ανακαινίσεων

• χρηματοδοτική βοήθεια
• φορολογικές μειώσεις
• διοικητική στήριξη