Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, PhD, LLM
panagiotisgln@gmail.com
www.pgalanislaw.gr
.
Σε προηγούμενο άρθρο, είχα τονίσει την εννοιολόγηση, τη σημασία και τις περιπτώσεις υποχρεωτικότητας της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (ΣΠΕ) κατά το δίκαιο της ΕΕ.
Προεισαγωγικά
Η Στρατηγική ΜΠΕ (ΣΜΠΕ) προβλέπεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία 2001/42/ΕΚ που ενσωματώθηκε με ΚΥΑ του 2006. Σκοπός αυτής της Οδηγίας είναι η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης πριν την υιοθέτηση σχεδίων και προγραμμάτων με τη θέσπιση των αναγκαίων μέτρων για την αξιολόγηση των συνεπειών τους με όρους βιώσιμης ανάπτυξης.
Σε ΣΜΠΕ – επιπλέον της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης ή/και Δέουσας Εκτίμησης για τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000 – υπόκεινται σχέδια και προγράμματα εθνικού ή τοπικού χαρακτήρα με σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ορισμένα έργα υπόκεινται και σε διαδικασία περιβαλλοντικού προελέγχου. Μεγάλη σημασία αποδίδεται στη διαβούλευση με τις δημόσιες αρχές και το ενδιαφερόμενο κοινό.
Επί της υποθέσεως: Οι ΟλΣτΕ 547-9/2022 ως πάγια νομολογία του ΣτΕ
Η Ολομέλεια του ΣτΕ προσφάτως κλήθηκε να αποφανθεί για τη νομιμότητα της επέκτασης του Λιμανιού του Πειραιά, διά της ακυρωτικής προσβολής των υποχρεωτικών επενδύσεων που προβλέπονταν στη σχετική Σύμβαση Παραχώρησης που συνήψαν το Δημόσιο με τον ΟΛΠ.
Οι μεγάλης εμβέλειας επενδύσεις του ΟΛΠ εντάσσονται σε ένα συνολικότερο πλάνο επενδύσεων, εντασσόμενες σε ένα γενικότερο MasterPlan.
Με το σκεπτικό αυτό – και χωρίς να σχολιάζουμε την καθαρογραμμένη απόφαση της Ολομέλειας – το Ανώτατο Δικαστήριο της Χώρας απεφάνθη ότι συνιστά παράβαση νόμου η έλλειψη προηγούμενης στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης, σύμφωνα με τη σχετική ΚΥΑ του 2006.
Η νομολογία αυτή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πάγια, υπό την έννοια πως σε τέτοιας εμβέλειας projects, προδήλως απαιτείται Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, αφού και μόνο η φύση τους ως «σχεδίων», με πιθανές σοβαρές μάλιστα συνέπειες στο συνολικό περιβάλλον της περιοχής (οικιστικό, υδάτινο, φυσικό κλπ.) δεν μπορούν να παραβλέπονται.
Επίσης, στοιχεί προς τη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ, σύμφωνα με την οποία δεν απαιτείται η υποχρεωτική πρότερη έγκριση των σχεδίων αυτών, αρκεί να στηρίζονται σε «εθνικές νομοθετικές/κανονιστικές διατάξεις που καθορίζουν τις αρμόδιες για την έγκριση αρχές και τη διαδικασία εκπόνησης»(ΔΕΚ, Υπόθ. C-567/10, απόφ. της 22.3.2012, Inter-Environnement Bruxelles ASBL κ. Region Bruxelles-Capitale). Το Δικαστήριο ερμηνεύει διασταλτικά την έννοιά τους, ορίζοντάς τα ως «συνεκτικό σύνολο κριτηρίων και προϋποθέσεων» για την αδειοδότηση και εκτέλεση έργων ικανών να έχουν σημαντικές συνέπειες στο περιβάλλον.
Συνάδει, τέλος, προς την αυτονόητη μάλλον διατύπωση ότι ηΣΜΠΕ περιλαμβάνει τις πληροφορίες που ευλόγως μπορεί να απαιτούνται για την εκτίμηση των ενδεχόμενων σημαντικών επιπτώσεων που θα έχει στο περιβάλλον η εφαρμογή του σχεδίου ή προγράμματος, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες γνώσεις και μεθόδους εκτίμησης, το περιεχόμενο και το επίπεδο λεπτομερειών του σχεδίου ή του προγράμματος, το στάδιο της διαδικασίας εκπόνησής του και το βαθμό στον οποίο οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις δύνανται να αξιολογηθούν καλύτερα σε διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού ώστε να αποφεύγεται η επανάληψη εκτίμησής τους.
Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/
