Ένα από τα εναλλακτικά σενάρια είναι να προχωρήσει φέτος η επέκταση του αντικειμενικού συστήματος σε περίπου 3.000 περιοχές σ’ όλη τη χώρα και το 2022 να τεθούν σε εφαρμογή οι νέες αντικειμενικές και ο ΕΝΦΙΑ.
Όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για τις αλλαγές στην φορολογία των ακινήτων αφήνουν στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, συνδέοντας τις παρεμβάσεις με τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας και το σκηνικό στην οικονομία, παρά το γεγονός ότι η 9η έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας έχει «κλειδώσει» για την Άνοιξη την ευθυγράμμιση των αντικειμενικών με τις εμπορικές τιμές και τις αναπροσαρμογές στον φετινό ΕΝΦΙΑ.
Υψηλά ιστάμενο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών έλεγε χαρακτηριστικά ότι η υπό εξέλιξη άσκηση της εξίσωσης των αντικειμενικών και η προβολή στον ΕΝΦΙΑ δεν σημαίνει κατ΄ ανάγκη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών από φέτος σημειώνοντας με νόημα ότι όλα θα εξαρτηθούν από την πανδημία και τις συνθήκες που θα έχει διαμορφώσει στην οικονομία. Η διστακτικότητα και ο προβληματισμός της κυβέρνησης έχει να κάνει και με το πολιτικό και κοινωνικό κόστος καθώς τυχόν αναθεώρηση των τιμών ζώνης θα προκαλέσει τσουχτερές αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων εν μέσω συρρίκνωσης των εισοδημάτων από τη κρίση.
Σύμφωνα με πληροφορίες ένα από τα εναλλακτικά σενάρια είναι οι ανατροπές στη φορολογία ακινήτων να σπάσουν σε δύο φάσεις. Φέτος να προχωρήσει η επέκταση του αντικειμενικού συστήματος σε περίπου 3.000 περιοχές σ’ όλη τη χώρα και τον επόμενο χρόνο να τεθούν σε εφαρμογή οι νέες αντικειμενικές και ο ΕΝΦΙΑ.
Ωστόσο οι θεσμοί στη έκθεση αξιολόγησης η οποία σημειωτέον έχει συνταχθεί εδώ και πάνω από ένα μήνα προαναγγέλλουν ολοκλήρωση της άσκησης της εξίσωσης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις εμπορικές μέσα στο Μάρτιο και υπογραμμίζουν τη δέσμευση της κυβέρνησης για αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ μέχρι το τέλος Απριλίου με στόχο να αποτραπούν μεγάλες επιβαρύνσεις κυρίως στους έχοντες μικρή και μεσαία ακίνητη περιουσία
Σύμφωνα με την έκθεση «ο καθορισμός των νέων αντικειμενικών αξιών που αναμένεται έως τον Μάρτιο θα διευρύνει ουσιαστικά τη βάση φόρου ακινήτων. Στη συνέχεια, οι αρχές σκοπεύουν να ολοκληρώσουν το σχεδιασμό μιας μεταρρύθμισης ουδέτερης απόδοσης στον ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας έως τα τέλη Απριλίου». Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι ο δημοσιονομικός χώρος 300 – 400 εκατ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα προκύψει από την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξίων και κυρίως από την επέκταση του συστήματος των τιμών ζώνης στις 3.000 νέες περιοχές σε όλη τη χώρα θα χρησιμοποιηθεί για την εξουδετέρωση των επιβαρύνσεων στον ΕΝΦΙΑ, από τον οποίο προβλέπονται φέτος έσοδα 2,6 δις. ευρώ.
Οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών επεξεργάζονται τις τιμές ζώνης που έχουν εισηγηθεί οι εκτιμητές ακινήτων και σύμφωνα με τις οποίες προκύπτουν αυξήσεις 30%, 50% ακόμη και 100% σε ορισμένες περιοχές.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις που κυμαίνονται στο 50%-60% κατά μέσον όρο εντοπίζονται στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, που επωφελήθηκαν σημαντικά από την αύξηση της ζήτησης κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών λόγω της άνθησης του φαινομένου Airbnb. Σημαντικές είναι οι αυξήσεις και στα νότια προάστια της Αττικής λόγω της αυξημένης ζήτησης κατοικιών από επενδυτές του εξωτερικού και του έργου του «Ελληνικού» Αντίστοιχα, μεγάλες αυξήσεις προτείνονται και στις συνοικίες των δυτικών προαστίων. Στα βόρεια προάστια, οι προτεινόμενες αυξήσεις είναι μικρότερες και κινούνται κατά μέσον όρο στο 20%-30%.
Μόλις ολοκληρωθεί η αναπροσαρμογή των νέων αντικειμενικών αξιών οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών θα τρέξουν την άσκηση υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Για να εξουδετερωθούν οι επιβαρύνσεις που θα προκύψουν για τους φορολογούμενους από το άλμα που θα κάνουν οι τιμές ζώνης σε πολλές περιοχές της χώρας το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει να προχωρήσει σε μείωση των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ.
Οι αλλαγές στην κλίμακα υπολογισμού του φόρου ακινήτων θα φέρουν ελαφρύνσεις για τους φορολογούμενους με μικρή και μεσαία ακίνητη περιουσία αλλά περισσότερους φόρους σε όσους κατέχουν μεγάλης αξίας ακίνητα σε περιοχές – φιλέτα σε νησιά π.χ. Μύκονο και Σαντορίνη ή σε τουριστικές περιοχές που θα ενταχθούν στο αντικειμενικό σύστημα και που μέχρι σήμερα πλήρωναν ΕΝΦΙΑ όσο ένας ιδιοκτήτες ενός διαμερίσματος 100 τμ. στην Καλλιθέα.
Η κυβέρνηση προεκλογικά είχε δεσμευτεί για περαιτέρω μείωση 8% του ΕΝΦΙΑ με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα να δηλώνει ότι «αν η άσκηση για τις νέες αντικειμενικές αξίες ολοκληρωθεί φέτος και μπει στα συστήματα του ΕΝΦΙΑ, τότε θα δούμε αν προκύπτει δημοσιονομικό περιθώριο για περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ».
Εφόσον τηρηθεί το αρχικό χρονοδιάγραμμα ο ΕΝΦΙΑ που θα κληθούν να πληρώσουν φέτος οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα υπολογιστεί με βάση τις νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων ενώ για τις μεταβιβάσεις ακινήτων (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, κληρονομιές, δωρεές) οι αλλαγές στις τιμές ζώνης αναμένεται να ενεργοποιηθούν από το 2022. Έτσι οι φορολογούμενοι θα έχουν περιθώριο μέχρι το τέλος του έτους να προχωρήσουν σε μεταβιβάσεις ακινήτων με τις ισχύουσες αντικειμενικές αξίες και να γλιτώσουν επιβαρύνσεις.
Κώστας Αντωνάκος
