Οι ευρωπαϊκοί στόχοι για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την επιτάχυνση των έργων ενεργειακής αναβάθμισης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά έχουν θέσει στο στόχαστρο και τους καυστήρες πετρελαίου θέρμανσης με τις εθνικές κυβερνήσεις να ενσωματώνουν διατάξεις που οδηγούν σταδιακά στον τερματισμό της χρήσης τους.
Παρά το γεγονός ότι σε περιόδους κρίσης όπως ήταν ο περυσινός Σεπτέμβριος όπου οι τιμές του φυσικού αερίου κατέγραψαν άλμα 30%, οργανισμοί, αγορά και εκπρόσωποι κυβερνήσεων εξέφρασαν το σκεπτικισμό τους αναφορικά με την χρονική στιγμή της κατάργησης των ορυκτών (τα οποία παρουσιάζονταν ως φθηνότερες εναλλακτικές σε περιόδους κρίσεων και γεωπολιτικών εντάσεων), οι στόχοι των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων (και της ελληνικής) παραμένουν σταθεροί.
Ανεξάρτητα από τα μέσα και το μείγμα πολιτικών που χρησιμοποιούνται, μέχρι το τέλος της δεκαετίας προωθείται ο «απογαλακτισμός» των ευρωπαϊκών κρατών από τα ορυκτά, μια πολιτική που επεκτείνεται σε επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά (με βασική προτεραιότητα όσον αφορά στις οικίες την προώθηση εναλλακτικών τρόπων θέρμανσης).
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Με την διάταξη στο νόμο 4936/2022 (νέος κλιματικός νόμος) προβλέπεται ότι από την 1 Ιανουαρίου 2025 απαγορεύεται η πώληση και εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης.
Μάλιστα, θα επιβάλλονται και ποινές σε περίπτωση παραβάσεων. Συγκεκριμένα, σε όποιον πωλεί ή εγκαθιστά καυστήρες πετρελαίου θέρμανσης θα επιβάλλονται πρόστιμο και σφράγιση του καυστήρα και το ύψος του προστίμου ορίζεται σε ποσό τριπλάσιο της τιμής πώλησης του καυστήρα.
Ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι από την 1η Ιανουαρίου 2030, επιτρέπεται αποκλειστικά η πώληση πετρελαίου θέρμανσης, το οποίο είναι αναμεμειγμένο σε ποσοστό τουλάχιστον 30% κατ’ όγκο με ανανεώσιμα υγρά καύσιμα. Στους παραβάτες θα επιβάλλεται πρόστιμο και το ύψος του προστίμου ορίζεται σε ποσό τριπλάσιο της αξίας του πωληθέντος καυσίμου στον τελικό καταναλωτή.
Για το συγκεκριμένο μέτρο, προβλέπεται επαναξιολόγηση της ημερομηνίας εφαρμογής του μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2025 από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο θα εισηγηθεί στην Κυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Ουδετερότητα την έκδοση της απόφασης της παρ. 6 του άρθρου 33. Όπως προβλέπεται, σε περίπτωση έκδοσης της απόφασης αυτής, η απαγόρευση εφαρμόζεται τρία τουλάχιστον έτη μετά τη δημοσίευσή της.
Τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με την χρήση ορυκτών στην θέρμανση
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν υιοθετήσει πολύ πιο αυστηρά μέτρα από ό,τι η Ελλάδα για την απομάκρυνση από την χρήση ορυκτών για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης για στις κατοικίες. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα σχεδιάζεται και η απομάκρυνση από το φυσικό αέριο την στιγμή που στην Ελλάδα γίνονται προσπάθειες σύνδεσης όλο και περισσότερων νοικοκυριών στο δίκτυο.
Η Γερμανία πρόκειται να τερματίσει τους καυστήρες πετρελαίου από το 2026 σε νέα και υπάρχοντα κτίρια και στην θέση των λεβήτων αερίου προωθεί τις αντλίες θερμότητας. Η Ιρλανδία απαγορεύει τους λέβητες πετρελαίου και φυσικού αερίου από το 2023 σε νέα κτίρια και από το 2025 σε υπάρχοντα. Η Σλοβακία έχει αποφασίσει επίσης να απαγορεύσει τις πωλήσεις και την εγκατάσταση νέων boiler πετρελαίου και φυσικού αερίου ενώ το Λουξεμβούργο επιβάλλει κατασκευαστικές απαιτήσεις στα κτίρια οι οποίες καθιστούν αδύνατη την χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου από το 2023.
Στο ίδιο πλαίσιο, η ιταλική κυβέρνηση έχει αποφασίσει το 60% της χρησιμοποιούμενης ενέργειας στα νέα κτίρια να προέρχεται από ΑΠΕ από τον Ιούνιο του 2022 ενώ η Γαλλία επιχειρεί την κατάργηση των boiler πετρελαίου σε όλα τα κτίρια και των boiler αερίου στα νέα κτίρια από το 2023. Η Νορβηγία έχει ανακοινώσει απαγόρευση με άμεση ισχύ νέων πωλήσεων και εγκαταστάσεων συστημάτων θέρμανσης με πετρέλαιο και φυσικό αέριο και η Αυστρία, από το 2020, έχει απαγορεύσει την εγκατάσταση νέων boiler πετρελαίου και άνθρακα στις νέες κατασκευές ενώ είχε ανακοινώσει σχέδια για απαγόρευση συστημάτων θέρμανσης πετρελαίου και φυσικού αερίου στα υφιστάμενα κτίρια από το 2023.
Πένη Χαλάτση
