Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, PhD, LLM
panagiotisgln@gmail.com
www.pgalanislaw.gr
Εισαγωγή – το πρόβλημα
Η οριοθέτηση των ρεμάτων αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση πράξεων χωροθέτησης και έγκρισης περιβαλλοντικών όρων έργων ή δραστηριοτήτων που βρίσκονται πλησίον ρεμάτων.
Πολλοί επενδυτές ή ιδιώτες ερωτούν αν και πότε απαιτείται οριοθέτηση του ρέματος και, από την αντίστροφη πλευρά, αν έγινε ορθώς η οριοθέτηση του ρέματος.
Η σύνδεση της διευθέτησης ρέματος με την μεταγενέστερη περιβαλλοντική αδειοδότηση για έκδοση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων είναι ένα κομβικό ζήτημα.
Πώς οριοθετείται ένα ρέμα εντός οικισμού ή προστατευόμενης περιοχής
Είναι επιτρεπτή μόνο με ΠΔ η οριοθέτηση ρεμάτων εντός προστατευόμενων περιοχών ή οικισμών. Η οριοθέτηση υδατορεμάτων, τα οποία ευρίσκονται σε οικισμούς ή περιοχές εντός ή εκτός σχεδίου, που λόγω του χαρακτήρα τους χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας, όπως είναι οι αρχαιολογικοί χώροι, τα αρχιτεκτονικά ή παραδοσιακά σύνολα, οι παραδοσιακοί οικισμοί, οι παραλιακές περιοχές ή οικισμοί, οι τουριστικοί τόποι, τα δάση, οι δασικές εκτάσεις, τα τοπία ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, τα ευαίσθητα οικοσυστήματα, οι περιοχές ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, και οι υπαγόμενες σε ειδικό καθεστώς προστασίας περιοχές, «δεν μπορεί να θεωρηθεί, κατά την έννοια του άρθρου 43 παρ. 2 του Συντάγματος, σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 24 παρ. 1, 2 και 101 του Συντάγματος, ως “ειδικότερο” θέμα, ούτε ως θέμα “τοπικού” μόνον ενδιαφέροντος, ή “τεχνικού” ή “λεπτομερειακού” χαρακτήρα, διότι αναφέρεται σε οικισμούς και περιοχές που έχουν γενικότερη σημασία για τη χώρα. Ως εκ τούτου, η επικύρωση της οριοθέτησης ρεμάτων, τα οποία ευρίσκονται σε τέτοιες περιοχές και οικισμούς δεν επιτρέπεται να ανατεθεί σε άλλο, πλην του Προέδρου της Δημοκρατίας, όργανο της εκτελεστικής εξουσίας».
Είναι επιτρεπτή η τμηματική οριοθέτηση ρέματος;
Στο ίδιο πλαίσιο, κρίθηκε από το ΣτΕ ως μη αντικείμενη στο Σύνταγμα η δυνατότητα τμηματικής οριοθέτησης, καθώς και η πρόβλεψη της δυνατότητας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων έργων διευθέτησης ή αντιπλημμυρικών επί του ρέματος πριν την έκδοση πράξης οριοθέτησης.
Ένα παράδειγμα από τη νομολογία – η περίπτωση του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας
Για το έργο διευθέτησης Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, το ΣτΕ εξέφερε την κρίση ότι η προσβαλλόμενη ΑΕΠΟ εκδόθηκε κατ’ εφαρμογήν της νομοθεσίας περί ρεμάτων, περιλαμβάνει πρόταση οριοθέτησης του ρέματος και σκοπεί να εξασφαλίσει τη λειτουργία του ρέματος και να απομειώσει τον πλημμυρικό κίνδυνο της περιοχής. Κρίθηκε άρα νομίμως αιτιολογημένη η προσβαλλόμενη πράξη και ως προς την επιρροή του έργου σε προστατευόμενες περιοχές.
Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/