Από το Μιχαήλ Παπαβασιλείου
Τεράστιος προβληματισμός επικρατεί σε ντόπιους οικισμούς της Χαλκιδικής, αλλά και της Κρήτης για τα χωράφια που καλλιεργεί ο αγροτικός κόσμος με εκούσια διανομή από το Κράτος.
Σύμφωνα με πληροφορίες του GRTimes.gr από τα 7 εκατομμύρια στρέμματα που καλλιεργούνται πανελλαδικά, τα 170.000 χιλιάδες οι αγρότες τα δουλεύουν με εκούσια διανομή, δηλαδή τα διαχειρίζονται αυτοί, δίχως να έχουν τίτλο κυριότητας, με αποτέλεσμα σε περίπτωση που είτε πεθάνουν είτε τα αφήσουν, αυτά να εισέρχονται απευθείας στους Δασικούς Χάρτες του Κράτους.
Το πρόβλημα στους τοπικούς οικισμούς και όχι στους νέους που δημιουργήθηκαν μετά τη μικρασιατική καταστροφή
Στον Νομό Χαλκιδικής υπάρχουν σύμφωνα με πληροφορίες περίπου 170.000 χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμων αγρών υπό το καθεστώς της εκούσιας διανομής, εκ των οποίων τα 8.000 σε γηγενή χωριά. Το ίδιο συμβαίνει και στη Κρήτη, όπου οι αριθμοί είναι πολύ μεγαλύτεροι και ουσιαστικά δεν έχουν αναγνωριστεί ποτέ με τίτλους και δουλεύονται μόνο με εκούσια διανομή, δηλαδή είτε με «μάρτυρες», είτε από την Κοινότητα του οικισμού.
«Οι περισσότεροι τοπικοί οικισμοί της Χαλκιδικής δεν μπορούν να εκδώσουν τίτλο κυριότητας, όπως και αυτών της Κρήτης. Τα δουλεύουμε με εκούσια διανομή, το οποίο είναι τεράστιο πρόβλημα για το μέλλον. Ουσιαστικά, έτσι δεν σου επιτρέπουν να «εντάξεις» την οικογένεια σου. Φυσικά, όσο τα διαχειρίζεσαι, επιδοτούνται κανονικά. Ωστόσο, εάν σταματήσεις να ασχολείσαι ή πεθάνεις, χάνεται ολόκληρη η προσπάθεια που είχαν ξεκινήσει οι γονείς μας, διότι κανείς μετέπειτα δεν μπορεί να τα διαχειριστεί. Προσωπικά, πρόσφατα πραγματοποίησα γεωτρήσεις χιλιάδων ευρώ με διοικητική πράξη του Κράτους, αλλά εάν πάθω κάτι, τριάντα ολόκληρα χρόνια κόπων δεν θα «μετρήσουν» πουθενά και θα μεταφερθούν στο Κράτος, οποιαδήποτε επένδυση και αν έγινε», τονίζει στο GRTimes.gr ο Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μεταγγιτσίου, Κώστας Βλαβής.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, στις συγκεκριμένες εκτάσεις οι αγρότες πληρώνουν κανονικά τον ΕΝΦΙΑ, ενώ νέοι αγρότες μπορούν να μπουν σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, οι δικαιούχοι πληρώνουν τα χαρτόσημα και τα υποθηκοφυλακεία, τα οποία μέχρι και σήμερα ήταν στον «αέρα». «Με το Κτηματολόγιο και τον Νόμο που ισχύει σήμερα, θα καταργηθούν όλα. Επίσης, όλα τα χωράφια δηλώνονται στο ΟΣΔΕ και επιδοτούνται. Όλο αυτό θα σταματήσει να συμβαίνει από τη στιγμή που θα φύγει από την κυριότητα του ενοικιαστή και του κατόχου και θα πάνε στο Δημόσιο. Μιλάμε για έναν Νομό (Χαλκιδικής) με τα μεγαλύτερα ποσοστά δασοκάλυψης στην Ελλάδα» αναφέρει ο αντιδήμαρχος του δήμου Σιθωνίας και αγρότης στο επάγγελμα, Δημήτρης Ζαφείρης.
Παράλληλα, ο αντιδήμαρχος προσθέτει στο GRTimes.gr ότι το Κράτος, βασίστηκε σε Νόμους του Συντάγματος, αλλά και σε αεροφωτογραφίες ακόμα και του 1945, οι οποίες ήταν τραβηγμένες από την αγγλική αεροπορία, που προσπαθούσε να βρει τότε τις θέσεις των ανταρτών. «Με βάση αυτές τις αεροφωτογραφίες, οι οποίες είναι δυσερμήνευτες, δημιούργησαν μία βάση για το τι είναι αγρός και τι δάσος. Αυτό είναι μία τεράστια αδικία».
Σύμφωνα με τον κ. Ζαφείρη, τα προηγούμενα χρόνια είχαν γίνει κάποιες ενέργειες, ώστε να λυθεί το πρόβλημα, αλλά η σχετική αίτηση είχε καταπέσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας. «Η πιο σοβαρή προσπάθεια έγινε το 2014 με 2019, με την τότε βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος στη Χαλκιδική, η οποία προσπάθησε να δώσει λύση στο πρόβλημα. Ο στόχος ήταν να μπορέσουμε να εξαγοράσουμε την χρήση αυτών των εκτάσεων που θα ήταν αυστηρά αγροτική, (η κυριότητα θα παρέμενε στο κράτος) με 100 δόσεις, δίνοντάς μας το δικαίωμα να μεταβιβάζουμε αυτή τη χρήση στα παιδιά μας ή αλλού, κι ενώ έγινε μία προσπάθεια σε συνεννόηση με όλα τα κόμματα, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο και οι Δασονόμοι προσέφυγαν στο ΣτΕ και το αίτημα κατέπεσε, ως αντισυνταγματικό».
Οι συγκεκριμένες εκτάσεις θα χαθούν μαζί με τον εκλιπόντα
Παράλληλα, ο ίδιος σημείωσε ότι η επόμενη κυβέρνηση με έναν νόμο που πέρασε «μας καταδίκασε. Ουσιαστικά, επιτρέπει τη χρήση των χωραφιών στο όνομα που βρίσκεται τώρα και μέχρι εκεί. Ούτε μπορείς να τα μεταβιβάσεις, ούτε να τα πουλήσεις. Αυτές οι εκτάσεις χάνονται μαζί με τον εκλιπόντα ή εάν σταματήσει να καλλιεργεί, χάνεται και πάλι από την ιδιοκτησία του και γίνεται δάσος».
Να σημειωθεί, πως τα πιο σοβαρά προβλήματα είναι στο Μεταγγίτσι, τα Βραστά, στο Γαλαρινό (με τα βοσκοτόπια κατά βάση) και σε μικρότερο βαθμό στον Άγιο Νικόλαο και στη Νικήτη.
Επιπροσθέτως, ο αντιδήμαρχος του δήμου Σιθωνίας προσθέτει μεταξύ άλλων ότι έπρεπε πρώτα να γίνει το Δασολόγιο και πάνω στην κύρωση των Δασικών Χαρτών, να «πατήσει» το Κτηματολόγιο, ενώ τονίζει ότι το άνοιγμα καινούριων χωραφιών εκείνη την εποχή, δηλαδή η αύξηση της καλλιεργήσιμης έκτασης, ήταν ένας λόγος που αυτά τα χωριά δεν εξαφανίστηκαν, αλλά αύξησαν και τον πληθυσμό τους.
«Είναι ένα πρόβλημα που κυρίως έχουν τα ντόπια χωριά, αφού ποτέ σ’ αυτά δεν υπήρξε διάθεση από την πολιτεία να λύσει το πρόβλημα του ιδιοκτησιακού. Και μιλάμε για τους ντόπιους οικισμούς, γιατί απλά για τα χωριά των προσφύγων, μετά την μικρασιατική καταστροφή και την μετακίνηση πληθυσμών από την ευρύτερη περιοχή, υπήρξε μέριμνα εξαιτίας της ανάγκης, και λίγο – πολύ σήμερα σε τέτοιους οικισμούς τα πράγματα είναι σε μεγάλο βαθμό τακτοποιημένα. Ξεχωρίζουν άλλωστε από τη ρυμοτομία τους, αφού από τότε μοιράστηκαν ιδιοκτησίες σε ορισμένη έκταση για τα χωριά, όπως και τακτοποιημένα είναι και τα χωράφια αφού έχουν νούμερα και τίτλους αδιαμφισβήτητους» συμπληρώνει στο GRTimes.gr ο κ. Ζαφείρης.
Το GRTimes.gr επικοινώνησε και με έναν γνώστη – ο οποίος θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του – των συγκεκριμένων περιοχών στη Χαλκιδική, που με την ιδιότητα του αγρονόμου, τοπογράφου και μηχανικού ανέλυσε εις βάθος το συγκεκριμένο πρόβλημα και εξήγησε με τεχνικούς όρους την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή.
«Οι Δασικοί Χάρτες αναρτήθηκαν το 2017-2018. Το Μεταγγίτσι, τα Βράσταμα, η Παλαιοχώρα βγήκαν ότι είναι εκχερσωμένες εκτάσεις, δηλαδή με αντιπαραβολή. Το 1945 και το 2007 έγινε σύγκριση. Όπου έβλεπαν ότι είχε εκχερσωθεί η γη, χαρακτηρίστηκε ως Δ.Α., δηλαδή, ήταν δασικής μορφής το (Δ) και το (Α) αγροτική έκταση. Ξεκίνησε μία διαδικασία για εξαγορά, που πλήρωνε ο πολίτης για να εξαγοράσει τη χρήση της έκτασης, ωστόσο αυτό κρίθηκε αντισυνταγματικό, με αποτέλεσμα η «υπόθεση» να μπει στο αρχείο. Ουσιαστικά, όλες αυτές οι εκτάσεις στο Κτηματολόγιο εμφανίζονται να είναι ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου. Εάν πχ κάποιοι είχαν 10 στρέμματα για αγροτική χρήση και ο δασικός χάρτης εμφανίζει τα 7 στρέμματα «καθαρά» και τα 3 στρέμματα Δ.Α., το Κτηματολόγιο δίνει την επιλογή στον πολίτη να αγοράσει μόνο τα 7 στρέμματα» αναφέρει ο αγρονόμος, που θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του.
«Οι κάτοικοι απλώς ήθελαν εξαγορά της χρήσης με ρύθμιση – Προφανώς και δεν μπορείς να εκχερσώνεις για πλουτισμό»
Σύμφωνα με τον ίδιο, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι αυτών των περιοχών είναι η εξαγορά της χρήσης με κάποια ρύθμιση. «Δεν υπήρχαν τίτλοι παλαιότερα και κανείς δεν μπορούσε να κάνει γονική παροχή. Ουσιαστικά υπήρχε ένα «δίκαιο» από στόμα σε στόμα. Επίσης, εφόσον δηλώνονται αυτές οι εκτάσεις στο ΟΣΔΕ δεν μπορεί το Δασαρχείο να σου πει ότι εκχέρσωσες. Εφόσον δηλώνονται, σημαίνει και ότι επιδοτούνται».
«Μπορώ να κάνω ένα τοπογραφικό και να αποτυπώσω τα δύο στρέμματα που είναι παλιός αγρός. Εάν είναι 2 νησίδες και ενδιάμεσα μεσολαβεί δασική έκταση, δηλώνεις τις δύο νησίδες στη Διεύθυνση Δασών μόνο, και το ενδιάμεσο κομμάτι που είναι δασικό δεν μπορείς να το χρησιμοποιήσεις» προσθέτει ο έμπειρος τοπογράφος.
Τέλος, ο ίδιος συμπληρώνει στο GRTimes.gr ότι εκεί που υπάρχει αγροτεμάχιο, αλλά ταυτόχρονα και διαδικασία για αναμόρφωση, δεν μπορεί να προχωρήσει κάποιος. «Ας πούμε, στην Παλαιοχώρα Χαλκιδικής δεν γίνεται διανομή, αλλά κανονικά αυτές τις εκτάσεις μπορείς να τις ασφαλίσεις στον ΕΛΓΑ, ακόμη και στο Ε9 μπορούν να δηλωθούν. Ουσιαστικά, τη δεκαετία του ΄70 ο κόσμος άνοιγε δρόμους και δημιουργούσε χωράφια. Δεν έκαναν συμβόλαια. Θα έπρεπε οι πολίτες να κάνουν διαχρονικά, αλλά τουλάχιστον εν έτη 2024 δεν μπορείς να εκχερσώνεις για πλουτισμό».
