Από τον Σταύρο Πετριδίσογλου*
Στο προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε στα φορολογικά κίνητρα που παρέχονται σε επιχειρήσεις που πραγματοποιούν δαπάνες και αφορούν πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση. Ωστόσο, ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος παρέχει κίνητρα και σε ιδιώτες που πραγματοποιούν δαπάνες που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων (άρθρο 39Β Ν. 4172/2013). Συγκεκριμένα, με το άρθρο 39Β του ΚΦΕ (Ν. 4172/2013) προβλέπεται ότι οι δαπάνες που πραγματοποιούνται από φυσικά πρόσωπα για τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, μειώνουν τον φόρο εισοδήματός τους με την προϋπόθεση ότι δεν έχουν ήδη ενταχθεί και δεν θα ενταχθούν σε άλλο πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων.
Η μείωση αυτή υπολογίζεται σε ποσοστό 40% της δαπάνης με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις δεκαέξι χιλιάδες (16.000) ευρώ και η οποία κατανέμεται ισόποσα σε περίοδο τεσσάρων (4) ετών. Δηλαδή η μέγιστη έκπτωση φόρου είναι 6.400 ευρώ και θα κατανέμεται σε 1.600 ευρώ κατ’ έτος. Το κίνητρο αυτό εφαρμόζεται για δαπάνες που πραγματοποιούνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1.1.2020 έως και 31.12.2024 (Ν. 5000/9.12.2022 άρθρο 13).
Εδώ να σημειώσουμε ότι η φορολογική έκπτωση αφορά τη δαπάνη μόνο των υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων και όχι την προμήθεια των αγαθών. Για παράδειγμα, στην αγορά και εγκατάσταση ενός νέου ενεργειακά αναβαθμισμένου συστήματος θέρμανσης/ψύξης, το φορολογικό κίνητρο αφορά μόνο τις υπηρεσίες εγκατάστασης και όχι την αγορά των μηχανημάτων.
Αλλες δαπάνες που μπορεί να αφορά το κίνητρο μπορεί να είναι η τοποθέτηση θερμομόνωσης, η αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων, η εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες) όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα, η αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας, η τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης, η τοποθέτηση/αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης, η συντήρηση/επισκευή στέγης, η επισκευή τοιχοποιίας/χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων, η τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης, η αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα, η εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων, η αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.
Το κίνητρο αφορά όλα τα κτίρια ανεξάρτητα από τη χρήση τους αρκεί να βρίσκονται στην Ελλάδα και οι υπηρεσίες να παρέχονται από επιχειρήσεις εγκατεστημένες στην Ελλάδα ή που διατηρούν μόνιμη εγκατάσταση σε αυτήν. Το φυσικό πρόσωπο πρέπει να κατέχει την πλήρη κυριότητα ή την επικαρπία του κτιρίου. Το κίνητρο παρέχεται και για τα φυσικά πρόσωπα που έχουν την ψιλή κυριότητα, αλλά στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να χρησιμοποιούν το κτίριο ως κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία ή ως έδρα ή υποκατάστημα της τυχόν επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Ωστόσο στην περίπτωση αυτή οι δαπάνες δεν θα πρέπει να έχουν εκπέσει από την επιχειρηματική δραστηριότητα του φυσικού προσώπου. Το κίνητρο παρέχεται και για δαπάνες κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικιών, οι οποίες θα επιμερίζονται στους δικαιούχους ανάλογα με τα χιλιοστά συνιδιοκτησίας τους.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση του φόρου αποτελεί η απόδειξη της δαπάνης να γίνεται με νόμιμα παραστατικά (απόδειξη λιανικής ή τιμολόγιο) που εκδίδονται στο ονοματεπώνυμο και τον ΑΦΜ του φυσικού προσώπου που θα αφορά η δαπάνη και στα οποία θα πρέπει να αναφέρεται διακριτά το ποσό που αφορά στα υλικά και διακριτά στο είδος και στην αξία της παρεχόμενης υπηρεσίας δεδομένου ότι επί αυτής υπολογίζεται η μείωση του φόρου, αλλά και τα στοιχεία του ακινήτου (ΑΤΑΚ), εκτός αν πρόκειται για κοινόχρηστα, για τα οποία αρκεί μόνο η δ/νση του ακινήτου.
Η εξόφληση των δαπανών, ανεξαρτήτως του ύψους αυτών, θα πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών από όλους τους δικαιούχους χωρίς καμία εξαίρεση.
Οι δαπάνες αυτές δηλώνονται στους κωδικούς 627-628 του Πίνακα 7 της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου (έντυπο Ε1).
Αν το ποσό της πίστωσης του φόρου που δικαιούται ο φορολογούμενος για κάθε φορολογικό έτος είναι μεγαλύτερο από τον φόρο που αναλογεί, το πλεονάζον ποσό δεν επιστρέφεται, δεν συμψηφίζεται με άλλη φορολογική υποχρέωση, δεν μεταφέρεται και δεν εκπίπτει σε επόμενο φορολογικό έτος ούτε μεταφέρεται προς έκπτωση στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος του συμφώνου συμβίωσης (Κ.Υ.Α. Α 1090/16.4.2021).
*Ο κ. Σταύρος Πετριδίσογλου είναι ορκωτός ελεγκτής λογιστής και υπεύθυνος του Φορολογικού Τμήματος της Accounting Solutions A.E. (www.accountingsolutions.gr).
