Θα μπορούσε η Ternium Steel, η μεγαλύτερη βιομηχανία χάλυβα της Λατινικής Αμερικής, με κεφαλαιοποίηση της τάξεως των 8 δισ. δολαρίων, να χρησιμοποιεί ελληνική τεχνολογία για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα πάνω από τα εργοστάσιά της και γύρω από αυτά σε Βραζιλία και Αργεντινή; Η απάντηση, παρότι ενδεχομένως δεν είναι αυτονόητη, είναι καταφατική. Η ελληνική Raymetrics, με έδρα τη Μεταμόρφωση Αττικής, ανήκει σε ένα κλειστό κλαμπ εταιρειών παγκοσμίως που αναπτύσσουν ειδικές εφαρμογές απαραίτητες για την πρόγνωση του καιρού, τα αεροδρόμια και την απομακρυσμένη παρακολούθηση της ρύπανσης ή την έγκαιρη ανίχνευση πυρκαγιάς.
Τα προϊόντα που αναπτύσσει η εταιρεία στηρίζονται στην τεχνολογία LIDAR (Light Detection And Ranging), που χρονολογείται από το 1960. Πρόκειται για μια συσκευή εκπομπής λέιζερ σταθερής συχνότητας, το οποίο διαδίδεται στην ατμόσφαιρα και αφού «αλληλεπιδράσει» με τα σωματίδια του αέρα, επιστρέφει στη συσκευή (γνωστό στη Φυσική ως φαινόμενο οπισθοσκέδασης). Η τεχνολογία αυτή, που ανέπτυξε περαιτέρω και εντόπισε την εμπορική της αξιοποίηση ο δρ Γιώργος Γεωργούσης, ο οποίος ίδρυσε το 2002 τη Raymetrics, εμφανίζει ιδιαίτερη χρησιμότητα σε μια συγκυρία κατά την οποία οι επιχειρήσεις επιδιώκουν να συρρικνώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Και διαφοροποιεί πλήρως τα συστήματα της εταιρείας σε σχέση με τους παραδοσιακούς αισθητήρες, που καταγράφουν δεδομένα μόνο στο σημείο που είναι τοποθετημένοι, χωρίς να είναι δυνατόν να προσφέρουν πληροφορίες για το τι συμβαίνει καθ’ ύψος, στην ατμόσφαιρα.
«Τα προϊόντα που δημιουργούμε και στηρίζονται στην τεχνική LIDAR επιτρέπουν την παρακολούθηση της διάχυσης των ρύπων και την ανάλυση των δεδομένων προκειμένου να λαμβάνονται μέτρα πρόληψης και περιορισμού του περιβαλλοντικού αντικτύπου», εξηγεί στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Νίκος Κόντος. Οι συσκευές που κατασκευάζει η εταιρεία (Raymetrics LIDAR) λειτουργούν σαν «οπτικό» ραντάρ και χρησιμοποιούνται για την απομακρυσμένη παρατήρηση της ατμόσφαιρας, της ρύπανσης, της έρημης ή ηφαιστειακής σκόνης, των σύννεφων κ.λπ. Ο χρόνος που χρειάζεται η ακτινοβολία μέχρι να επιστρέψει στη «βάση» της καθορίζει την απόσταση της διασποράς, ενώ είναι δυνατόν να προσδιοριστεί, μεταξύ άλλων, το μέγεθός της. Με τον τρόπο αυτό, μια βιομηχανία, μια μετεωρολογική υπηρεσία ή ένα αεροδρόμιο είναι σε θέση να γνωρίζουν τι συμβαίνει στην ατμόσφαιρα σε απόσταση έως και 20 χιλιομέτρων, με την εταιρεία να έχει αναπτύξει εξειδικευμένες εφαρμογές –χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον από ερευνητικά ιδρύματα, ινστιτούτα και διαστημικές υπηρεσίες– που επιτρέπουν την απομακρυσμένη παρακολούθηση σε απόσταση μέχρι 80 χλμ.
Οι αισθητήρες έχουν βάρος 200-250 κιλών, μήκος περίπου 1,20 μ., κατασκευάζονται στη μονάδα της Raymetrics στη Μεταμόρφωση και διατίθενται στην αγορά σε τιμές από 80.000 έως 1 εκατ. ευρώ, με το μεγάλο αυτό εύρος να είναι σε συνάρτηση με τις προδιαγραφές και τα επιμέρους χαρακτηριστικά. Η εταιρεία κατασκευάζει ετησίως περίπου 30 τέτοιου είδους συστήματα (LIDAR), των οποίων ο χρόνος κατασκευής είναι από 6 έως 12 μήνες. «Εξετάζουμε την επέκταση των υφιστάμενων εγκαταστάσεών μας μέσω μιας επένδυσης της τάξεως του 1 εκατ. ευρώ. H Raymetrics, που εξασφάλισε πρόσφατα χρηματοδότηση από την Aegean Baltic Bank, εμφανίζει ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης της τάξεως του 40%, με τον εκτιμώμενο κύκλο εργασιών της για τη φετινή χρονιά να ξεπερνάει τα 5 εκατ. ευρώ», σημειώνει ο κ. Κόντος. Εκτός από την ABBank, η εταιρεία έχει εξασφαλίσει, παλαιότερα, χρηματοδότηση ύψους 1,2 εκατ. ευρώ από το fund Elikonos, απασχολώντας άμεσα 40 άτομα στον τομέα έρευνας και ανάπτυξης (R&D) και έμμεσα 80 έως 100 εργαζομένους στην παραγωγική διαδικασία. Τους αισθητήρες της Raymetrics χρησιμοποιούν, εκτός από βιομηχανίες όπως η Ternium Steel, τα αεροδρόμια του Πεκίνου, της Σιγκαπούρης, του Μπαλί και του Αζερμπαϊτζάν, φορείς, πανεπιστήμια και ερευνητικοί οργανισμοί σε Ασία, Αμερική και Ευρώπη, όπως η Κινεζική Μετεωρολογική Υπηρεσία, το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις, η Γαλλική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Meteo France) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA).
Για λογαριασμό του ESA η Raymetrics δημιούργησε το σύστημα eVe, το οποίο είναι εγκατεστημένο στο έδαφος και μέσω της χρήσης λέιζερ και ειδικού τηλεσκοπίου επιτρέπει τη διακρίβωση των στοιχείων που συλλέγει ο δορυφόρος Aeolus από το Διάστημα. Ο συγκεκριμένος δορυφόρος εκτοξεύθηκε τον Αύγουστο του 2018 από τον ESA με στόχο τη βελτίωση των προγνώσεων του καιρού μέσω της ενσωμάτωσης των δορυφορικών δεδομένων στα αριθμητικά μοντέλα. «Το σύστημα eVe, που ενισχύει το οικοσύστημα καινοτομίας της χώρας στις τεχνολογίες του Διαστήματος, ανήκει στον ESA και έχει παραχωρηθεί στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών για τη μελλοντική εκμετάλλευσή του σε δορυφορικά προγράμματα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος», αναφέρει ο κ. Κόντος.
Στην Ελλάδα, το πρώτο έργο της εταιρείας περιλαμβάνει ένα όχημα κινητού κέντρου επιχειρήσεων πολιτικής προστασίας και εξοπλισμού επικοινωνιών εκτάκτου ανάγκης που χρησιμοποιεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Επίσης, η Raymetrics έχει ανακηρυχθεί προσωρινός ανάδοχος για το τριετές πρόγραμμα, προϋπολογισμού 1,6 εκατ. ευρώ, που περιλαμβάνει την προμήθεια ολοκληρωμένου αυτόνομου συστήματος ανίχνευσης πυρκαγιών στο Σέιχ Σου. Για την προστασία του περιαστικού δάσους της Θεσσαλονίκης και τον έγκαιρο εντοπισμό των πυρκαγιών θα χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία των οπτικών και θερμικών καμερών συνδυαστικά με την τεχνολογία LIDAR που έχει αναπτύξει η εταιρεία.
Δημήτρης Δελεβέγκος
