Σημαντικές αλλαγές φαίνεται ότι θα φέρει ο νέος τρόπος υπολογισμού του κρατικού επιδόματος για το ηλεκτρικό ρεύμα εισάγοντας κριτήρια κατανάλωσης που αναμένεται να βάλουν τέλος στο «ευχάριστο διάλειμμα» των χαμηλών τιμολογίου του Αυγούστου και Σεπτεμβρίου.
Με τα σχετικά σενάρια να διακινούνται εδώ και καιρό, το μήνυμα για τις επικείμενες αλλαγές, τελικά, το έδωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στη ΔΕΘ όπου τόνισε ότι «θα πρέπει να μπει και ένα σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας που θα εφαρμοστεί τον Οκτώβριο με κίνητρα και αντικίνητρα».
Η εξειδίκευση της εξαγγελίας αυτής αναμένεται για την επόμενη βδομάδα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αυτό γιατί, αφενός ακόμα παρακολουθούν τις κινήσεις των τιμών στις αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος και, αφετέρου, αναμένονται οι αποφάσεις των Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας έως το τέλος του μήνα που θα θέτουν το συνολικό πλαίσιο διαχείρισης της ενεργειακής και οικονομικής κρίσης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Μάλιστα, αυτή την παράμετρο έθεσε και ο ίδιος ο Μητσοτάκης κατά την ομιλία του, όπου υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει παρουσιάσει ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα στήριξης στην ΕΕ, ωστόσο η «λύση δεν θα επαρκεί αν δεν είναι κοινοτική. Οι Βρυξέλλες κινούνται στο ρυθμό των προτάσεων της Αθήνας και σε εθνικό επίπεδο οι παρεμβάσεις μας θα είναι συνεχείς. Θυμίζω ότι επιδοτούμε 6,5 εκατ. οικιακές παροχές όπου απορροφούμε το 94% των αυξήσεων στο ρεύμα. Ελαφρύνονται κατά 90% τα κόστη για 1,5 εκατ. μικρές επιχειρήσεις και κατά 90% τα αγροτικά τιμολόγια. Είπαμε ότι θα εξουδετερώσουμε τις επιπτώσεις της ρήτρας αναπροσαρμογής και το κάναμε», σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Η οριζόντια αυτή επιδότηση των 6,5 εκατ. παροχών, πάντως, θα είναι παρελθόν με το νέο σχήμα που θα τεθεί σε εφαρμογή από τον Οκτώβριο καθώς, παρά τα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης από την ανάκτηση των υπερκερδών, ο προϋπολογισμός δεν μπορεί να συνεχίσει να στηρίζει ένα τέτοιο μηνιαίο κόστος. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο οι τελευταίες επιδοτήσεις, για τον Σεπτέμβριο, έφθασαν στο 1,9 δισ. ευρώ, με τα 700 εκατ. να επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό.
Όπως είπε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, μέσα στους δύο μήνες που έχει τεθεί σε λειτουργία το σύστημα της συγκέντρωσης των υπερκερδών των παραγωγών ενέργειας από την πηγή τους έχουν συγκεντρωθεί 1,5 δισ. ευρώ. Συνολικά έχουν καταβληθεί επιδοτήσεις 3 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός επιβαρύνθηκε με 1,5 δισ. μέσα σε δύο μήνες.
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τις χθεσινές δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Oικονομικών κ. Θόδωρου Σκυλακάκη κατά την εξειδίκευση των μέτρων της ΔΕΘ, τα 1,7 δισ. ευρώ από τα 2,9 δισ. του συμπληρωματικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή θα κατευθυνθούν στην κάλυψη των επιδοτήσεων των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος.
Στο νέο σχέδιο για τις επιδοτήσεις εισάγεται πλέον το κριτήριο της κατανάλωσης ενέργειας, με βάση το οποίο θα διαμορφωθεί κλίμακα επιδότησης, που θα καθορίζει το τελικό ποσό της επιδότησης. Πιο αναλυτικά, ξεκινώντας από τον εθνικό μηνιαίο μέσο όρο κατανάλωσης ρεύματος θα δημιουργηθούν κλιμάκια καταναλώσεων στη χαμηλή τάση και ανάλογα με αυτά θα υπολογίζονται οι επιδοτήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, εάν η κατανάλωση ενός νοικοκυριού δεν ξεπερνά τον εθνικό μέσο όρο θα επιδοτείται στο σύνολό της, ενώ για τις καταναλώσεις πάνω από αυτό το όριο οι επιδοτήσεις θα μικραίνουν. Παράλληλα, θα υπάρξει και έξτρα επιδότηση για εκείνους που θα μπορέσουν να πετύχουν μείωση κατά 10% της κατανάλωσης συγκριτικά με την περασμένη χρονιά.
Χωρίς το ΥΠΕΝ να έχει καταλήξει ακόμα στο τελικό σχήμα, οι κλίμακες αυτές φαίνεται πως θα είναι τρεις. Επιπρόσθετα, «πονοκέφαλο» δημιουργούν αρκετά τεχνικά ζητήματα για την εφαρμογή αυτού του σχήματος που παραμένουν άλυτα. Για παράδειγμα, δεν έχει απαντηθεί ακόμα το πώς θα συγκεντρώνονται τα στοιχεία σχετικά με τη μείωση της κατανάλωσης συγκριτικά με την περασμένη χρονιά από τον ΔΕΔΔΗΕ.
Σε κάθε περίπτωση, οι επιδοτήσεις αυτές θα είναι σημαντικά μειωμένες από εκείνες που έχουμε δει έως σήμερα και το τελικό ποσοστό κάλυψης των ανατιμήσεων θα κατεβεί πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα άνω του 90% που βλέπαμε έως τώρα. Έτσι, οι λογαριασμοί θα αρχίσουν να έρχονται «φουσκωμένοι» και δημιουργείται προβληματισμός στην αγορά σχετικά με το εάν οι καταναλωτές θα μπορούν να πληρώνουν, εν μέσω της γενικότερη ακρίβειας, τα αυξημένα κόστη της ενέργειας και αφετέρου, εάν οι πάροχοι θα μπορέσουν στη συνέχεια να καλύψουν τα κενά ρευστότητας που θα δημιουργεί η αύξηση των διακανονισμών αλλά και των κακοπληρωτών.
Χριστίνα Ζαφειρούλη
