Ο ΣΕΠΟΧ παρακολουθεί συστηματικά και με ενεργό ενδιαφέρον όλη την πορεία του προγράμματος των ΤΠΣ, τη σχετική ενημέρωση, τη δημόσια συζήτηση και στο πλαίσιο αυτό έχει εκδώσει ανακοινώσεις με τις ακόλουθες διαπιστώσεις και προτάσεις του.
Η απόφαση του ΥΠΕΝ να ανατίθενται τα ΤΠΣ στη γεωγραφική βάση των Δημοτικών Ενοτήτων, σημαίνει ότι προκύπτει ένας αριθμός μελετών της τάξης περίπου των 1000 μελετών. Για τις μελέτες αυτές απαιτούνται:
- σύντομος χρόνος, αξιοποίηση των χρηματικών πόρων, που θα διατεθούν με ουσιαστικό αντίκρισμα στην οικονομία και της ποιότητας ζωής ( βελτίωση του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος), ενεργοποίηση μεγάλου δυναμικού επίβλεψης-παρακολούθησης,
- επισταμένη προσπάθεια για την ενεργοποίηση και ισότιμη συμμετοχή του συνόλου του δοκιμαζόμενου κατά τα τελευταία χρόνια μελετητικού κλάδου των πολεοδόμων-χωροτακτών,
- διαφύλαξη του επιτελικού ρόλου του Υπουργείου και ενίσχυσή της δομής, που δημιουργείται υπό τον Γενικό Συντονιστή, κατά τη διαδικασία της επίβλεψης, με την εμπλοκή των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
Σύμφωνα με το νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις, η αναθέτουσα αρχή δεν περιορίζεται στην προκήρυξη των διαγωνισμών, αλλά έχει την ευθύνη ολόκληρης της διαδικασίας, μέχρι την ολοκλήρωση των μελετών. Με το δεδομένο αυτό ο ΣΕΠΟΧ εκφράζει την ανησυχία του για την εμπλοκή του ΤΕΕ στη διαδικασία, ως αναθέτουσα αρχή, δεδομένου ότι ο ρόλος του ιστορικά είναι αυτός του «συμβούλου» της πολιτείας, ενώ δεν διαθέτει τις δομές και το δυναμικό που απαιτούνται.
Παρά το γεγονός ότι οι αποφάσεις έχουν ληφθεί, ο ΣΕΠΟΧ επιθυμεί ο προωθούμενος τοπικός σχεδιασμός να συμβάλλει στην ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ της χώρας, με προγράμματα δράσης και εφαρμογής μέτρων και έργων ανωδομής κι υποδομής.
Για όλα τα παραπάνω ο ΣΕΠΟΧ καταθέτει τις ακόλουθες προτάσεις:
- Να εκδοθούν στρατηγικές κατευθύνσεις ανά δήμο, που θα παρέχουν την αναγκαία ενιαία θεώρηση και συντονισμό για τη σύνταξη των ΤΠΣ σε επιμέρους ΔΕ. Σε αυτή την κατεύθυνση προτείνεται η εκπόνηση Δομικού Σχεδίου.
- Να διατυπωθούν γενικοί στόχοι και κατευθύνσεις πολιτικής σχεδιασμού του χώρου, ιδιαίτερα στο πλαίσιο των σημαντικών ανακατατάξεων και προκλήσεων, όπως η κλιματική κρίση, φυσικές καταστροφές, υγειονομική κρίση, αναπτυξιακό πρότυπο κλπ.
- Να διασφαλιστεί ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας των τοπικών σχεδίων. Αυτό απαιτεί σύνθετη και ενιαία μελέτη, με συντονιστή και ανάδοχο πολεοδόμο χωροτάκτη, που θα συμπεριλαμβάνει χρήσεις, οριοθέτηση οικισμών, χαρακτηρισμό δημοτικών οδών, καθορισμό Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή, κ.α και θα ενσωματώνει τις υποστηρικτικές μελέτες.
- Να διασφαλιστεί ίση και δίκαιη συμμετοχή του συνόλου του μελετητικού δυναμικού στο πρόγραμμα. Στο σημείο αυτό η αναφορά γίνεται ειδικότερα για τα μικρά και μεσαία γραφεία, όπου παρουσιάζεται η δυσκολία ικανοποίησης του κριτηρίου επιλογής της οικονομικής και χρηματοοικονομικής ικανότητας, όπως προβλέπεται από το Νόμο περί Δημοσίων Συμβάσεων.
- Σύμφωνα με την πολυετή εμπειρία του Συλλόγου μας, τα ανωτέρω αποτελούν βασικές προϋποθέσεις και αυτή η θεώρηση αποτελεί βασική προϋπόθεση, για την έγκαιρη και επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος, όπως επίσης επιχειρείται να αναδειχθεί ο ρόλος των πολεοδόμων – χωροτακτών ως των εγγυητών της υλοποίησης του φιλόδοξου αυτού προγράμματος, τόσο ως μελετητών, όσο και διοικητικών/επιβλεπόντων υπαλλήλων ή συμβούλων.
Ο ΣΕΠΟΧ προτίθεται και επιθυμεί να συμβάλλει σε όλες τι φάσεις και στη συνολική πρόοδο του προγράμματος, μέσα από την αξιοποίηση της μακροχρόνιας εμπειρίας των μελών του. Για το λόγο αυτό έθεσε υπόψη της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ όλα τα παραπάνω κατά την συνάντηση της 30 Μαρτίου 2021.
