Από την Αναστασία Βαμβακά
Με το επόμενο ραντεβού των διαπραγματεύσεων να τίθεται για τον Σεπτέμβρη, ώστε τον Απρίλιο του 2025 να έχουν αποφασιστεί τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που θα οδηγήσουν την παγκόσμια ναυτιλία στην απανθρακοποίηση, η συνεδρίαση της Επιτροπής Προστασίας του Θαλασσίου Περιβάλλοντος του ΙΜΟ (MEPC 81) έληξε χωρίς νέες αποφάσεις αλλά με συγκροτημένες συμμαχίες.
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις για το ποια μέτρα θα αποφασιστούν, εστιάζουν κυρίως στη μεθοδολογία και τα ποσοστά μείωσης της έντασης των αερίων του θερμοκηπίου (GHG) στα χρησιμοποιούμενα ναυτιλιακά καύσιμα και στον τρόπο, καθώς και στη μεθοδολογία και το ύψος τιμολόγησης των εκπομπών.
Περισσότερες από 60 χώρες υπερασπίστηκαν την ανάγκη επιβολής εισφοράς (levy) επί των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία, ως ένα παγκόσμιο μεσοπρόθεσμο μέτρο στην κατεύθυνση πλήρους απαλλαγής της ναυτιλίας από τον άνθρακα “γύρω στο 2050”, κάτι που καταγράφεται για πρώτη φορά στον ΙΜΟ.
Ως θετικό χαρακτηρίζει το γεγονός με ανακοίνωσή του το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ICS) κάνοντας λόγο για πρόοδο που σημειώθηκε:
“Χαιρετίζουμε την πρόοδο που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια αυτών των εντατικών διαπραγματεύσεων για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών από τη ναυτιλία και την υποστήριξη που λάβαμε από περίπου 60 κράτη μέλη για ένα σύστημα συνεισφοράς ανά τόνο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ο σκοπός του προτεινόμενου συστήματος, που προτάθηκε από το Διεθνές Επιμελητήριο Ναυτιλίας (ICS), είναι να μειώσει το χάσμα κόστους και να δώσει κίνητρα για την ταχεία απορρόφηση πράσινων ναυτιλιακών καυσίμων, καθώς και την παροχή δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη των προσπαθειών μείωσης των θαλάσσιων αερίων του θερμοκηπίου”.
Οι συμμαχίες
Υπάρχουν δύο κυρίαρχες τάσεις μέσα στη συνεδρίαση (με πολλές διαφοροποιήσεις ανά θέματα και προτάσεις) που συγκροτούνται κυρίως ως εξής: οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα μικρά νησιωτικά κράτη και η Ιαπωνία, Νότια Κορέα και Καναδάς ως ένας συνασπισμός χωρών και τον δεύτερο να είναι οι χώρες της Λατινοαμερικής Ηπείρου, η Κίνα, η Νότια Αφρική και χώρες της Αραβικής Χερσονήσου όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Αν και όλοι οι συνασπισμοί χωρών δεν αντίκεινται επί της αρχής στην τιμολόγηση του άνθρακα, το επίπεδο και η μεθοδολογία τιμολόγησης διαφέρει σημαντικά από πρόταση σε πρόταση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (με προεξάρχουσα την Ελλάδα) υποστηρίζει την υιοθέτηση ενός τεχνικού και ενός παράλληλου αγοροκεντρικού μέτρου με τη μορφή ενός τέλους (levy) στο καύσιμο, ενώ άλλες χώρες θέτουν ότι το οικονομικό μέτρο θα πρέπει να συνδέεται με το τεχνικό μέτρο που θα υιοθετηθεί για τα ναυτιλιακά καύσιμα. Η καλύτερη κατανόηση των πλεονεκτημάτων του αγοροκεντρικού μέτρου, υπό τη μορφή τέλους (levy) στο καύσιμο, για το οποίο διάκεινται πλέον θετικά πάνω από 60 χώρες, αποτελεί ενθαρρυντική εξέλιξη.
Σημαντικά σημεία του MEPC 81:
– Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία – εφαρμογή της στρατηγικής του IMO GHG Strategy 2023 -Συνέχιση των συζητήσεων σχετικά με την εξειδίκευση των μέτρων υλοποίησης της Στρατηγικής, ιδίως του οικονομικού μηχανισμού τιμολόγησης GHG emissions και του τεχνικού προτύπου καυσίμων
– Ενεργειακή απόδοση πλοίων – αναφορές κατανάλωσης μαζούτ
– Αντιμετώπιση θαλάσσιων απορριμμάτων – Έγκριση τροπολογιών σχετικά με τις διαδικασίες αναφοράς για χαμένα εμπορευματοκιβώτια / συστάσεις για τη θαλάσσια μεταφορά πλαστικών pellets σε εμπορευματοκιβώτια εμπορευμάτων
– Εφαρμογή της σύμβασης διαχείρισης υδάτων έρματος – εμπειρική καταγραφή, έγκριση επιχειρησιακών κατευθυντήριων γραμμών και έγκριση τροποποιήσεων στη σύμβαση Ballast Watern Management (BWM)
– Προτάσεις για Περιοχές Ελέγχου Εκπομπών
– Εφαρμογή της Σύμβασης του Χονγκ Κονγκ για την ανακύκλωση πλοίων
– Ναυτικός κινητήρας ντίζελ που αντικαθιστά ένα σύστημα ατμού – σχέδιο τροπολογιών του παραρτήματος VI της MARPOL
– Μείωση υποβρύχιου θορύβου – σχέδιο σχεδίου δράσης προς εξέταση
