Πρωτότυπη μέθοδο αντιμετώπισης της ρύπανσης από πλαστικά επινόησε επιστημονική ομάδα χρησιμοποιώντας βακτήρια για τη μετατροπή πλαστικών απορριμμάτων σε τεχνητή ουσία με γεύση και οσμή βανίλιας.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το κοινό βακτήριο E. coli μπορεί να αξιοποιηθεί για τη μετατροπή πλαστικού σε βανιλίνη, το πρωταρχικό συστατικό του εκχυλίσματος καρπού βανίλιας, υπεύθυνο για τη χαρακτηριστική γεύση και οσμή της βανίλιας. Η μετατροπή αυτή είναι ικανή να ενισχύσει την κυκλική οικονομία που φιλοδοξεί να απαλείψει τα απορρίμματα επεκτείνοντας τον χρόνο χρήσης υλικών και προϊόντων, χάρη στη συμβολή της συνθετικής βιολογίας.
Η κρίση πλαστικών απορριμμάτων, που πλήττει ολόκληρο τον πλανήτη, καθιστά επιτακτική την ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων ανακύκλωσης της προερχόμενης από την επεξεργασία πετρελαίου, ανθεκτικής και μη ανακυκλώσιμης πλαστικής ουσίας PET (πολυαιθυλενική τερεφθαλάτη). Το υλικό αυτό χρησιμοποιείται ευρέως στη συσκευασία τροφίμων, χυμών και εμφιαλωμένου νερού.
Σχεδόν 50 εκατ. τόνοι απορριμμάτων PET παράγονται ετησίως παγκοσμίως, προκαλώντας μεγάλη οικονομική και περιβαλλοντική ζημία, κυρίως σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Παρότι η ανακύκλωση του πλαστικού PET είναι εφικτή, η επεξεργασία του δημιουργεί υποπροϊόντα ικανά να μολύνουν το περιβάλλον.
Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, στη Σκωτία, χρησιμοποίησε βακτήριο E. coli, το οποίο δημιούργησαν σε εργαστήριο, για να μετατρέψουν το τερεφθαλατικό οξύ (μόριο που παράγεται από το πλαστικό PET) σε ακίνδυνη για τον άνθρωπο χημική ουσία με γεύση βανιλίνης, χάρη σε σειρά χημικών αντιδράσεων.
Η επιστημονική ομάδα απέδειξε επίσης ότι η τεχνική αυτή είναι εφικτή για τη μετατροπή χρησιμοποιημένου πλαστικού μπουκαλιού σε βανιλίνη, προσθέτοντας το βακτήριο E. coli στο απορριφθέν πλαστικό. Παρότι τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η παραγόμενη βανιλίνη είναι κατάλληλη για ανθρώπινη διατροφική χρήση, η επιστημονική ομάδα αναφέρει ότι η σχετική απόφαση θα ληφθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες μετά την ολοκλήρωση ενδελεχών μελετών. Η βανιλίνη χρησιμοποιείται ευρέως στη βιομηχανία των τροφίμων και των ειδών ομορφιάς, αλλά και σε ζιζανιοκτόνα και υλικά καθαρισμού. Το 2018, η παγκόσμια ζήτησή της υπερέβη τις 37.000 τόνους.
Η συντάκτις της μελέτης και μέλος της σχολής Βιολογικών Μελετών του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, Τζοάνα Σάντλερ, αναφέρει: «Πρόκειται για την πρώτη χρήση βιολογικού συστήματος για την ανακύκλωση πλαστικού και τη μετατροπή του σε πολύτιμη βιομηχανική χημική ουσία, με συναρπαστικές εφαρμογές στην κυκλική οικονομία. Η έρευνά μας θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στον τομέα των περιβαλλοντικά βιώσιμων πλαστικών».
Ο επικεφαλής της έρευνας, δρ Στίβεν Ουάλας, προσθέτει: «Η μελέτη μας αμφισβητεί την πεποίθηση που θέλει το πλαστικό να ανήκει στα προβληματικά απορρίμματα, καθώς από αυτό μπορούμε να εξάγουμε πολύτιμο υποπροϊόν».
