Όσο εξελίσσεται η τεχνολογία των κουφωμάτων, τόσο μεγαλύτερη βαρύτητα δίνεται στα υλικά που χρησιμοποιούνται και στις τεχνικές της εφαρμογή τους.
Κάποια στιγμή θα δούμε στην Ελλάδα επίσημες προδιαγραφές και οδηγίες που θα υποχρεώνουν τους εφαρμοστές σε εξειδικευμένα σεμινάρια με εξετάσεις ώστε να έχουν τη γνώση και τις δεξιότητες χειρουργικής ακρίβειας για τη μεταφορά των ιδιοτήτων ενός κουφώματος στο κτιριακό κέλυφος.
Είναι παγκόσμιο αντικείμενο συνεχούς έρευνας, εξέλιξης και θεμιτού ανταγωνισμού η αναζήτηση καλύτερων και πιο εξεζητημένων προϊόντων για την εξοικονόμηση της ενέργειας και τη βελτίωση των εσωτερικών συνθηκών άνεσης.
Το σύγχρονο κούφωμα αποτελεί το πιο ακριβό και εξεζητημένο στοιχείο της κατασκευής καθώς σε μόλις λίγα εκατοστά προσπαθούμε να πετύχουμε τιμές θερμοπερατότητας, αεροστεγανότητας και ηχομόνωσης αντίστοιχες με έναν μονωμένο τοίχο 35 εκατοστών.
Παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλίζουμε την οπτική άνεση, τη δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης και την κατάλληλη σκίαση ανάλογα με τον προσανατολισμό του κτιρίου.Για παράδειγμα, είναι άεργο να τοποθετείται ένα κρύσταλλο που προσφέρει σκίαση στις βορινές πλευρές γιατί μειώνεται ο φυσικός φωτισμός στον χώρο, οπότε θα πρέπει να επιλέγεται το κατάλληλο κρύσταλλο ανά προσανατολισμό.
Αυτά όμως είναι στοιχεία ποιοτικού σχεδιασμού που ακόμα δεν λαμβάνονται υπόψη στις σύγχρονες κατασκευές, παρά μόνο σε όσους ακολουθούν συγκεκριμένα πρότυπα πιστοποίησης που εξασφαλίζουν την κατασκευαστική ποιότητα.
Δυστυχώς η εμπειρία των τελευταίων χρόνων μας φέρνει αντιμέτωπους με την δύσκολη πραγματικότητα όπου επικοινωνούν μαζί μας ιδιοκτήτες ισχυριζόμενοι ότι «φυσάει» στον σπίτι που κατασκεύασαν εξαρχής ή ανακαίνισαν και κατοικούν για λιγότερο από ένα χρόνο. Ξοδεύονται τεράστια χρηματικά ποσά σε σύγχρονα σπίτια που δεν μπορούν να «ανεβάσουν» την εσωτερική θερμοκρασία τους όση ενέργεια κι αν ξοδέψουν.
Κατά τους ελέγχους αεροστεγανότητας μικρής και μεγάλης κλίμακας που έχουμε διεξάγει, διαπιστώσαμε ότι την ευθύνη την φέρει μόνο η έλλειψη ενημέρωσης και κατάλληλης πληροφορίας.
Αν πριν 20 χρόνια υπήρχαν 100 οικοδομικά υλικά, σήμερα ξεπερνάνε τα 5.000 με διαφορετική ειδίκευση και χρήση. Έχουμε να γνωρίσουμε 4.900 νέα οικοδομικά υλικά!
Είναι πολλές οι περιπτώσεις όπου οι υπεύθυνοι μηχανικοί έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό, τα συνεργεία εργάστηκαν με φιλότιμο και αφοσίωση ενώ οι ιδιοκτήτες δεν λυπήθηκαν τα έξοδα. Το αποτέλεσμα όμως ήταν εκτός του αναμενόμενου με όλους τους εμπλεκόμενους να είναι δυσαρεστημένοι και να μην μπορούν να καταλάβουν τι πήγε λάθος.
Το 1% κάνει τη μεγάλη διαφορά
Το 1% που λείπει είναι αυτό που κάνει τη διαφορά και στη προκειμένη περίπτωση είναι τα προϊόντα αεροστεγανότητας του κελύφους (κουφώματα και ΗΜ). Το σύγχρονο κούφωμα απαιτεί εξειδικευμένα προϊόντα και τεχνικές όπου σε λίγα χιλιοστά θα μπορούν να προσφέρουν την ίδια θερμομόνωση, ηχομόνωση, αδιαβροχοποίηση και διαπνοή. Όσο πιο καλά σφραγίζεται ένα κτίριο, τόσο μεγαλύτερη ζημιά μπορεί να προκαλέσει μια χαραμάδα.
Λέγεται ότι περνάει περισσότερη θερμική ενέργεια από 1εκ² μιας οπής από αυτή που θα περνούσε από έναν αμόνωτο τοίχο επιφάνειας 15 μ². Άλλωστε η θερμοδυναμική ακολουθεί τους νόμους της υδροδυναμικής και η παραπάνω φράση, παρότι προσεγγιστική και περιγραφική, δίνει την εικόνα της ανάγκης για την καλή αεροστεγανότητα ενός κτιρίου.
Κάποιες από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις που μας γίνονται είναι: «μα γιατί την χρειαζόμαστε τόση αεροστεγανότητα; Δεν πρέπει να αναπνέει το σπίτι; γιατί να μην κρατάμε το κούφωμα σε ανάκλιση; Αερίζω όλη μέρα, γιατί έχω μούχλες ενώ πριν δεν είχα;»
Τα σπάταλα κτίρια δημιούργησαν σπάταλες συνήθειες!
Έχουμε μετρήσει ότι στα σπίτια που μεγάλωσαν οι τωρινές γενιές (κατασκευασμένα από το 1950 και μετά) οι ανεξέλεγκτες εναλλαγές του αέρα έφταναν σε n50: ACH=14. Αυτό σημαίνει ότι το 80% της ανάγκης του αερισμού γινόταν χωρίς να το καταλαβαίνουν οι χρήστες του διαμερίσματος και ο αερισμός που έκαναν κάποιες ώρες, θεωρούσαν εσφαλμένα ότι αρκούσε.
Ο πραγματικός αερισμός γινόταν από τις χαραμάδες των κουφωμάτων, τα ρολά ενώ κάποια κτίρια είχαν μελετημένα τοποθετημένες περσίδες στις όψεις όπου σε συνδυασμό με αυτές του παταριού προς τον φωταγωγό, δημιουργούσαν την απαραίτητη εναλλαγή.
Το πετρέλαιο έκαιγε συνέχεια και οι εσωτερικές συνθήκες ευεξίας ήταν άριστες.
Οπότε, μια κυρία άνω των 70 ετών σήμερα έχει μεγαλώσει σε ένα κτίριο του 1960 και έχει συνηθίσει να «αερίζει όλη μέρα» δηλαδή 2-3 ώρες μέχρι να παγώσει το σπίτι, να νοιώσει την «φρεσκάδα» και μετά να το κλείσει μέχρι να ζεσταθεί ξανά με την κεντρική θέρμανση πετρελαίου που έκαιγε συνέχεια. Αυτό είναι που γνώρισε και μετέφερε «παραδοσιακά» στις επόμενες γενιές, οπότε δυστυχώς είμαστε όλοι εκπαιδευμένοι στη σπατάλη.
Οι ακόμα παλιότερες γενικές όμως που δεν είχαν την αλαζονεία της εύκολης ενέργειας και ήταν εκπαιδευμένες στην παθητική χρήση του κτιρίου, είχαν τα παντζούρια-σκίαστρα εσωτερικά του χώρου. Αυτό γιατί όταν τον χειμώνα ήθελαν να φέρουν μέσα την θερμική ενέργεια του ήλιου, δεν χρειαζόταν να ανοίξουν το παράθυρο και να χάσουν τη θερμότητα που δημιούργησαν με τόσο κόπο, απλά άνοιγαν τα σκίαστρα.
Άλλωστε ο απαραίτητος αερισμός γινόταν από τις χαραμάδες και ήταν αδιανόητο να ανοίξουν ένα πέτρινο σπίτι για 2-3 ώρες μέχρι να το παγώσουν, δηλαδή να σπαταλήσουν τη θερμοχωρητικότητα των δομικών στοιχείων (τοίχους, δάπεδα, οροφές) και μετά να τα θερμάνουν ξανά με ένα τζάκι ή ένα μαγκαλάκι.
Με τα σύγχρονα κουφώματα μειώνονται οι εναλλαγές του αέρα κατά 11 φορές τουλάχιστον και σε ένα διαμέρισμα με n50:ACH=3 (το οποίο δεν είναι και πολύ καλό), ο «παραδοσιακός» αερισμός δεν αρκεί. Αντιθέτως δημιουργεί θερμικό σοκ στα εσωτερικά δομικά στοιχεία μετά από 2-3 ώρες κοινού ανοίγματος παραθύρου, καταναλώνεται περισσότερη ενέργεια για να επανέλθει η αρχική θερμοκρασία ενώ ο κορεσμός από υγρασία φτάνει στα ύψη όταν το βράδυ μαζευτεί η οικογένεια να φάει, να κάνει μπάνιο, να κοιμηθεί κλπ.
Επιπλέον η χρήση λανθασμένων προϊόντων σφράγισης περιμετρικά των κουφωμάτων δημιουργεί ροές αέρα, υγροποιήσεις, «αόρατες και ανεξήγητες» θερμικές απώλειες.
Με τα προϊόντα αεροστεγανότητας επιτυγχάνεται ο απόλυτος έλεγχος της συνολικής συμπεριφοράς του κτιρίου και τότε μπορεί να λειτουργήσει σωστά ένας μηχανικός αερισμός με ανάκτηση θερμότητας, ο οποίος έρχεται να αντικαταστήσει τις υπόλοιπες 11 εναλλαγές που διακόψαμε με το νέο κούφωμα, χωρίς όμως να μειώσει τη θερμοκρασία.
Είναι παράλογο να ξοδεύει ένας ιδιοκτήτης τεράστια χρηματικά ποσά για να εγκαταστήσει ποιοτικά κουφώματα και μετά να τα αφήνει σε ανάκλιση για να πετύχει τον σωστό αερισμό. Εκεί πάνε χαμένα όλα τα πρότυπα ΕΛΟΤ, οι πιστοποιήσεις και η επένδυση του ιδιοκτήτη για να εξοικονομήσει ενέργεια. Η αεροστεγανότητα είναι σημαντικό στοιχείο για την απόδοση κάθε είδους θέρμανσης, ψύξης ή αερισμού και δεν «μεταφέρεται» από έτοιμους πίνακες αλλά σχεδιάζεται, εφαρμόζεται και πιστοποιείται!
Επιπλέον, δεν αναφερόμαστε στα προϊόντα αεροστεγανότητας μόνο περιμετρικά του κουφώματος αλλά σε όλο το κέλυφος. Λανθασμένες εφαρμογές που προκαλούν απώλειες παρατηρούνται σε κάθε διαμπερή οπή του κελύφους (υδραυλικά, ηλεκτρολογικά, κλπ.).
Η φράση «ποιοτική κατασκευή» δεν εξαρτάται μόνο από τη θέση του κτιρίου, τη θέα ή τα πλακάκια. Είναι πλέον μετρήσιμη, συγκεκριμένη και συγκρίσιμη με έναν απλό αριθμό στα 50 Pascal, τον n50, ACH.
Μια σύγχρονη ποιοτική κατασκευή θα πρέπει να γνωρίσει αυτό το 1% που θα κάνει τη τεράστια ποιοτική διαφορά.
Για περισσότερες λεπτομέρειες επισκεφθείτε τη σελίδα μας:
https://www.aerosteganotita.gr/products/
Περισσότερα βίντεο:
https://www.aerosteganotita.gr/video/
Θεόδωρος Σωτήριος Τούντας
Αρχιτέκτων Μηχανικός, Ενεργειακός Σύμβουλος CasaClima
Γενικός Διευθυντής F.U.V. Group
Εκπρόσωπος της BlowerDoor GmbH στην Ελλάδα
www.aerosteganotita.gr
