Οκτώ «πράσινες» δράσεις κλείδωσαν χρηματοδότηση μέσω του REPowerEU, με τη χθεσινή θετική αξιολόγηση από την Κομισιόν για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0. Το συνολικό ύψος χρηματοδότησης ανέρχεται σε 795 εκατ. ευρώ, ενώ για την υλοποίηση των σχετικών επενδύσεων προβλέπονται «σφιχτά» χρονοδιαγράμματα.
Από τα διαθέσιμα κεφάλαια του REPowerEU, η μερίδα του λέοντος -συγκεκριμένα 560 εκατ. ευρώ- προορίζεται για 5 μέτρα που έχουν ως σκοπό την ενεργειακή θωράκιση κτιρίων, καθώς και την προώθηση της αυτοπαραγωγής από ΑΠΕ. Έτσι, προβλέπεται έως τον Δεκέμβριο του 2025 να ολοκληρωθεί ένα νέο «κύμα» ενεργειακών αναβαθμίσεων κατοικιών, μέσω ενός καινούριου προγράμματος «Εξοικονομώ» που θα παρέχει επιδοτήσεις για τις παρεμβάσεις.
Στα ευάλωτα νοικοκυριά θα παρέχονται αυξημένες ενισχύσεις. Στόχος είναι να αναβαθμιστούν 11.500 κατοικίες έως το τέλος του 2025. Από αυτές, τουλάχιστον οι 2.300 θα ανήκουν σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος.
Επιδοτήσεις θα παρασχεθούν και για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Όπως και στις κατοικίες, τα κτίρια μετά τις παρεμβάσεις θα πρέπει να καταναλώνουν κατά 30% λιγότερη ενέργεια.
Εγκατάσταση 171.100 ηλιακών θερμοσιφώνων
Παράλληλα, θα ενισχυθεί η εγκατάσταση συστημάτων αυτοπαραγωγής (φωτοβολταϊκών) σε κατοικίες, καθώς και σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Στόχος της νέας δράσης «φωτοβολταϊκά στις στέγες» είναι μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2024 να έχουν εγκατασταθεί 11.580 συστήματα, ενώ στους ωφελούμενους οι 900 θα πρέπει να είναι ευάλωτα νοικοκυριά και οι 360 αγρότες.
Επιδοτήσεις θα υπάρξουν επίσης για την απόσυρση ηλεκτρικών θερμοσιφώνων, που θα αντικατασταθούν με ηλιακούς θερμοσίφωνες ή αντλίες θερμότητας, στα πρότυπα του «Αλλάζω θερμοσίφωνα». Μέχρι το τέλος του 2025, θα πρέπει να έχουν εγκατασταθεί 171.700 «πράσινες» λύσεις των δύο αυτών κατηγοριών, για ζεστό νερό χρήσης, από τις οποίες οι 34.000 σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος.
Μέρος των 650 εκατ. ευρώ θα διατεθεί επίσης σε έργα ενίσχυσης της ενεργειακής απόδοσης δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης. Οι δράσεις αυτές θα μπορούν μεταξύ άλλων να στοχεύουν στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των αντλητικών σταθμών. Δικαιούχοι θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 15 ΔΕΥΑ.
«Πράσινο» υδρογόνο και βιομεθάνιο
Από τα 795 εκατ. του REPowerEU, 75 εκατ. θα διατεθούν για την ανάπτυξη πιλοτικών πρότζεκτ «πράσινου» υδρογόνου ή βιομεθανίου. Στόχος είναι να υλοποιηθούν μονάδες συνολικής ισχύος 45 MW, με τις συμβάσεις χρηματοδοτικής στήριξης να υπογράφονται μέχρι το 3ο τρίμηνο του 2024.
Όσον αφορά το βιομεθάνιο, η χρηματοδότηση θα στηρίξει είτε την κατασκευή νέων μονάδων παραγωγής ή τη μετατροπή υφιστάμενων μονάδων παραγωγής βιοαερίου. Επίσης, επιλέξιμα για χρηματοδότηση είναι έργα υγροποίησης, συμπίεσης και αποθήκευσης του παραγόμενου ανανεώσιμου αερίου.
Στην περίπτωση του «πράσινου» υδρογόνου, μία εναλλακτική είναι η επιδότηση σταθμών (μονάδων ηλεκτρόλυσης) για την παραγωγή του. Επίσης, εναλλακτικά θα χρηματοδοτηθεί η εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ, στην περιοχή των μονάδων ηλεκτρόλυσης, τις οποίες θα τροφοδοτούν με «πράσινο» ρεύμα.
Τα έργα θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί στο 4ο τρίμηνο του 2025.
Μεταφορά CO2 στον Πρίνο
Θα διατεθούν 75 εκατ. ευρώ, με στόχο να συμπληρωθεί η εγχώρια αλυσίδα αξίας στη δέσμευση και αποθήκευση CO2, με επίκεντρο την αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα που θα αναπτύξει η Energean στον Πρίνο. Για αυτό τον σκοπό, θα χρηματοδοτηθεί ένα σύστημα μεταφοράς CO2 στο «Prinos CCS».
Το σύστημα αυτό θα περιλαμβάνει αγωγό στην περιοχή της Αττικής, ο οποίος θα συνδέει
δύο τσιμεντοβιομηχανίες με ένα τερματικό υγροποίησης διοξειδίου του άνθρακα – με το τέρμιναλ να μην χρηματοδοτείται από το REPowerEU. Ο αγωγός θα μεταφέρει τους ρύπους από τις τσιμεντοβιομηχανίες μέχρι το τέρμινα, το οποίο θα μπορούσε να αναπτυχθεί στην πύλη «εισόδου» LNG στη Ρεβυθούσα ή σε οποιαδήποτε άλλη τοποθεσία θα υποδείξουν οι τεχνικές μελέτες.
Στη συνέχεια, το υγροποιημένο πλέον CO2 θα μεταφέρεται ακτοπλοϊκώς στον Πρίνο, ώστε να αποθηκευτεί στην υποδομή. Ο αγωγός θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία το 2026, με την κατασκευή του να ολοκληρώνεται στο τέλος του προηγούμενου έτους.
Επιπλέον αυτόνομες μπαταρίες
Το REPowerEU προβλέπει επίσης τη διάθεση 85 εκατ. ευρώ για την επενδυτική ενίσχυση αυτόνομων (standalone) μπαταριών. Τα κεφάλαια αυτά θα συμπληρώσουν τα 200 εκατ. ευρώ, που προβλέπονται στο «Ελλάδα 2.0» για την κρατική συμμετοχή στο CAPEX μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, με βάση τα οποία «τρέχει» ήδη το σχήμα ενίσχυσης σταθμών αποθήκευσης συνολικής ισχύος 1.000 MW.
Η νέα «ένεση» από το REPowerEU θα επιτρέψει την εγκατάσταση επιπλέον έργων ισχύος 175 MW. Η έναρξη της λειτουργίας τους τοποθετείται στο τέλος του 2025, όπως και των έργων που θα προκριθούν από τις δημοπρασίες οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη.
Κώστας Δεληγιάννης
