Από τη Μαρία Λιλιοπούλου
«Πόλεμος» έχει ξεσπάσει μεταξύ δήμων και υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα πολεοδομικά μπόνους δόμησης στο ύψος και τους ορόφους των κτιρίων που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ).
Ύστερα από την εξαίρεση μέσω νομοθετικής ρύθμισης της Εκάλης, της Φιλοθέης και του Παλαιού Ψυχικού από τις προβλέψεις του ΝΟΚ για πρόσθετα ύψη, η οποία έγινε κυριολεκτικά στο παρά πέντε πριν το κλείσιμο της Βουλής για τις εθνικές εκλογές και εν αναμονή της συζήτησης της υπόθεσης από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) στο οποίο είχαν προσφύγει κάτοικοι του δήμου Αλίμου, δήμοι της Αττικής ετοιμάζονται να ψηφίσουν αναστολή των οικοδομικών αδειών, μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης από το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας από την πλευρά του με ανακοίνωσή του προειδοποιεί ότι οι δήμαρχοι δεν έχουν απολύτως κανένα δικαίωμα να «παγώσουν» την έκδοση αδειών ξεκαθαρίζοντας ότι μέχρι να αποφανθεί το ΣτΕ «εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του ΝΟΚ, ως ισχύουν».
Επιχειρεί μάλιστα να… βάλει στη θέση τους τούς δημάρχους αναφέροντας πως «Οι αιρετοί εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών οφείλουν να είναι χρήσιμοι αρωγοί της Πολιτείας όπως και των συμφερόντων των συμπολιτών τους. Οφείλουν να μην κινδυνολογούν και να μην προβαίνουν σε αυθαίρετες αποφάσεις που πλήττουν εν τέλει το αναφαίρετο συνταγματικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας».
Από την πλευρά τους και οι Πολεοδομίες φαίνεται να βρίσκονται σε σύγχυση, ενώ σε ό,τι αφορά τις οικοδομικές άδειες η χρήση των μπόνους που μπορούν έως και να προσθέσουν δυο ορόφους σε ένα κτίριο εφόσον εφαρμόζουν περιβαλλοντικές μεθόδους, όπως φυτεμένα δώματα, κλπ τείνουν να αποτελέσουν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση σε αρκετές περιοχές.
Την οριστική απόφαση για τη συνταγματικότητα των κινήτρων δόμησης θα λάβει η Ολομέλεια του ΣτΕ, στην οποία παραπέμφθηκαν προσφυγές που είχαν κατατεθεί, κάτι το οποίο ωστόσο ενδέχεται να γίνει και το 2025.
Στο μεταξύ σήμερα, Τετάρτη, δύο δήμοι της Αττικής, ο δήμος Βάρης, Βούλας, Βουλιαγμένης (3Β) και Γλυφάδας έχουν ανακοινώσει ότι θα λάβουν αποφάσεις για την εφαρμογή των διατάξεων περί κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) με τον δήμο Γλυφάδας, μάλιστα, να αναφέρει στην πρόσκληση για τη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, τη λήψη απόφασης «για την ανάληψη πρωτοβουλιών για τον περιορισμό της δόμησης με χρήση των πολεοδομικών κινήτρων».
Ομόφωνη αναμένει να είναι η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών στο εξής όπως επισημαίνει στο «Έθνος» ο δήμαρχος 3Β, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, ο οποίος είναι παράλληλα και Α΄ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και εκπρόσωπός της στην Επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος. Όσον αφορά τις άδειες που έχουν ήδη εκδοθεί κάνοντας χρήση των κινήτρων, διευκρινίζει πως αυτές θα προχωρήσουν κανονικά, ενώ ξεκαθαρίζει πως θα συνεχιστεί κανονικά και η έκδοση αδειών που δε θέλουν να κάνουν χρήση των κίνητρων και προχωρούν δηλαδή βάσει των διατάξεων που ίσχυαν έως τον Νοέμβριο του 2020. Αντίστοιχα θα προχωρήσουν και οι άδειες που δίνουν αύξηση σε τ.μ. για ενεργειακά κτίρια κατηγορίας Α+.
Ως προς την Επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο, ο κ. Κωνσταντέλλος, επισημαίνει πως «θα έπρεπε να έχει καταλήξει από τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Έχουν ετοιμαστεί τα υπομνήματα, αλλά εδώ και 2,5 με 3 μήνες δε συνεδριάζει προκειμένου να υπάρξει τελική γνώμη. Αν και ο ρόλος της θα ήταν γνωμοδοτικός, τώρα ουσιαστικά ακινητοποιείται και συσχετιζόμενη με την εκδίκαση των υποθέσεων από την Ολομέλεια του ΣτΕ, η οποία δεν έχει προγραμματιστεί καν, αφήνεται να λειτουργεί στο διηνεκές».
Αναφερόμενος στις εξαιρέσεις των δήμων Παλαιού Ψυχικού – Φιλοθέης και της δημοτικής ενότητας Εκάλης ο δήμαρχος 3Β σημειώνει πως είναι σε θετική κατεύθυνση δεδομένου ότι πρόκειται για περιοχές αποκλειστικής κατοικίας, δηλαδή κηπουπόλεις: «Αρκεί να ισχύσουν για όλες τις περιπτώσεις. Η Βούλα για παράδειγμα είναι επίσης κηπούπολη και μάλιστα από το 1936» προσθέτει.
Μετά τους δήμους 3Β και Γλυφάδας, πάντως, σε αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών προσανατολίζονται και άλλοι μεταξύ των οποίων οι δήμοι Παπάγου – Χολαργού, Πετρούπολης, κλπ.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Μάιο η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) υπό την προεδρία του νυν υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Παπαστεργίου είχε λάβει ομόφωνη απόφαση για κατάργηση των κινήτρων δόμησης στα ύψη και τις επιφάνειες των κτιρίων που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ), σε «όλες τις περιοχές με χρήσεις γης «αποκλειστικής κατοικίας» αλλά και το σύνολο των περιοχών που διαθέτουν τα κατά τα ανωτέρω πολεοδομικά χαρακτηριστικά».
Αναφερόμενη στις εξαιρέσεις Φιλοθέης, Παλαιού Ψυχικού και Εκάλης, η απόφαση υπογράμμιζε: «Η ως άνω ρύθμιση, η οποία είναι άκρως θετική για τις πόλεις, κατά το μέρος που περιορίζεται αποκλειστικά και μόνον στις Δημοτικές Ενότητες της Φιλοθέης, Παλαιού Ψυχικού και Εκάλης, έρχεται σε ευθεία αντίθεση τόσο με την αρχή της ισότητας, όσο και την υποχρέωση του Κράτους να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος και να προβαίνει και να διασφαλίζει την ορθολογική πολεοδομική οργάνωση των οικισμών και τους βέλτιστους όρους διαβίωσης των κατοίκων τους, κατά παράβαση των άρθρων 4 και 24 του Συντάγματος».
Η ΚΕΔΕ αναμένεται να παρέμβει υπέρ των κατοίκων του Αλίμου που έχουν προσφύγει στο ΣτΕ κατά τη συζήτηση του θέματος στην Ολομέλεια.
Υπουργείο Περιβάλλοντος: Οι δήμαρχοι να μην προβαίνουν σε αυθαίρετες αποφάσεις
Να μην κινδυνολογούν και να μην προβαίνουν σε αυθαίρετες αποφάσεις καλεί τους δημάρχους η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με ανακοίνωση που εξέδωσε μόλις ένα 24ωρο πριν τις κρίσιμες συνεδριάσεις των δημοτικών συμβουλίων.
Απευθύνοντας, μάλιστα, άμεσο μήνυμα στους δημάρχους που αντιδρούν με αποφάσεις αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών, το υπουργείο επισημαίνει: «Ενημερώνουμε τους ενδιαφερόμενους πολίτες ότι οποιαδήποτε άλλη απόφαση, προερχόμενη, για παράδειγμα, από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν έχει καμία θεσμική ισχύ. Οι αιρετοί εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών οφείλουν να είναι χρήσιμοι αρωγοί της Πολιτείας όπως και των συμφερόντων των συμπολιτών τους. Οφείλουν να μην κινδυνολογούν και να μην προβαίνουν σε αυθαίρετες αποφάσεις που πλήττουν εν τέλει το αναφαίρετο συνταγματικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας», αναφέρει η σχετική ανακοίνωση.
Το υπουργείο ξεκαθαρίζει πως δεν έχει στις άμεσες προθέσεις του, πριν την έκδοση της σχετικής απόφασης, ανάληψη σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας και σημειώνει κατηγορηματικά «εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του ΝΟΚ, ως ισχύουν».
Ξεκαθαρίζει επίσης ποιος μπορεί να προβεί σε αναστολή έκδοσης αδειών αναφέροντας ότι αναστολές οικοδομικών αδειών -πέραν των περιπτώσεων αναστολής οικοδομικών εργασιών επί συγκεκριμένου ακινήτου δυνάμει δικαστικής απόφασης ή αυτοδικαίως του 52Α του ΠΔ. 18/89- ισχύουν μόνο για τις περιοχές για τις οποίες υφίσταται σχετική διάταξη νόμου ή απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατ΄ εξουσιοδότηση διάταξης νόμου.
Το υπουργείο υπενθυμίζει ότι έχει συγκροτήσει μη αμειβόμενη Ομάδα Εργασίας για την επανεξέταση των κινήτρων του ΝΟΚ για:
- την ανάλυση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων κριτηρίων αναφορικά με την αποτελεσματικότητα κατά την εφαρμογή τους,
- την επανεξέταση των θεσπισμένων προϋποθέσεων εφαρμογής των κριτηρίων,
- πρόταση επιπλέον νέων κριτηρίων ή αντικατάστασης των υφιστάμενων.
Διευκρινίζει, πάντως, ότι η ομάδα Εργασίας, έχει εισηγητικό ρόλο προς την πολιτική ηγεσία και σε κάθε περίπτωση όχι αποφασιστικό και «αναμένεται να συμπεριλάβει στην εξέτασή της και τα στοιχεία που θα προκύψουν από επερχόμενες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με διατάξεις του ΝΟΚ». Σε αυστηρό τόνο προσθέτει πως «οι εκπρόσωποι φορέων που συμμετέχουν σε αυτήν ως μέλη οφείλουν να εκφράζουν τους πολίτες που εκπροσωπούν συνεισφέροντας στον δημόσιο διάλογο και να αποφεύγουν τη μεταφορά στο κοινό προσωπικών κρίσεων που τυχόν διατυπώνουν στο πλαίσιο της συμμετοχής τους ως θεσφάτων».
Στην ανακοίνωση επισημαίνεται επίσης ότι το υπουργείο έχει καταθέσει αναλυτικά υπομνήματα για την σκοπιμότητα των εν λόγω διατάξεων και την ενεργειακή και περιβαλλοντική ένταξη στο δομημένο περιβάλλον των κτιρίων που προβλέπει ο ΝΟΚ, ενώ παράλληλα έχει επικοινωνήσει τις διεθνείς πρακτικές και τα νέα δεδομένα που επικρατούν στους κανόνες της πολεοδομικής επιστήμης και πρακτικής.
