Αλλαγές στην αγορά ηλεκτρικού ρεύματος προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μέσα στο επόμενο διάστημα δημιουργώντας ένα νέο μηχανισμό ανάκτησης υπερκερδών από τους προμηθευτές ρεύματος που θα τεθεί σε ισχύ από φέτος και επαναπροσδιορίζοντας τις συνθήκες στην καθολική υπηρεσία και στις μετακινήσεις από πάροχο σε πάροχο.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας απέκλεισε τα σενάρια για δελτία κατανάλωσης στο ρεύμα ή υποχρεωτικές διακοπές ρεύματος μέσα στο επόμενο διάστημα, τονίζοντας πως έχουν ήδη γίνει οι κινήσεις που μπορούν να διασφαλίσουν την ενεργειακή επάρκεια της χώρας. «Σήμερα όπως ανταποκρίνεται η ελληνική κοινωνία με τη μείωση κατανάλωσης και με τον υποχρεωτικό προγραμματισμό για τη μείωση της ζήτησης ρεύματος σε ενεργοβόρες βιομηχανίες μέσης και υψηλής τάσης στις ώρες αιχμής, δεν θα απαιτηθεί η επιβεβλημένη μείωση ρεύματος στα νοικοκυριά», σημείωσε και υπογράμμισε ότι η στήριξη στους καταναλωτές θα συνεχίσει και τους επόμενους μήνες για όσο διάστημα χρειαστεί.
Χωρίς να έχουν ξεκαθαριστεί ακόμα όλες οι παράμετροι του μέτρου το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε χθες ότι θα προχωρήσει στην εφαρμογή από φέτος ενός νέου έκτακτου μηχανισμού που θα ανακτά τα υπερέσοδα από τους προμηθευτές ρεύματος. Με τον μηχανισμό αυτό, η κυβέρνηση θα κάνει έλεγχο στο 11μηνο, κάθε έτους στα έσοδα που έιχαν καταγράψει οι εταιρείες στο διάστημα αυτό προκειμένου να φανεί αν «έγραψαν» ζημιές ή υπερέσοδα και ένα ποσοστό της θετικής «διαφοράς» θα ανακτάται και θα κατευθύνεται προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης προκειμένου να ενισχυθούν τα διαθέσιμα ποσά για τις επιδοτήσεις καταναλωτών και επιχειρήσεων.
Ο μηχανισμός αυτός θα «πατάει» πάνω στη νέα λογική με την οποία λειτουργεί η αγορά του ρεύματος κατά την οποία οι πάροχοι ανακοινώνουν τις τιμές του ρεύματος από τον προηγούμενο για τον επόμενο μήνα «κλειδώνοντας» συγκεκριμένες τιμές για τις ανταγωνιστικές χρεώσεις των τιμολογίων τους. Κατά την ανακοίνωση του μέτρου, ο υπουργός τόνισε ότι πρόκειται για μία σημαντική κίνηση προκειμένου να στηριχθεί η κοινωνία αλλά και να μην «επιτραπεί σε κανέναν να βγάλει χρήματα που δε δικαιούται», όπως είπε.
Σε ότι αφορά στο ζήτημα που έχει προκύψει με την αύξηση των ληξιπρόθεσμων και τον φόβο για τη δημιουργία μίας νέας γενιάς στρατηγικών κακοπληρωτών και ενός μοντέλου ενεργειακού τουρισμού, ο υπουργός σημείωσε ότι βρίσκεται σε συνεννόηση με τους παρόχους ρεύματος προκειμένου να βρεθεί ένας τρόπος προκειμένου να συνεχιστεί το μοντέλο που επιτρέπει στους καταναλωτές να αλλάζουν παρόχους ανεξαρτήτως των οφειλών τους, αλλά ταυτόχρονα να μην επιτρέπει στους καταναλωτές να δημιουργούν «φέσια». Παράλληλα, θα ανακοινωθεί και ένα συγκεκριμένο διάστημα που οι καταναλωτές μπορούν να παραμείνουν στην Καθολική Υπηρεσία για το οποίο δεν δόθηκαν παραπάνω λεπτομέρειες, αλλά θεωρείται ότι θα δίνεται στους καναταλωτές ένα εύλογο διάστημα προκειμένου να καταφέρουν να βρουν νέο προμηθευτή.
Υπενθυμίζεται πως για το λόγο αυτό είχε πραγματοποιηθεί την περασμένη εβδομάδα τηλεδιάσκεψη ανάμεσα στην αγορά, το ΥΠΕΝ και τη ΡΑΕ προκειμένου να βρεθεί μία λύση στα παραπάνω. Με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές να ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ και το νέο σύστημα να επιτρέπει τις μετακινήσεις των καταναλωτών ανεξαρτήτως οφειλών, οι εταιρείες φοβούνται μία νέα έκρηξη των καθυστερήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, πρόσφατα υπήρχαν και συζητήσεις από τους εκπροσώπους της αγοράς προκειμένου να δημιουργηθεί ένα είδος ενεργειακού «Τειρεσία» για τις οφειλές λογαριασμών ρεύματος, ώστε να ζητήσουν από την κυβέρνηση να αλλάξει τον νόμο και να μπορούν να μη δέχονται καταναλωτές με απλήρωτα χρέη.
Ήδη, ωστόσο, «τρέχει» μία ομάδα εργασίας στην οποία θα συμμετέχει η αγορά, οι σύνδεσμοι, η ΡΑΕ και σύμβουλοι του υπουργείου προκειμένου μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες να καταλήξουν στο βέλτιστο νέο μοντέλο, προκειμένου να αποφασίσει το υπουργείο τον τρόπο με τον οποίο θα κινηθεί. Ως κοινά αποδεκτή βάση της προσπάθειας αυτής τέθηκε η πρόταση που είχε υποβάλει η ΡΑΕ στο ΥΠΕΝ ήδη μέσα στο περασμένο έτος.
Σύμφωνα με την εισήγηση αυτή προβλέπεται η δημιουργία ενός μοντέλου “debt flagging” από στοιχεία που θα συγκεντρώνει ο ΔΕΔΔΗΕ. Στο σύστημα αυτό οι καταναλωτές με απλήρωτα χρέη θα καταχωρούνται με κόκκινη ένδειξη και εκείνοι που προχωρούν στην αποπληρωμή των οφειλών τους με πράσινη. Οι καταναλωτές θα λαμβάνουν την κόκκινη ένδειξη εφόσον έχει εξαντληθεί και η δεύτερη κατά σειρά προθεσμία εξόφλησης λογαριασμού ρεύματος και στη φάση αυτή θα χάνουν το δικαίωμά τους να αλλάξουν προμηθευτή ρεύματος έως ότου εξοφλήσουν ή διακανονίσουν τα χρέη τους για να επιστρέψουν στην πράσινη ένδειξη.
Από φέτος θα εφαρμοστεί και το νέο μέτρο της έκτακτης φορολόγησης στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων, μέτρο που έχει ενταχθεί στις προτάσεις της Κομισιόν. Στο πλαίσιο αυτό θα υπάρξει μία έκτακτη φορολόγηση κατά 33% στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων που θα καθορίζονται στο 20% πάνω από τον μέσο όρο των εσόδων που είχαν σημειώσει οι εταιρείες από το 2018 έως και το 2021.
Αναφερόμενος στα υπερκέρδη των παραγωγών, μέσα στον επόμενο μήνα ο υπουργός είπε ότι θα ξεκαθαριστεί το ποσό φορολόγησης για το διάστημα από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως και τον Ιούλιο 2022. Η ΡΑΕ έχει έως σήμερα λάβει τα οριστικά σχετικά στοιχεία των ορκωτών λογιστών για το πρώτο εξάμηνο αλλά για το τρίμηνο που «περισσεύει» έως σήμερα υπάρχουν μόνο τα προκαταρκτικά στοιχεία. Με αυτά τα δεδομένα, αναμένεται να αποφασιστεί η φορολόγηση για το 6μηνο και μία ενδεικτική για το 3μηνο ώστε στη συνέχεια να γίνει σύγκριση με τα τελικά στοιχεία και να αποσαφηνιστεί η τελική φορολόγηση.
Αρχίζει το Εξοικονομώ για επιχειρήσεις
Σήμερα αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση ο οδηγός για το νέο πρόγραμμα Εξοικονομώ για επιχειρήσεις με προϋπολογισμό 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης που θα κατανεμηθεί ως εξής: 100 εκατ για επιχειρήσεις εμπορίου και υπηρεσιών και 100 εκατ. για τον τουρισμό. Στόχος είναι να μειωθούν οι εκπομπές κατά 35%, να εξοικονομηθεί ενέργεια κατά 35% και να αναβαθμιστούν κατά τουλάχιστον τρία επίπεδα τα κτήρια των δικαιούχων του προγράμματος.Το ποσοστό της ενίσχυσης θα φθάνει στο 40% για τις μεσαίες επιχειρήσεις και έως 50% για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Για τον κλάδο του Τουρισμού ενισχύονται έργα συνολικού προϋπολογισμού ύψους επένδυσης (επιχορηγούμενος π/υ) από 50.000 € έως και 500.000 €. Η Δυναμικότητα της μονάδας θα πρέπει να είναι έως εκατό (100) κλίνες. Στα άνω όρια δεν περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ, ο οποίος δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη
Στις επιλέξιμες δαπάνες εντάσσονται οι επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης του κτιριακού κελύφους όπως θερμομόνωση αδιαφανών δομικών στοιχείων, αντικατάσταση διαφανών δομικών στοιχείων, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης, επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης συστήματος φωτισμού, εσωτερικού και εξωτερικού, επεμβάσεις σε συστήματα θέρμανσης χώρων όπως αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση τερματικών μονάδων από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες, επεμβάσεις σε συστήματα ψύξης χώρων, επεμβάσεις σε συστήματα αερισμού χώρων, επεμβάσεις σε συστήματα ζεστού νερού, επεμβάσεις εγκατάστασης συστημάτων ΑΠΕ και εγκατάσταση συστημάτων αυτοματισμού, ελέγχου και διαχείρισης σε τοπικό αλλά σε κεντρικό επίπεδο.
Νέα προγράμματα στήριξης των καταναλωτών
Παράλληλα, αναφορικά με το πρόγραμμα επιδότησης των ηλιακών θερμοσίφωνων που συζητείται εδώ και καιρό, το ΥΠΕΝ έχει διασφαλίσει προϋπολογισμό 65 εκατ. ευρώ από το REPowerEU και αναμένεται να υπάρξουν μέσα στο επόμενο διάστημα ανακοινώσεις.
Επιπρόσθετα, από τον ερχόμενο Ιανουάριο του 2023 αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή πρόγραμμα επιδοτήσεων για την κατασκευή φωτοβολταϊκών για συμψηφισμό που θα τρέχει μέσα από την πλατφόρμα που έχει ήδη δημιουργήσει ο ΔΕΔΔΗΕ από τις αρχές Αυγούστου για την ένταξη των αιτήσεων των φωτοβολταϊκών στέγης. Ακόμα δεν έχουν οριστεί οι δικαιούχοι ή τα κριτήρια ένταξης που αναμένεται να διαμορφωθούν μέσα στο επόμενο διάστημα, αλλά όπως σημείωσε ο υπουργός θα καθοριστούν πάνω στην ίδια λογική της στήριξης του συνόλου της κοινωνίας.
Τέλος, μιλώντας για το πρόγραμμα αντικατάστασης ηλεκτρικών συσκευών, ο υπουργός σημείωσε πως έως σήμερα 100.000 δικαιούχοι έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία αντικατάστασης των συσκευών τους, καθώς υπήρχε δυσκολία εύρεσης των απαραίτητων συνεργείων. Το πρόγραμμα πάντως θα συνεχιστεί όσο συγκεντρώνονται και νέα ποσά για τη διεύρυνση των δικαιούχων.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΦΕΙΡΟΥΛΗ
