Σε «σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες» φαίνεται πως αναδεικνύεται η διαμόρφωση του σχήματος των επιδοτήσεων για την ενέργεια ενόψει των χειμερινών μηνών, με την κυβέρνηση να θέλει να πετύχει ταυτόχρονα πολλούς στόχους: να ενισχύσει τους καταναλωτές για την κατανάλωση ρεύματος όπως και για τη θέρμανσή τους, χωρίς όμως να «πριμοδοτεί» την άσκοπη κατανάλωση ενέργειας από την μία αλλά και χωρίς να «στραγγίξει» τον κρατικό προϋπολογισμό. Οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν από τον ίδιο τον πρωθυπουργό στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ωστόσο τα κυβερνητικά επιτελεία ακόμα εξετάζουν όλα τα πιθανά σενάρια και τον αντίκτυπό τους για να καταλήξουν στην καλύτερη δυνατή φόρμουλα.
Ξεκινώντας από το ηλεκτρικό ρεύμα, όλα δείχνουν πως δεν υπάρχουν τα περιθώρια να συνεχιστούν οι επιδοτήσεις όπως τις βλέπουμε. Ήδη οι τελευταίες επιδοτήσεις έφθασαν στο 1,9 δισ. ευρώ, με τα 700 εκατ. να επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό. Όπως είπε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, μέσα στους δύο μήνες που έχει τεθεί σε λειτουργία το σύστημα της συγκέντρωσης των υπερκερδών των παραγωγών ενέργειας από την πηγή τους έχουν συγκεντρωθεί 1,5 δισ. ευρώ. Συνολικά έχουν καταβληθεί επιδοτήσεις 3 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός επιβαρύνθηκε με 1,5 δισ. μέσα σε δύο μήνες.
Επιπρόσθετα, ένα ζήτημα που προκύπτει καθώς πλησιάζουμε στους χειμερινούς μήνες είναι ότι δεν θα πρέπει να θεωρηθούν οι επιδοτήσεις αυτές για το ρεύμα ως ένα “free pass” στους πολίτες για την άσκοπη χρήση ενέργειας και κυρίως για τη χρήση ρεύματος ως το βασικό μέσο θέρμανσης των νοικοκυριών. Έτσι, ένα σενάριο θέλει τη μείωση των επιδομάτων αυτών και τη θέσπιση ενός πλαφόν σε συνάρτηση με την κατανάλωση ρεύματος ανά νοικοκυριό. Ένα παράδειγμα τέτοιου μέτρου είναι αυτό που ανακοίνωσε χθες η Αυστρία και θα τεθεί σε ισχύ από τον ερχόμενο Δεκέμβριο: το κράτος θα καλύπτει το 80% των αυξήσεων για μια μέση κατανάλωση, έως 2.900 kWh, ενώ για καταναλώσεις πέραν του ορίου αυτού οι πολίτες θα πληρώνουν την τιμή της αγοράς. Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται αφενός να μειωθούν οι λογαριασμοί και αφετέρου να μειωθούν και οι καταναλώσεις.
Σχετικά με τη θέρμανση, οι αριθμοί επιβεβαιώνουν την εφιαλτική εικόνα που δημιουργείται τη φετινή χρονιά: οι καταναλωτές θα χρειαστεί να πληρώσουν 8 φορές πάνω την τιμή του φυσικού αερίου, ενώ η αύξηση για το πετρέλαιο θέρμανσης πλησιάζει το 6%. Παράλληλα, οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος παραμένουν σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, ενώ ακόμα και το πέλετ, που παραμένει φθηνό, σημειώνει μεγάλες αυξήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, ο συνολικός λογαριασμός θέρμανσης για τα νοικοκυριά μπορεί να φθάσει ακόμα και τα 6 δισ. ευρώ. Είναι προφανές, πως τα 167 εκατ. ευρώ που διατέθηκαν για το επίδομα θέρμανσης την περασμένη χρονιά φέτος δεν θα μπορέσουν να κάνουν πολλά για τη στήριξη των νοικοκυριών. Έτσι, ένα πιθανό σενάριο είναι ο προϋπολογισμός για το επίδομα θέρμανσης να διπλασιαστεί, ξεπερνώντας τα 300 εκατ. ευρώ.
Το μεγάλο ζήτημα παραμένει η τιμή του φυσικού αερίου που έχει σημειώσει ράλι από την περασμένη χρονιά με τις αυξήσεις στη χονδρική να φθάνουν έως και το 400%. Σε αυτό το περιβάλλον, στην κυβέρνηση προσπαθούν να βρουν μια ισορροπία, ώστε οι αυξημένες τιμές να μην συμπαρασύρουν σε πολύ υψηλά επίπεδα τις επιδοτήσεις και να σταλεί στους καταναλωτές το μήνυμα ότι θα πρέπει να επιδιώξουν μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου. Υπενθυμίζεται ότι οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς φυσικού αερίου έφθαναν και τα 90 ευρώ σε ορισμένους μήνες, μαζί με τις εκπτώσεις από τη ΔΕΠΑ.
Έτσι, το επικρατέστερο σενάριο θέλει την ενισχυμένη επιδότηση του πετρελαίου θέρμανσης, ώστε να τεθούν ξανά σε λειτουργία οι επί χρόνια κλειστοί καυστήρες πολλών πολυκατοικιών. Εκτός του επιδόματος θέρμανσης, εξετάζεται και μια επιδότησης του πετρελαίου θέρμανσης στην αντλία του πετρελαίου για να κατεβεί η τιμή για όλους τους καταναλωτές, όπως συμβαίνει με το diesel κίνησης, όπου κάθε λίτρο επιδοτείται με 0,15 ευρώ. Όπως έδειξαν τα στοιχεία από το περυσινό επίδομα θέρμανσης, η πλειοψηφία των πολιτών χρησιμοποιεί το πετρέλαιο. Είναι ενδεικτικό, ότι από τα 830.000 νοικοκυριά που έλαβαν το επίδομα τα περισσότερα διατέθηκαν για την αγορά πετρελαίου, παρά το γεγονός ότι κάλυπτε όλα τα καύσιμα. Πιο αναλυτικά, περισσότεροι από 640 χιλιάδες ήταν οι καταναλωτές που έλαβαν επιδότηση για την αγορά πετρελαίου μέσω του επιδόματος θέρμανσης.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΦΕΙΡΟΥΛΗ
