Η χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης και της αντιμετώπισης των κλιματικών καταστροφών των αναπτυσσόμενων κρατών από τα πιο προηγμένα αποκτά μία νέα προοπτική την ώρα που όλα έδειχναν να έχουν «κολλήσει».
Καθώς πλησιάζει η Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα (COP28) στο τέλος Νοεμβρίου, τα κράτη – μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών προσανατολίζονται προς την έναρξη λειτουργίας ενός ταμείου, που θα βοηθήσει τις φτωχές χώρες να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης.
Πριν από δύο ημέρες, αντιπρόσωποι των κρατών των Ηνωμένων Εθνών συμφώνησαν σε ένα πλαίσιο για ένα ταμείο που θα βοηθά τα ευάλωτα έθνη να αντιμετωπίσουν τις απώλειες και τις ζημιές από όλο και πιο ακραίες καιρικές συνθήκες. Κατά την συνάντησή τους στο Άμπου Ντάμπι, οι διαπραγματευτές για το κλίμα συμφώνησαν ότι η Παγκόσμια Τράπεζα θα φιλοξενήσει ένα νέο Ταμείο Ζημιών και Απωλειών σε προσωρινή βάση για τέσσερα χρόνια – σπάζοντας ένα αδιέξοδο μετά από μήνες διαπραγματεύσεων.
Θέτουν επίσης ένα βασικό πλαίσιο για την χρηματοδότηση, με τις ανεπτυγμένες χώρες να καλούνται να παράσχουν υποστήριξη. Το τελευταίο αυτό θέμα, ωστόσο, αποτελεί αγκάθι για την πορεία των διαπραγματεύσεων καθώς, όπως συνέβη και στο παρελθόν με άλλες χρηματοδοτικές δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει τα ισχυρά κράτη, δεν υπάρχει ομοφωνία αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο θα χρηματοδοτηθεί το πρόγραμμα. Από την άλλη, σύμφωνα με το Bloomberg, και οι αναπτυσσόμενες χώρες ήταν αρχικά αντίθετες στο να ανατεθεί η χρηματοδότηση στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Αν και το νέο αυτό πλαίσιο δημιουργεί μια σχετική κινητικότητα στο θέμα της χρηματοδότησης των αναπτυσσόμενων κρατών με τον Sultan Al Jaber, υποψήφιο πρόεδρο της COP28 να εκτιμά έγγραφο είναι «σαφές και ισχυρό» και «ανοίγει το δρόμο για συμφωνία», το ταμείο εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα πιο διχαστικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η επερχόμενη Σύνοδος Κορυφής. Όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν, οι συμμετέχουσες χώρες ενδέχεται να υιοθετήσουν το πλαίσιο ή να πιέσουν να ανοίξει ξανά το κείμενο για περαιτέρω αλλαγές.
Τα «θολά» σημεία
Η γλώσσα του κειμένου δεν απαιτεί άμεση κεφαλαιοποίηση του ταμείου και δεν υποδεικνύει την προβλεπόμενη κλίμακα αυτών των συνεισφορών, δήλωσε ο Harjeet Singh, επικεφαλής της παγκόσμιας πολιτικής στρατηγικής στο Climate Action Network-International, σχολιάζοντας την πρόταση ίδρυσης του ταμείου.
«Βλέπουμε μόνο έναν άδειο τραπεζικό λογαριασμό», είπε ο Σινγκ σε συνέντευξή του στο Bloomberg. «Δεν είναι αρκετό για να υποστηρίξει τις κοινότητες που αντιμετωπίζουν κλιματικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης τώρα» και να αντιμετωπίσει ανάγκες που «έχουν ήδη φτάσει τις εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια».
Η Κίνα και η Σαουδική Αραβία αποφεύγουν να παράσχουν χρηματοδότηση υποστηρίζοντας ότι εξακολουθούσαν να αναπτύσσονται και ότι οι χώρες που είναι υπεύθυνες για το μεγαλύτερο μέρος των ιστορικών εκπομπών θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν την πρωτοβουλία.
Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, πίεσαν προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το ταμείο μπορεί να λάβει χρήματα από μια μεγάλη ποικιλία πηγών – διατηρώντας την πόρτα ανοιχτή στα έσοδα από μηχανισμούς τιμολόγησης άνθρακα και δωρεές – αφού υποστήριξαν ότι καμία κυβέρνηση δεν έχει αρκετούς πόρους για να προσφέρει αυτό που χρειάζεται.
Πένη Χαλάτση
