Η κυβέρνηση έχει επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου για να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα για έργα του Ταμείου Ανάκαμψης το οποίο λήγει το 2026, ενώ με πιο χαλαρούς ρυθμούς θα μπορεί να μεταθέσει και να υλοποιήσει δράσεις που εντάσσονται στη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ, το οποίο λήγει το 2030. Από τα κονδύλια αυτά θα χρηματοδοτηθούν όπως είναι γνωστό δράσεις εξοικονόμησης και ενέργειας για επιχειρήσεις, νοικοκυριά και δημόσιο, κάτι που ήδη έγινε με επιτυχία κατά το προηγούμενο ΕΣΠΑ (2014-2020) το οποίο ολοκληρώνεται το 2023. Όπως έχει γράψει το Insider.gr, κάποιες δράσεις αναμένεται να μετατεθούν χρονικά και να αξιοποιήσουν το χρονικό εύρος υλοποίησης που προσφέρει η επόμενη προγραμματική περίοδος, ενώ αυτή τη στιγμή οι «επείγουσες» προκηρύξεις κατευθύνονται προς το Ταμείο Ανάκαμψης που λήγει νωρίτερα. Αυτό επιβεβαιώνουν και πηγές της Κομισιόν, οι οποίες σημειώνουν ότι «αυτήν την στιγμή ολοκληρώνεται η προγραμματική περίοδος 2014-2020, η Ελλάδα πήγε καλά, ήταν από τις πρώτες χώρες σε απορρόφηση. Δεδομένου ότι το Ταμείο Ανάκαμψης προηγείται χρονικά, όλες οι προκηρύξεις προωθούνται τώρα προς τα εκεί». Αυτή η λογική διέπει και τις δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας, δηλαδή τα προγράμματα για επιχειρήσεις, νοικοκυριά και Δημόσιο.
Ήδη όπως είναι γνωστό αυτή την στιγμή είναι σε εξέλιξη το «Εξοικονομώ 2023», το «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για Νέους» και το πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» για τα δημόσια κτίρια ενώ μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να τρέξει και το «Εξοικονομώ-Επιχειρώ». Στόχος είναι, σύμφωνα με την πηγή της Κομισιόν, να τρέξουν πολλά αντίστοιχα προγράμματα τα οποία θα είναι είτε πιο γενικά είτε πιο εξειδικευμένα και θα απευθύνονται τόσο σε καταναλωτές όσο και σε επιχειρήσεις.
Τι συμβαίνει τελικά με το πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ»
Το «ΗΛΕΚΤΡΑ», το πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας για τα δημόσια κτίρια, με προϋπολογισμό 640 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 470 εκατ. είναι δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) και 140 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, ξεκίνησε το 2023 αλλά η υποβολή των αιτήσεων, η οποία έληγε στις 30 Σεπτεμβρίου 2023 έχει παραταθεί μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο σύμφωνα με φορείς και παράγοντες της ελληνικής αγοράς σκόνταψε στους περιορισμένους πόρους των δημόσιων φορέων (καθώς πρέπει να καλύψουν το 30% ή 50% του κόστους των παρεμβάσεων),στις συνεχείς αυξήσεις των τιμών σε υλικά και μηχανήματα που απαιτούνται για τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, στον υψηλό πληθωρισμό και στις χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης αλλά και υλοποίησης των έργων.
Ωστόσο, το πρόβλημα φαίνεται ότι είναι πολύ πιο βαθύ. Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, οι δημόσιοι φορείς έχουν εκφράσει θερμό ενδιαφέρον για το πρόγραμμα αλλά απουσίαζαν σημαντικές μελέτες για την υλοποίηση των έργων οι οποίες με την σειρά τους σκόνταφταν σε πολλά «αναδρομικά» εμπόδια και θεσμικά κενά. «Υπήρξε και υπάρχει προβληματισμός για το πως θα υλοποιηθούν οι δράσεις σε νοσοκομεία ενώ αυτά είναι εν λειτουργία, σε κτίρια που έχουν κτιστεί εδώ και πολλές δεκαετίες και σε ζητήματα ενεργειακής αναβάθμισης που βασίζονται στον ΚΕΝΑΚ, η αναθεώρηση του οποίου καθυστέρησε να γίνει», αναφέρει η πηγή.
Πένη Χαλάτση
