Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ,
τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού,
baklatsi@yahoo.gr
Τα τελευταία χρόνια, η ανάγκη για περισσότερο πράσινο και για βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων στις πόλεις, οδήγησε διεθνώς στη δημιουργία νέων πράσινων χώρων πάνω στις ταράτσες των κτιρίων, τα λεγόμενα «φυτεμένα δώματα» ή «πράσινες στέγες». Στη χώρα μας ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ) που τέθηκε σε ισχύ από τις 4 Ιουλίου 2012, προάγει την δόμηση με νέες τεχνολογίες και δομικά υλικά καθώς επίσης δίνει κίνητρα για την προώθηση του βιοκλιματικού σχεδιασμού κτιρίων και τα φυτεμένα δώματα.
Ομως, παρόλο που στην Ελλάδα οι κλιματολογικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για τη δημιουργία ταρατσόκηπων, δεν έχει βρει ακόμα μεγάλη ανταπόκριση. Αυτό συμβαίνει γιατί, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες, πιστεύουν ότι είναι μια λύση ακριβή καθώς επίσης, ότι θα υπάρχουν προβλήματα υγρασίας από πιθανόν διαρροή στο κτίριο.
- Τι είναι Φυτεμένο Δώμα;
Φυτεμένο δώμα είναι μια πράσινη επιφάνεια που δημιουργείται στην επιφάνεια ενός δώματος κατάλληλα μονωμένου το οποίο σε συνδυασμό με το ολοκληρωμένο σύστημα υποδομής θα εξασφαλίσει την υγιή ανάπτυξη των φυτών.
- Τι προβλέπει ο Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ) για τα φυτεμένα δώματα;
Σύμφωνα με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό δίνεται μπόνους σε νέα και υφιστάμενα κτίρια που θα πραγματοποιήσουν φύτευση.
Συγκεκριμένα:
– Σε περιπτώσεις κατασκευής φυτεμένων δωμάτων επιφάνειας μεγαλύτερης του 50% από την καθαρή επιφάνεια του δώματος επιτρέπεται η υπέρβαση του ύψους, κατά 1,00 μ. και των στεγών κατά 0,40 μ. και ομοίως σε υφιστάμενα κτίρια στα οποία έχει γίνει εξάντληση ύψους περιοχής.
– Επίσης επιτρέπεται να κατασκευάζονται χώροι Κύριας Χρήσης στο δώμα, μέγιστης επιφάνειας 35 τ.μ., με την προϋπόθεση η φύτευση να καλύπτει το 80% της συνολικής επιφάνειας του δώματος και με αναλογία ένα (1) τ.μ. χώρου ανά πέντε (5) τ.μ. φύτευσης.
- Ποια άλλα οφέλη προσφέρει;
Τα οφέλη από την κατασκευή πράσινων δωμάτων είναι περιβαλλοντικά, oικονομικά αλλά και κοινωνικά:
Βοηθούν στην σωστή απορροή του νερού της βροχής
Τα φυτεμένα δώματα μειώνουν την ποσότητα του νερού της βροχής απορροφώντας την από το ρυθμιστικό του νερού στα φυτά, το υπόστρωμα και το αποστειρωμένο στρώμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, την ελάττωση της ποσότητας των νερών της βροχής στις αποχετεύσεις, το καθάρισμα του νερού της βροχής από βαριά μέταλλα και στοιχεία, καθώς και την εξάτμισή του μέσω των φυτών. Έτσι σταθεροποιείται η στάθμη των υπόγειων υδάτων και μειώνεται ο κίνδυνος πλημμύρας.
Καθαρίζουν τον αέρα
Τα φυτά ελαττώνουν την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα και παράγουν οξυγόνο. Τα φυτεμένα δώματα μειώνουν το φαινόμενο των θερμικών νησίδων, που είναι μία από τις πηγές της δημιουργίας του όζοντος που επιβαρύνει την πόλη, και συμβάλλουν στον καθαρισμό του αέρα.
Μειώνουν τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος
Η ενέργεια που χρειάζεται για να θερμανθεί ή να ψυχθεί ένα πράσινο δώμα είναι περισσότερη σε σχέση με αυτήν που χρειάζεται ένα συμβατικό δώμα. Έτσι λειτουργεί ως μια παραπάνω στρώση θερμομόνωσης και βοηθά στη λειτουργία ενός πιο δροσερού και πιο ευχάριστου κλίματος. Ελαττώνει τη θερμοκρασία και την καθημερινή διακύμανσή της αλλά και τη μέση καθημερινή ενεργειακή κατανάλωση. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει εξοικονόμηση ενέργειας και επιδρά θετικά στο κλίμα που βρίσκεται κοντά στο κτίριό σας και στη θερμοκρασία της πόλης.
Μειώνουν τη θερμοκρασία στην οροφή
Έτσι η δροσερή στέγη προκαλεί την αύξηση της απόδοσης των ηλιακών συλλεκτών και μειώνεται το συνολικό κόστος ενέργειας.
Προσφέρουν καλύτερη ηχομόνωση
Τα φυτεμένα δώματα λειτουργούν ως ηχητικό φράγμα και μειώνουν τόσο τους εσωτερικούς όσο και τους εξωτερικούς θορύβους προσφέροντας ένα πιο ήσυχο περιβάλλον.
Προοτατεύουν από διάβρωση
Τα κατάλληλα υλικά, από τα οποία αποτελείται η πράσινη οροφή, παρέχουν ένα ανθεκτικό στρώμα που προστατεύει από τη διάβρωση από ακραία καιρικά φαινόμενα.
Επεκτείνουν τη διάρκεια ζωής της στέγης
Ένα οικονομικό όφελος που προσφέρουν τα φυτεμένα δώματα είναι ότι συμβάλλουν στην επέκταση της διάρκειας ζωής της στέγης. Η μόνωση του δώματος προστατεύεται από εξωτερικούς παράγοντες που θα μείωναν τη διάρκεια της ζωής της.
Αυξάνουν την αγοραστική αξία του κτιρίου
Το κτίριο μετά από αυτήν την αναβάθμιση αποκτά μεγαλύτερη αξία στην αγορά, καθώς έχει περισσότερους χώρους προς εκμετάλλευση σε συνδυασμό με τη μείωση του ενεργειακού κόστους και την παράταση της διάρκειας ζωής της στέγης. Επιπρόσθετα, είναι και αισθητικά ανώτερο από ότι ήταν πριν.
Εξοικονομούν χρόνο και χρήμα
Η τοποθέτηση μιας πράσινης οροφής είναι γρήγορη και εύκολη στην πραγματοποίηση. Επιπρόσθετα, χρειάζεται ελάχιστη συντήρηση μελλοντικά, με αποτέλεσμα να εξοικονομείτε χρόνο και χρήματα.
Κοινωνικά
-Δημιουργούν ψυχολογικές θετικές συνέπειες, λόγω συναισθήματος χαλάρωσης των χρηστών.
-Η ανάπτυξη μικρών ταρατσόκηπων με την καλλιέργεια κηπευτικών εντός του αστικού ιστού μειώνουν το καταναλωτικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και δημιουργούν αίσθημα αυτάρκειας των χρηστών σε διατροφικούς πόρους.
- Χρηματοδοτεί το «Εξ Οικονομώ» τα φυτεμένα δώματα;
Με το εξοικονομώ κατ οίκον μπορείτε να επιδοτηθείτε μέχρι και 75% για τις εργασίες μόνωσης της ταράτσας. Το πρόγραμμα δεν επιδοτεί τη φύτευση, όμως εσείς μπορείτε να συνδυάσετε τις δύο εργασίες και να εξοικονομήσετε χρήματα.
- Εγώ θέλω να βάλω πέργκολα, μπάρμπεκιου κλπ. Μπορώ ή πρέπει να φυτέψω όλη την ταράτσα;
Ναι. Μπορείτε να φυτέψετε το 50% της ταράτσας με πόες, θάμνους και δέντρα και στην υπόλοιπη ταράτσα να κατασκευάσετε βρυσούλα, μπάρμπεκιου, πέργκολες, καθιστικά κλπ.
- Θέλω να φυτέψω την ταράτσα, αλλά φοβάμαι την υγρασία. Τι να κάνω;
Σήμερα υπάρχουν τεχνικές και σύγχρονα υλικά που εγγυώνται την επιτυχημένη εφαρμογή ενός φυτεμένου δώματος υπό οποιεσδήποτε συνθήκες χωρίς κανένα φόβο αστοχίας. Έτσι πριν την φύτευση, γίνεται αρχικά κατάλληλη προετοιμασία της επιφάνειας, δίνονται οι επαρκείς ρύσεις, εφαρμόζονται σωστά ασφαλτικές μεμβράνες, γίνεται η απαραίτητη στεγάνωσης και στη συνέχεια εφαρμόζεται η φύτευση.
- Μήπως επιβαρύνω την αντοχή του κτιρίου;
Καταρχήν ο μηχανικός θα κρίνει την στατικότητα του κτιρίου και θα υπολογίσει το πρόσθετο φορτίο από την φύτευση. Θα πρέπει όμως να σημειώσουμε, ότι σήμερα υπάρχουν στην αγορά σύγχρονα ελαφριά αποστραγγιστικά υλικά και ειδικά ελαφριά υποστρώματα φύτευσης
- Ακουσα ότι τα φυτεμένα δώματα ενισχύουν τη θερμομόνωση. Ισχύει;
Βεβαίως, γιατί οι φυτεμένες ταράτσες είναι ένας φυσικός, οικολογικός τρόπος ενίσχυσης της θερμομονωτικής στρώσης, αφού τα συστήματα υποδομής φυτεμένου δώματος εφαρμόζονται πάνω από την θερμομονωτική στρώση.
- Απαιτείται οικοδομική άδεια;
Οχι. Απαιτείται έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας και η επίβλεψη του μηχανικού, ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή εκτέλεση των εργασιών.
- Ποια είναι τα δικαιολογητικά για την άδεια;
Α) Αίτηση του ιδιοκτήτη
Β) υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη για το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης του χώρου για την κατασκευή της φυτεμένης επιφάνειας.
Σε περίπτωση που είναι κοινόχρηστος χώρος της πολυκατοικίας, απαιτείται η συναίνεση των συνιδιοκτητών
Γ) υπεύθυνη δήλωση του αναδόχου εκτελεστή του έργου για την ανάληψη ευθύνης ορθής υλοποίησης του έργου
Δ) τεχνική έκθεση αντοχής – στατικής επάρκειας, υπογεγραμμένη από αρμόδιο μηχανικό,
Ε) Τεχνική Έκθεση Κατασκευής Φυτεμένης Επιφάνειας
ΣΤ) Αντίγραφο οικοδομικής αδείας ή άλλο στοιχείο νομιμότητας του κτιρίου
Ζ) φωτογραφίες του κτίσματος και του χώρου της ταράτσας
Κατά περίπτωση εγκρίσεις από φορείς, Αρχιτεκτονικό συμβούλιο κλπ.
