Τη δυνατότητα αποπληρωμής του χρέους προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και το Δημόσιο σε 240 δόσεις δίνει ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών που παράλληλα διασφαλίζει και αποφυγή αναγκαστικών μέτρων εκτέλεσης.
Το πλαίσιο και τις ειδικότερες προϋποθέσεις για την αναδιάρθρωση οφειλών προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δίνει εγκύκλιος του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ). Ουσιαστικά μέσα από την εγκύκλιο εξειδικεύεται το πώς καταρτίζεται η διμερής σύμβαση μεταξύ οφειλέτη και του κάθε Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, μέσα από την οποία δεσμεύεται ο οφειλέτης να αποπληρώσει ποσό που εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σε αυτό που θα εισέπραττε ο Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης σε περίπτωση πτώχευσης.
Στη σύμβαση αυτή αναδιάρθρωσης, μεταξύ οφειλέτη και Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, μπορούν να ενταχθούν οι ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίες έχουν βεβαιωθεί, συμπεριλαμβανομένων προσαυξήσεων, προστίμων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης.
Ηλεκτρονική διαδικασία
Η όλη διαδικασία είναι ηλεκτρονική και γίνεται με αίτηση του οφειλέτη ή κάποιου Συμβούλου (εφόσον προηγηθεί σχετική ηλεκτρονική εξουσιοδότηση από τον αιτούντα-οφειλέτη) για υπαγωγή στις διατάξεις της εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) (www.keyd.gov.gr) με τη χρήση της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξωδικαστικής Ρύθμισης Οφειλών
Η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει τα απαραίτητα δικαιολογητικά (πλήρη στοιχεία οφειλέτη, κατάλογο όλων των πιστωτών και των οφειλόμενων προς αυτών ποσών, κατάλογο περιουσιακών στοιχείων, φορολογικά έγγραφα, χρηματοοικονομικές καταστάσεις κ.λπ.), προκειμένου να θεωρηθεί πλήρης και να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με την αίτηση ο οφειλέτης συναινεί για άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και το φορολογικού απορρήτου, ενώ από την οριστική υποβολή της αίτησης και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναστέλλονται πιθανά μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης επί απαιτήσεων, κινητών και ακινήτων κατά του οφειλέτη. Επίσης, αναστέλλεται η ποινική δίωξη σχετικά με τις οφειλές, των οποίων αιτήθηκε ο οφειλέτης τη ρύθμιση και αναβάλλεται η εκτέλεση της ποινής που επιβλήθηκε σύμφωνα με αυτά ή, εφόσον άρχισε, η εκτέλεσή της διακόπτεται. Κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής της ποινικής δίωξης αναστέλλεται η παραγραφή του αδικήματος.
Από την αναστολή εξαιρείται η διενέργεια προγραμματισθέντος πλειστηριασμού (εντός τριών μηνών από την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη) και οποιαδήποτε διαδικαστική ενέργεια προπαρασκευαστική της διενέργειας πλειστηριασμού από ενέγγυο πιστωτή.
Πώς καθορίζονται οι πληρωμές
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρόταση για το ύψος και τον αριθμό των δόσεων προκύπτει από τη χρήση ειδικού υπολογιστικού εργαλείου που αξιοποιεί σειρά οικονομικών δεδομένων του οφειλέτη όπως εισοδήματα, οφειλές, περιουσιακά στοιχεία και τυχόν βάρη επί των περιουσιακών στοιχείων.
Με βάση μάλιστα την εγκύκλιο ο προσδιορισμός των τελικών ποσών αποπληρωμής και καθορισμός των δόσεων στοχεύει στην απορρόφηση του συνολικού ποσού της μηνιαίας ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη και βασίζεται στην αρχή της αναλογικότητας.
Επιπλέον, οι δόσεις μπορούν να προσδιοριστούν είτε σταθερές είτε μεταβαλλόμενες, κατά τη διάρκεια της ρύθμισης ενώ έχουν ελάχιστο ύψος μηνιαίως ανά πιστωτή τα 50 ευρώ. Ο μέγιστος αριθμός των προαναφερθέντων δόσεων προσδιορίζεται στις διακόσιες 240. Επίσης δεν παρέχεται περίοδος χάριτος για την αποπληρωμή των οφειλών.
Για τον υπολογισμό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων λαμβάνεται υπόψη σταθερό επιτόκιο ίσο με το, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, euribor τριμήνου προσαυξημένο κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες και το οποίο υπολογίζεται ετησίως.
Πρόσθετα, ενδεχόμενη διαγραφή βασικής οφειλής που ενδεχομένως προκύψει από την εφαρμογή της ρύθμισης δεν δύναται σε καμία περίπτωση να υπερβαίνει ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) επί της συνολικής βασικής οφειλής, στην οποία δεν περιλαμβάνονται οι βασικές οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές που δεν υπόκεινται σε διαγραφή.
Ποιους αφορά;
Στη διαδικασία αυτή του εξωδικαστικού συμβιβασμού με 240 δόσεις έχουν τη δυνατότητα να μπουν όσοι:
α) έχουν οφειλές σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ή/και προς το Δημόσιο) και δεν έχουν οφειλές σε χρηματοδοτικούς φορείς ή έχουν οφειλές προς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ή/και το Δημόσιο) καθώς και σε χρηματοδοτικούς φορείς, δεν επιτρέπεται όμως η υποβολή αίτησης για υπαγωγή των οφειλών τους σε πολυμερή διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης επειδή ποσοστό τουλάχιστον 90% των συνολικών οφειλών τους στο Δημόσιο, Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και χρηματοδοτικούς φορείς οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα ή η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών των αιτούντων σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4738/2020 περατώθηκε ως άκαρπη λόγω μη εμπρόθεσμης κατάθεσης πρότασης ρύθμισης από τους χρηματοδοτικούς φορείς και
β) το σύνολο των οφειλών τους προς το Δημόσιο ή τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, κατά περίπτωση, υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ ανά πιστωτή.
Δεν υπάγονται στην διαδικασία κατάρτισης διμερών συμβάσεων ρύθμισης οφειλών:
– Πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών τέτοιων παρόχων που λειτουργούν στην Ελλάδα
– Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ), Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ) και οι διαχειριστές αυτών
– Πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών τέτοιων ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα
– Ασφαλιστικές εταιρείες ή αντασφαλιστικές επιχειρήσεις
– Φυσικά ή νομικά πρόσωπα εφόσον:
1. Έχουν υποβάλει αίτηση ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου για την επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης ή για την κήρυξή του σε πτώχευση ή για υπαγωγή στη διαδικασία του ν. 3588/2007 ή του ν. 3869/2010 ή του ν. 4469/2017 (Α ́ 62), εκτός εάν έχει υπάρξει έγκυρη παραίτησή τους από τις εν λόγω διαδικασίες, μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών.
2. Έχει εκδοθεί για αυτά οριστική απόφαση υπαγωγής σε μία από τις ανωτέρω διαδικασίες ή στη διαδικασία του άρθρου 68 του ν. 4307/2015, ή έχει συζητηθεί ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου η αίτηση υπαγωγής του στις παραπάνω διαδικασίες και εκκρεμεί η έκδοση δικαστικής απόφασης ή δεν έχουν παρέλθει 15 τουλάχιστον μήνες από την απόφαση υπαγωγής ή δεν έχουν παρέλθει τουλάχιστον 12 μήνες από την με οποιοδήποτε τρόπο ολοκλήρωση της διαδικασίας του ν. 4738/20.
3. Έχουν τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση.
4. Έχουν καταδικαστεί σε βαθμό κακουργήματος τα φυσικά πρόσωπα με αμετάκλητη απόφαση για φοροδιαφυγή, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, δωροληψία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, χρεοκοπία, ή απάτη.
Στην περίπτωση της απάτης, αν ο παθών είναι το Δημόσιο ή Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης, αρκεί η καταδίκη σε βαθμό πλημμελήματος.
Τα ίδια ισχύουν και για κάθε πρόσωπο εντεταλμένο στη διαχείριση νομικού προσώπου (είτε από τον νόμο ή από ιδιωτική βούληση ή με δικαστική απόφαση) και ιδίως αυτό που φέρει την ιδιότητα του προέδρου ή του διευθύνοντος συμβούλου ή του διαχειριστή ή του εταίρου εφόσον η καταδίκη αφορά αξιόποινη πράξη που τελέστηκε στο πλαίσιο δραστηριότητας του νομικού προσώπου που αιτείται στην παρούσα διαδικασία.
5. Έχουν εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές προς τους ΦΚΑ και το Δημόσιο εκτός αν επικαλούνται γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης που να οφείλεται είτε στη μείωση των εισοδημάτων τους είτε στην αύξηση των δαπανών τους σε ποσοστό τουλάχιστον 20%.
– Απαιτήσεις από ανακτήσεις κρατικών ενισχύσεων λόγω παραβίασης της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 3 του ν.δ. 356/1974 (Α ́ 90),
– Οφειλές από τελωνειακούς δασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτελούν έσοδό της και αποδίδονται στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό,
– Οφειλές προς αλλοδαπό Δημόσιο,
– Οφειλές υπέρ τρίτων.
Απώλεια ρύθμισης
Ο οφειλέτης οφείλει να τηρεί τη ρύθμιση και να καταβάλλει το σύνολο των δόσεων σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης. Στην περίπτωση επιτυχούς ολοκλήρωσης της ρύθμισης με την καταβολή του συνόλου των δόσεων κάθε καταλαμβανόμενος πιστωτής παρέχει στον οφειλέτη πιστοποίηση της ρυθμισμένης απαίτησης του βάση της σύμβασης αναδιάρθρωσης. Σε περίπτωση επίτευξης σύμβασης αναδιάρθρωσης εκδίδεται αυτοματοποιημένα από το σύστημα βεβαίωση περί επίτευξης της συμφωνίας.
Η απώλεια της ρύθμισης επέρχεται μετά από καταγγελία της σύμβασης αναδιάρθρωσης από οποιονδήποτε καταλαμβανόμενο πιστωτή στις εξής περιπτώσεις:
α) εάν δεν καταβληθεί ποσό που υπερβαίνει την αξία 3 δόσεων της ρύθμισης,
β) εάν το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση υπερβαίνει την αξία τουλάχιστον του 3% του συνολικά οφειλόμενου ποσού σύμφωνα με τη σύμβαση.
Η απώλεια της ρύθμισης έχει ως αποτελέσματα:
- την απώλεια των ευεργετημάτων της ρύθμισης,
- την κατάσταση ως απαιτητού του συνόλου του υπολοίπου της οφειλής και των προηγούμενων προσαυξήσεων και τόκων,
- την επιδίωξη της είσπραξής της οφειλής με όλα τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα.
