Το πλάνο για την αύξηση της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ που θα συμβάλλει στη μείωση της εξάρτησης των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από τη ρωσική Gazprom περιγράφει η εταιρεία διαχείρισης του αγωγού, απαντώντας σε ερωτήσεις του ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Οπως προκύπτει από την τοποθέτηση της εταιρείας, ο αρχικός στόχος για αύξηση των παραδόσεων φυσικού αερίου άμεσα, στα 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως από εφέτος (έναντι 8,1 δισ. το 2021) είναι εφικτός, δεδομένου ότι κατά το πρώτο εξάμηνο παραδόθηκαν περίπου 6 δισ. κ.μ. Παράλληλα, παρά το γεγονός ότι επιταχύνεται η διαδικασία για τον διπλασιασμό της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού στα 20 δισ. κυβικά μέτρα το χρόνο, ωστόσο το market test που θα κρίνει την τελική απόφαση προβλέπεται να γίνει το 2023.
Υπενθυμίζεται ότι η αύξηση των εισαγωγών φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν συμφωνήθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Μπακού την περασμένη Δευτέρα.
Η λειτουργία του αγωγού ΤΑΡ και πολύ περισσότερο η επέκτασή του εδραιώνει το ρόλο της χώρας μας ως ενεργειακού κόμβου για την ΝΑ Ευρώπη, αλλά και συνολικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο αγωγός ΤΑΡ που ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα και καταλήγει στην Ιταλία μέσω Αλβανίας και υποθαλάσσιου αγωγού, μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη.
Ηδη ο ΤΑΡ, που ξεκίνησε να λειτουργεί το 2020 τροφοδοτεί με αζέρικο αέριο την ελληνική και την ιταλική αγορά, ενώ σύντομα με την έναρξη εμπορικής λειτουργίας του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB θα μπορεί να τροφοδοτήσει τη γειτονική χώρα και τις χώρες με τις οποίες υπάρχουν περαιτέρω διασυνδέσεις (Β. Μακεδονία, Ρουμανία κ.λπ.).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους ο αγωγός ΤΑΡ κάλυψε το ένα πέμπτο των εισαγωγών φυσικού αερίου στη χώρα μας (7,5 τεραβατώρες σε σύνολο 39).
Σε ερώτηση για τις προοπτικές αύξησης των παραδόσεων φυσικού αερίου το 2022 η Κοινοπραξία του ΤΑΡ επισημαίνει τα εξής:
«Από την αρχή της λειτουργίας του αγωγού στο τέλος του 2020, μέχρι και τώρα έχουμε παραδώσει περισσότερα από 14 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Από την 1/1/22 μέχρι τώρα έχουμε παραδώσει περισσότερα από 5.93 bcm. Ο TAP έχει αρχική δυναμικότητα 10 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το χρόνο (bcm/a), η οποία έχει δεσμευτεί σε shippers (εταιρείες-χρήστες του συστήματος που ενδιαφέρονται να μεταφέρουν φυσικό αέριο) βάσει συμφωνιών μακροπρόθεσμης δέσμευσης δυναμικότητας που υπογράφηκαν το 2013 για 25 χρόνια, προκειμένου να προχωρήσει η επένδυση για την κατασκευή του αγωγού.
Ταυτόχρονα, ένα επιπλέον 5% της αρχικής δυναμικότητας του TAP διατίθεται μέσω δημοπρασιών για τη δέσμευση βραχυπρόθεσμης δυναμικότητας, μέσω της πλατφόρμας κράτησης δυναμικότητας PRISMA, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Τον τελευταίο καιρό, ο TAP αξιοποιεί σχεδόν την πλήρη δυναμικότητά του, με σημαντικές δεσμεύσεις βραχυπρόθεσμης ροής από τα μέσα Φεβρουαρίου επιπλέον των μακροπρόθεσμων ροών.
Η προσδοκία μας για το υπόλοιπο του 2022/αρχές του 2023 είναι η συνέχιση της μέγιστης αξιοποίησης της δυναμικότητάς μας, τόσο σε μακροπρόθεσμο όσο και σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο».
Εξάλλου για την αύξηση της μεταφορικής ικανότητας του αγωγού η Κοινοπραξία σημειώνει ότι: «Ο TAP μπορεί να διπλασιάσει την τρέχουσα δυναμικότητά του επεκτείνοντάς την σταδιακά, προκειμένου να στηρίξει την ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης. Η δυνατότητα επέκτασης της δυναμικότητας του TAP προσφέρεται στην αγορά μέσω του market test (δοκιμή αγοράς), μιας ανοικτής, διαφανούς και χωρίς διακρίσεις διαδικασίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο TAP προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενο μέρος τη δυνατότητα να καταθέσει δεσμευτική προσφορά για τη δέσμευση μακροπρόθεσμης δυναμικότητας.
Το market test του 2021 βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Ο TAP, η SRG και ο ΔΕΣΦΑ πραγματοποίησαν δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο πρότασης έργου (Draft Project Proposal) για το market test του 2021 από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2022. Πρόσφατα, μετά τις παρατηρήσεις που συγκεντρώθηκαν κατά τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης και λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στην αγορά αερίου, ο TAP, η SRG και ο ΔΕΣΦΑ ανακοίνωσαν ότι προτίθενται να επιταχύνουν τη Δεσμευτική Φάση, η οποία αρχικά είχε προγραμματιστεί για τον Ιούλιο του 2023, προτείνοντας μία πρώτη δεσμευτική φάση του market test το 2022 και, τελικά, μια δεύτερη δεσμευτική φάση το 2023, προκειμένου να επιτευχθεί η ευελιξία που αναζητά η αγορά».
Στο μετοχικό κεφάλαιο του ΤΑΡ μετέχουν οι εταιρίες bp (20%), SOCAR (20%), Snam (20%), Fluxys (19%), Enagás (16%) και Axpo (5%).Οι Snam Fluxys και Enagás είναι μέτοχοι και του ΔΕΣΦΑ.
