Σε συνθήκες «ασφυξίας» λειτουργεί η ελληνική αγορά ηλεκτρικού ρεύματος με τις εμπορικές εταιρείες του κλάδου, που δεν διαθέτουν δική τους παραγωγή, να δέχονται ισχυρές πιέσεις στις ταμειακές ροές τους. Φόβους για «κανόνια» μέσα στους επόμενους μήνες εκφράζουν πηγές της αγοράς.
Με τις τιμές του φυσικού αερίου να έχουν σημειώσει ένα πρωτόγνωρο ράλι. οι μη καθετοποιημένοι παίκτες που δραστηριοποιούνται στην εμπορία παραμένουν εδώ και μήνες σε μεγάλη πίεση, καθώς αγοράζουν με τις αυξημένες τιμές χονδρικής ρεύματος. Το κυριότερο πρόβλημα που δημιουργεί η εκτίναξη των τιμών χονδρικής στις εταιρείες είναι ότι έχουν αυξηθεί αντίστοιχα, ίσως και κατά πέντε φορές, οι εγγυήσεις που δεσμεύουν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και στον ΑΔΜΗΕ, με αποτέλεσμα να χρειάζονται τεράστια ρευστότητα για να συνεχίζουν τη λειτουργία τους, το κόστος της οποίας μάλιστα βαίνει αυξανόμενο, καθώς αυξάνει τα επιτόκια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η ρήτρα αναπροσαρμογής έδωσε ένα περιθώριο στις εταιρείες να προφυλάξουν τα έσοδά τους, περνώντας τις αυξήσεις της χονδρικής στα τελικά τιμολόγια της λιανικής. Ωστόσο, με την αναστολή της και με το νέο μοντέλο της αγοράς που ισχύει από τον Αύγουστο, οι εταιρείες καλούνται να ανακοινώνουν τις τιμές των ανταγωνιστικών χρεώσεων των τιμολογίων τους από τον προηγούμενο μήνα για τον επόμενο, προχωρώντας σε αγορές προθεσμιακών προϊόντων προκειμένου να αντισταθμίσουν μέρος του ρίσκου λόγω της υψηλής αβεβαιότητας που χαρακτηρίζει την πορεία των τιμών του φυσικού αερίου αυξάνοντας σημαντικά το κόστος λειτουργίας τους.
Παράλληλα, «πονοκέφαλος» για τις όλες τις εταιρείες του κλάδου, καθετοποιημένες και μη, παραμένουν οι ανεξόφλητες οφειλές που έχουν σήμερα ξεπεράσει κατά πολύ το ένα δις ευρώ προκαλώντας ανησυχίες για την πορεία των επόμενων τιμών. Σημαντική, επίσης, είναι η επιβάρυνση στις ταμειακές ροές των παρόχων από τις κρατικές επιδοτήσεις που περνούν στους λογαριασμούς ρεύματος και οι εταιρείες καταβάλουν οι ίδιες και λαμβάνουν μετά από τουλάχιστον ένα μήνα δημιουργώντας ζήτημα στη ρευστότητά τους.
Κίνδυνος συνολικά για την αγορά
Πηγές της αγοράς σημειώνουν πως οι «μικροί» της αγοράς που δεν αποτελούν μέρος κάποιου μεγαλύτερου επιχειρηματικού ομίλου θα δυσκολευτούν σημαντικά μέσα στους επόμενους μήνες να ανταπεξέλθουν στις πιέσεις που ασκούνται στην αγορά εκδηλώνοντας φόβους για πιθανά κατάρρευση εταιρειών ή μεγάλη συγκέντρωση της αγοράς από λίγους παίκτες. Παράλληλα, εκφράζουν ανησυχίες για τις μη καθετοποιημένες εταιρείες που έχοντας μόνο το πελατολόγιο τους, μπορεί να μην αποτελούν ελκυστικό επενδυτικό «στόχο».
Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας, κ. Μίλτος Ασλάνογλου τονίζει μιλώντας στο Business Daily πως οι πιέσεις στην αγορά είναι σημαντικές για το σύνολο των παικτών αυτή τη στιγμή μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον όπου οι προβλέψεις ακόμα και για ένα μήνα μετά είναι, ίσως, παρακινδυνευμένες.
Όπως σημειώνει, ένα κρίσιμο ζήτημα για την αγορά είναι η εκτόξευση των εγγυήσεων που καλούνται να καταβάλουν οι εταιρείες ρεύματος στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και στον ΑΔΜΗΕ. Ενδεικτικό της αύξησης αυτής είναι πως, ενώ η κατανάλωση ρεύματος έχει μείνει σταθερή, η αξία της αγοράς, που πριν την ενεργειακή κρίση ήταν στα 3 δισ. ευρώ, σήμερα έχει πενταπλασιαστεί και φθάνει στα 15 δισ. ευρώ.
Για το θέμα αυτό μάλιστα, ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ με επιστολή τους προς τον υπουργό Ενέργειας Κώστα Σκρέκα ζητούσαν να εξετάσει την παροχή κρατικών εγγυήσεων προς τις εταιρείες προμήθειας έτσι ώστε να εξασφαλίσουν πιστωτικές γραμμές. Όπως σημείωναν στην επιστολή το «Προσωρινό Πλαίσιο Κρίσης» για τις κρατικές ενισχύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιτρέπει την άσκηση μιας τέτοιας πολιτικής από την ελληνική κυβέρνηση. Επιπλέον, ανέφεραν, η διαθεσιμότητα δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά στη δεδομένη συγκυρία, Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσαν να περιοριστούν οι επιπτώσεις της αύξησης των εγγυήσεων που είναι υποχρεωμένες να καταθέτουν οι εταιρείες.
Παράλληλα, ο κ. Ασλάνογλου σημειώνει και την ανάγκη υπογραφής της υπουργικής απόφασης στο πλαίσιο νομοθετικής ρύθμισης μέσα στο καλοκαίρι που προβλέπει την πληρωμή προκαταβολών στις εταιρείες για τις επιδοτήσεις που δίνει το κράτος κάθε μήνα, προκειμένου να περιοριστεί η πίεση στις ταμειακές ροές τους. Στην επιστολή, οι δύο φορείς, ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ, ζητούσαν οι προκαταβολές να φθάνουν στο 75% των επιδοτήσεων και να περνάνε στις αρχές κάθε μήνα, έως τις 5 του μήνα.
Πρόταση που συμπίπτει και με εκείνη που κατέθεσε με επιστολή του προς το ΥΠΕΝ στα τέλη Ιουλίου ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, Αθανάσιος Δαγούμας εκφράζοντας παράλληλα φόβους για την «ασφυξία» της αγοράς σημειώνοντας πως «ο κλάδος της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας αντιμετωπίζει οξύτατα προβλήματα χρηματοοικονομικής ρευστότητας, που απειλούν τη βιωσιμότητα των δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων και δύναται να οδηγήσουν τους συμμετέχοντες στην έξοδο από την αγορά, με απώτερη συνέπεια την υποβάθμιση του ανταγωνιστικού της χαρακτήρα και τη διαμόρφωση εκ νέου (μετά το 2011 και τις υποθέσεις Energa – Hellas Power) συνθηκών ολιγοπωλίου ή/και μονοπωλίου».
Χριστίνα Ζαφειρούλη
