Σε νέο πεδίο ανταγωνισμού για τους μεγάλους ενεργειακούς ομίλους, εξελίσσεται η αποθήκευση ενέργειας, και όλοι έχουν ήδη ετοιμάσει τα επενδυτικά τους πλάνα και αναμένουν το θεσμικό πλαίσιο για να ξεκινήσουν τις επενδύσεις τους.
Το σχέδιο για αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στην κατανάλωση στο 67% μέχρι το 2030, μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με σημαντικές επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας. Κι αυτό επειδή η παραγωγή των ΑΠΕ είναι στοχαστική (έχει διακυμάνσεις), οπότε οι μονάδες αποθήκευσης μπορούν να συγκεντρώσουν την περίσσεια παραγωγή ΑΠΕ, η οποία στη συνέχεια αξιοποιείται από το σύστημα όταν υπάρχει έλλειψη.
Με τα συστήματα αποθήκευσης, οι ΑΠΕ θα μετατρέπονται σε μονάδες βάσης, δηλαδή σε μονάδες που θα καλύπτουν βασικά φορτία του συστήματος. Εκτιμάται ότι η χώρα χρειάζεται αποθηκευτική ικανότητα 3 GWh και όλοι οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι ετοιμάζονται επενδυτικά να ανταπεξέλθουν σε αυτή την ανάγκη.
Μάλιστα, η κυβέρνηση έχει εντάξει τις επενδύσεις για τη δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας στο Ταμείο Ανάκαμψης. Συγκεκριμένα, προβλέπεται να ενισχυθούν έργα αποθήκευσης ενέργειας, είτε με μπαταρίες είτε με αντλησιοταμίευση, με χρηματοδότηση ύψους 450 εκατ. ευρώ.
Αν και επενδυτικά σχέδια έχουν ήδη εξαγγελθεί, η εκκίνηση θα δοθεί με την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου και την προκήρυξη του διαγωνισμού για μονάδες αποθήκευσης ενέργειας ισχύος 700 MW και προϋπολογισμού 200 εκατομμυρίων ευρώ που ήδη έχει αναγγείλει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.
Ο διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο, όταν θα είναι έτοιμο και το θεσμικό πλαίσιο για τις μονάδες αποθήκευσης που θα αφορά τον τρόπο συμμετοχής τους στην αγορά τόσο για την απορρόφηση όσο και για την έγχυση ενέργειας.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας συνδέει την ανάπτυξη μονάδων αποθήκευσης με την αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο το οποίο ως το 2030 αναμένεται να ξεπεράσει το 67% έναντι 34% που προβλέπεται να είναι η φετινή επίδοση.
Στη βάση του στόχου που έχει τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για διείσδυση 60% των ΑΠΕ στην τελική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, απαιτείται εγκατεστημένη ισχύς 1500-1750 MW, εκ των οποίων τα 500 MW ενδείκνυται να είναι ισχύς συσσωρευτών σχετικά περιορισμένης χωρητικότητας (μπαταρίες) και το υπόλοιπο αντλησιοταμίευση.
Ωστόσο, σημειώνεται, ότι οι επενδύσεις σε μεγάλα έργα αποθήκευσης δεν καθίστανται βιώσιμες μόνο από τη συμμετοχή των έργων στις αγορές του Target Model χωρίς πλαίσιο στήριξης, το οποίο αποτελεί μια από τις παραμέτρους του υπό εκπόνηση κανονιστικού πλαισίου.
Το θεσμικό πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας που αναμένει όλη η αγορά, σήμερα το επεξεργάζεται η Ομάδα Εργασίας που έχει συστήσει το ΥΠΕΝ με επικεφαλής τον καθηγητή του ΕΜΠ Σταύρο Παπαθανασίου. Ο κ. Παπαθανασίου είχε παρουσιάσει την περασμένη άνοιξη σε ημερίδα της ΡΑΕ ειδική μελέτη, αποτιμώντας το όφελος που παράγει για το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας συνολικά – και άρα για τον καταναλωτή – η εισαγωγή σημαντικών αποθηκευτικών πόρων. Το συμπέρασμα που είχε εξαχθεί ήταν ότι το όφελος υπερκαλύπτει το κόστος των σχετικών επενδύσεων και παράγει πλεόνασμα που μπορεί να διαμορφώνεται στα επίπεδα των 100 εκατ. ευρώ ετησίως.
Οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι της χώρας ήδη βρίσκονται σε… θέσεις μάχης:
1. ΔΕΗ Ανανεώσιμες
Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει ήδη λάβει άδειες παραγωγής στις 8 αιτήσεις που κατέθεσε στη ΡΑΕ για σταθμούς αποθήκευσης (με συστοιχίες μπαταριών) σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη.
Πρόκειται για Άδειες Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών αποθήκευσης στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Αρκαδίας, συνολικής ισχύος 950 MW. Από τις 8 αιτήσεις, τα δύο έργα βρίσκονται στη Μεγαλόπολη και τα 6 έργα στη Δυτική Μακεδονία, στις περιοχές δηλαδή της απολιγνιτοποίησης, όπου η ΔΕΗ Ανανεώσιμες προγραμματίζει μεγάλου ύψους επενδύσεις σε ΑΠΕ.
Τα 8 έργα αποθήκευσης ενέργειας θα παρέχουν χωρητικότητα αποθήκευσης ενέργειας 3 GWh. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επένδυση στην αποθήκευση ενέργειας στην Ελλάδα, ύψους 600 εκατ. ευρώ, πολλαπλάσια από όλες όσες έχουν ήδη κατατεθεί για αδειοδότηση στη ΡΑΕ.
2. ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή
Αδειες παραγωγής εξασφάλισε πρόσφατα η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, για 4 έργα συνολικής ισχύος 375 MW (4 μονάδες σε Κοζάνη, Αρκαδία, Θεσσαλονίκη και Θήβα). Ειδικότερα τα έργα αφορούν σε 150 MW για την Τρίπολη, 100 MW για τη Ν. Σάντα στις Σάπες Ροδόπης, 100 MW για το Επιχειρηματικό Πάρκο Θεσσαλονίκης (ΕΠΑΘΕ) και 25 MW για τη Θήβα.
Επένδυση στην αποθήκευσης ενέργειας μεγάλης κλίμακας προχωρά επίσης η εταιρεία, με τα δυο έργα αντλησιοταμίευσης που προωθεί στην Αμφιλοχία και στο Αμάρι της Κρήτη.
Το project της Αμφιλοχίας κάνει λόγο για συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW (παραγωγή) και 730 MW (άντληση) για ετήσια παραγωγή ενέργειας περίπου 816.00 GWh, με το ύψος της επένδυσης να είναι της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ. Ο υβριδικός σταθμός του Αμαρίου προβλέπει την τροφοδοσία της λειτουργίας άντλησης από δυο αιολικά πάρκα 90MW στο νομό Λασιθίου και την αντλησιοταμίευση στο φράγμα Ποταμών στο νομό Ρεθύμνου. Προκύπτει έτσι μια ενεργειακή εγκατάσταση εγκατεστημένης ισχύος 75 ΜW που θα μπορεί να αποδίδει στο σύστημα της Κρήτης ενέργεια 227 GWh, με το ύψος της επένδυσης να ανέρχεται στα 280 εκατ. ευρώ.
3. Ομίλος Κοπελούζου – «Εφαρμογές Πυριτίου»
Τον περασμένο Δεκέμβριο, η εταιρεία «Εφαρμογές Πυριτίου» του Ομίλου Κοπελούζου απέκτησε από τη ΡΑΕ δυο άδειες παραγωγής ενέργειας από Σταθμούς Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας (στη ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης και στη ΒΙΠΕ Πάτρας αντίστοιχα) μέσω συσσωρευτών ιόντων λιθίου, αποθηκευτικής ισχύος συσσωρευτών 150MW εκάστη και συνολικής χωρητικότητας 450MWh.
Επίσης πρόφατα έλαβε άδεια για project ισχύος 300 MW, το οποίο θα αναπτυχθεί στον Ελλήσποντο Κοζάνης.
4. Ομιλος Mytilineos
Καθώς ο ρόλος της αποθήκευσης ενέργειας είναι κεντρικός στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και ο όμιλος Mytilineos δίνει αυξημένη έμφαση. Η συμφωνία με την Egnatia Group που ανακοίνωσε στα μέσα Φεβρουαρίου (με επίκεντρο την απόκτηση 20 φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 1,48 GW) περιλαμβάνει και 25 υπό ανάπτυξη έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση συσσωρευτών (μπαταριών).
Σημειώνεται ότι η Mytilineos έχει ολοκληρώσει μέσω του τομέα ΑΠΕ και Αποθήκευσης Ενέργειας (RSD) πολυάριθμα έργα αποθήκευσης ενέργειας στο εξωτερικό, με πιο πρόσφατο το σύστημα αποθήκευσης Byers Brae της Gresham House στη Σκωτία.
5. Eunice Energy Group
Η Eunice Energy Group ανακοίνωσε ότι έλαβε από τη ΡΑΕ τις άδειες παραγωγής για τους δυο σταθμούς αποθήκευσης σε Δυτική Μακεδονία (που συμπεριλαμβάνεται μάλιστα στη λίστα των εμβληματικών επενδύσεων της απολιγνιτοποίησης) και στην ευρύτερη περιοχή της Μεγαλόπολης, δυναμικότητας 250 MW με ενέργεια αποθήκευσης 1000 MWh η καθεμία, σε μια επένδυση συνολικού ύψους 600 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η Eunice προγραμματίζει να ξεκινήσει η κατασκευή τους εντός του έτους και να αρχίσουν να λειτουργούν το 2022, υπό την αίρεση της ωρίμανσης όλων των αδειοδοτικών διαδικασιών και προφανώς και της ολοκλήρωσης του κανονιστικού πλαισίου.
Το έργο αυτό της εταιρείας στην Πτολεμαΐδα έχει ήδη συμπεριληφθεί στα 16 εμβληματικά έργα της απολιγνιτοποίησης και θα συντελέσει θετικά στη δραστική αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στη χώρα μας ενώ παράλληλα αποτελεί επένδυση περίπου 300 εκατ. ευρώ.
6. Sunlight (όμιλος Olympia-Πάνος Γερμανός) και ΑΔΜΗΕ
Οι δύο μεγάλες εταιρείες συνεργάζονται για την πιλοτική μονάδα μπαταριών, ισχύος 20 MW και χωρητικότητας 20 MWh στον υποσταθμό της Θήβας. Ειδικότερα, υπέγραψαν, συμφωνία συνεργασίας για την εγκατάσταση πιλοτικού σταθμού αποθήκευσης στον Υποσταθμό του ΑΔΜΗΕ στη Θήβα.
Με συνολική ισχύ της τάξης των 20 MW και αποθηκευτική χωρητικότητα της τάξης των 20 MWh, η νέα εγκατάσταση έχει σκοπό την αναβάθμιση της ικανότητας του Συστήματος Μεταφοράς σε τοπικό επίπεδο και την αύξηση της χωρητικότητάς του για την ένταξη νέων σταθμών ΑΠΕ χωρίς να απαιτείται η κατασκευή νέας γραμμής μεταφοράς 150 kV. Ως τοποθεσία εγκατάστασης της πιλοτικής μονάδας επιλέχθηκε ο Υποσταθμός Υψηλής Τάσης της Θήβας δεδομένου ότι η περιφερειακή ενότητα της Βοιωτίας χαρακτηρίζεται από μεγάλη εγκατεστημένη ισχύ, τόσο θερμικών μονάδων όσο και μονάδων ΑΠΕ.
Άλκης Καλογήρου
