Παράταση για πέντε χρόνια της δεκαετούς σύμβασης για την ανάθεση «Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών» θα πάρει η Hellenic Train, αν ολοκληρώσει μέχρι το τέλος του 2029 επενδύσεις 163,5 εκατ. ευρώ.
Η σύμβαση, που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2031, κατατέθηκε χθες στη Βουλή και προβλέπει πως η Hellenic Train (όπως μετονομάστηκε προ ημερών η ΤΡΑΙΝΟΣΕ) θα επενδύσει μέχρι τον Δεκέμβριο του 2029 περίπου 47,5 εκατ. ευρώ για τα πέντε «ασημένια βέλη», τις αμαξοστοιχίες ETR470 που δρομολογούνται στη διαδρομή Αθήνα – Θεσσαλονίκη, 54 εκατ. ευρώ για τη μίσθωση 10 νέων υδρογονοκίνητων τραίνων, 32 εκατ. για τη μίσθωση 10 νέων ηλεκτροκίνητων τραίνων. Επιπλέον, θα επενδύσει 15 εκατ. ευρώ για συστήματα τεχνολογίας για εγκατάσταση περιστρεφόμενων θυρών στον σταθμό Αθηνών, για συστήματα πληροφόρησης επιβατών, για σύστημα διαχείρισης στόλου, και άλλα 15 εκατ. ευρώ για αναβάθμιση του μισθωμένου στόλου 15 τραίνων.
Ειδικά για τα δέκα νέα τραίνα υδρογόνου και τα δέκα νέα ηλεκτροκίνητα τραίνα, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα πληρώσει τμήμα της δαπάνης μισθώματος (40%) που θα επιβαρύνει την ΓΑΙΑΟΣΕ. Η τελευταία είναι αυτή που θα προχωρήσει στην ενοικίαση των είκοσι αμαξοστοιχιών, με το υπόλοιπο 60% της δαπάνης να καταβάλλεται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι ακριβείς όροι που θα διέπουν τη σχέση ΓΑΙΑΟΣΕ – Hellenic Train θα καθοριστούν με σύμβαση μεταξύ των δύο εταιρειών.
Στη σύμβαση προβλέπεται πως το ελληνικό δημόσιο θα καταβάλλει κάθε χρόνο στην Hellenic Train ποσό μέχρι 50 εκατ. ευρώ (συν ΦΠΑ), το οποίο θα μειώνεται στην περίπτωση που δεν εκτελούνται τα δρομολόγια που προβλέπονται σε κάθε διαδρομή με ευθύνη του παρόχου. Προβλέπεται, ωστόσο, ελάχιστο κέρδος για την Hellenic Train ύψους 2 εκατ. ευρώ ετησίως. Επιπλέον, προβλέπεται και κίνητρο αποδοτικότητας σε περίπτωση θετικού οικονομικού αποτελέσματος, σύμφωνα με το οποίο η Hellenic Train θα λαμβάνει το 80% της διαφοράς μεταξύ εσόδων (με την προσθήκη των 50 εκατ. της ετήσιας αποζημίωσης μείον τις ποινές για παραβίαση όρων της σύμβασης) και εξόδων (στα τελευταία προστίθενται τα δύο εκατ. της ελάχιστης κερδοφορίας). Πλαφόν υπάρχει και στο εύλογο κέρδος της Hellenic Train που «δεν μπορεί να ξεπερνά την μεσοσταθμική ετήσια απόδοση του 20% του απασχολούμενου κεφαλαίου (ROCE)».
Σύμφωνα με τη σύμβαση, μέχρι την 1η Οκτωβρίου κάθε έτους, ο πάροχος καταθέτει σχέδιο δρομολογίων του επόμενου ημερολογιακού έτους με πλήρη κοστολόγησή τους. Επιπλέον, υποβάλλει σε μορφή τιμοκαταλόγου το προϋπολογιζόμενο κόστος των υπηρεσιών καθώς και τον προϋπολογισμό των εσόδων του επόμενου έτους. Έτσι, αν δεν εκτελεστεί ή ακυρωθεί, με ευθύνη του παρόχου, ένα από τα δρομολόγια τότε παρακρατείται το ποσό της αποζημίωσης του δρομολογίου και επιβάλλεται ποινή ίση με την αξία του δρομολογίου που δεν εκτελέστηκε ή ακυρώθηκε, σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο που προαναφέρθηκε.
Η Hellenic Train υποχρεούται, με βάση τη σύμβαση, να αναπτύξει σύστημα ελέγχου ποιότητας υπηρεσιών και να πιστοποιηθεί από Ανεξάρτητο Φορέα Πιστοποίησης εντός έτους από την επικύρωση της σύμβασης από τη Βουλή. Για την ποιότητα υπηρεσιών υπολογίζονται κριτήρια σε τρεις άξονες, την ακρίβεια των δρομολογίων, τη συνέχεια της υπηρεσίας (τον αριθμό ακυρώσεων δρομολογίων, κ.α.) και την ποιότητα σε συρμούς και σταθμούς.
Στην περίπτωση που η ποιότητα των υπηρεσιών, με βάση δείκτες που προβλέπονται στη σύμβαση, δεν είναι η απαιτούμενη, τότε το δημόσιο «μπορεί να επιβάλει σχετικό πρόστιμο, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1% της ετήσιας αξίας της σύμβασης. Η ποινή δεν επιβάλλεται εάν ο Πάροχος συμμορφωθεί εντός τασσόμενης από το Ελληνικό Δημόσιο προθεσμίας». Ειδικά στην περίπτωση που η Hellenic Train δεν πιστοποιηθεί εντός έτους, όπως προβλέπεται, τότε της επιβάλλεται «ποινή ίση με το 1% των συνολικών εσόδων του προηγούμενου έτους, αφαιρουμένου του ποσοστού του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία σε περίπτωση υποτροπής διπλασιάζεται σε 2%».
Από τη σύμβαση προκύπτει επίσης πως η ΓΑΙΑΟΣΕ έχει αναλάβει την υποχρέωση να απομακρύνει εντός τετραετίας το ανενεργό και πεπαλαιωμένο τροχαίο υλικό που βρίσκεται σήμερα σε εγκαταστάσεις της Hellenic Train. Η τελευταία μπορεί αν επιθυμεί να χρησιμοποιήσει καλύτερο και καταλληλότερο τροχαίο υλικό της επιλογής της, όπως έπραξε με το «Ασημένιο Βέλος», αλλά σε γενικές γραμμές «για την παροχή των υπηρεσιών, χρησιμοποιεί, κατά προτεραιότητα, το τροχαίο υλικό ιδιοκτησίας του Δημοσίου ή ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Χρηματοδότησης Τροχαίου Υλικού (EUROFIMA-European Company of Railroad Rolling Stock), το οποίο μισθώνει από την ΓΑΙΑΟΣΕ».
Φώτης Κόλλιας
