Σε απόφαση για το ζήτημα των “ξαπλωτών πολυκατοικιών” προχώρησε το Ε’ πενταμελές τμήμα του ΣτΕ (Πρόεδρος: Χρ. Ντουχάνης και Εισηγητής: Ν. Βαγιωνάκης), ακυρώνοντας απόφαση της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων του ΥΠΕΝ, την οποία υπέγραψε ο Υφυπουργός ΥΠΕΝ κ. Ταγαράς.
Υπενθυμίζουμε πως το ΥΠΕΝ παρενέβη στο πολεοδομικό θέμα της Αμοργού, υποστηρίζοντας άμεσα την ανέγερση τρίτου ορόφου σε κτίρια που χτίζονται σε πλαγιές με μεγάλη κλίση, παρά τη δικαστική απόφαση που ακύρωσε σχετική γνωμοδότηση του ΚΕΣΥΠΟΘΑ. Η αντίδραση του δήμου Αμοργού ακολούθησε άμεσα, ζητώντας την ανάκληση της απόφασης.
Το κείμενο της απόφασης του ΥΠΕΝ περιλαμβάνει ερμηνεία της νομοθεσίας σχετικά με τη δόμηση στην Αμοργό, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Π.Δ. από το 2003. Ειδικότερα, διευκρινίζει τον τρόπο μέτρησης του ύψους των κτιρίων από το φυσικό έδαφος, έτσι ώστε η προβολή του τελικού ύψους του κτίσματος σε καμία περίπτωση να μην υπερβαίνει τον μέγιστο αριθμό ορόφων και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος. Αναφέρονται επίσης οι άλλοι περιορισμοί σχετικά με τη δόμηση στη νήσο Αμοργό, δημιουργώντας ένα συνολικό νομικό πλαίσιο για την ανέγερση κτιρίων εντός των παραδοσιακών οικισμών.
Συγκεκριμένα, στην απόφαση του κ. Ταγαρά σημειώνονται τα εξής:
“Κατά την ερμηνεία της παρ.5.γ) του άρθρου 2 του από 11.11.2003 Π.Διατάγματος (ΦΕΚ 1299/Δ/4.12.2003) «Τροποποίηση και συμπλήρωση των όρων και περιορισμών δόμησης των παραδοσιακών οικισμών Αμοργού (Χώρας), Αιγιάλης, Ποταμός, Θολάρια, Κατάπολα, Ξυλοκερατίδι, Ραχίδι, χαρακτηρισμός παραδοσιακής της οικιστικής ενότητας του Στρούμπου και καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησης της , στη νήσο Αμοργό του Νομού Κυκλάδων», διευκρινίζεται ότι, το ύψος μετρείται από την στάθμη του φυσικού εδάφους σε κάθε σημείο του περιγράμματος του κτιρίου έτσι ώστε η προβολή του τελικού ύψους του κτίσματος σε καμία περίπτωση να μην υπερβαίνει τον μέγιστο αριθμό ορόφων και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος στη θέση αυτή, είτε λόγω τυχόν έντονης κλίσης του φυσικού εδάφους είτε λόγω υποβάθμισής του, όπου, με τον όρο προβολή εννοείται η κατακόρυφη προβολή κάθε σημείου του περιγράμματος του κτιρίου (στην ανώτερη στάθμη του) στο φυσικό έδαφος. Εξακολουθούν να ισχύουν οι λοιποί όροι και περιορισμοί που τίθενται στο από 11.11.2003 Π.Δ/γμα (επιτρεπόμενη κάλυψη και δόμηση, αριθμός ορόφων, επιτρεπόμενη κατ’ όγκο εκμετάλλευση κλπ) και οι οποίοι σε συνδυασμό με τον τρόπο υπολογισμού του ύψους ως διευκρινίζεται παραπάνω συνθέτουν το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την εφαρμογή για την ανέγερση των οικοδομών εντός των παραδοσιακών οικισμών της νήσου Αμοργού.”
Τελικά, όπως σημειώνει το adjustice.gr, “με την 562/2024 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώθηκε η ανωτέρω απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία είχε ερμηνευθεί διάταξη σχετική με τον καθορισμό των υψών κτιρίων στους οικισμούς της νήσου Αμοργού. Με την υπουργική αυτή απόφαση είχε λυθεί η διχογνωμία που είχε προκύψει μεταξύ των συναρμοδίων υπηρεσιών ως προς το ζήτημα αυτό. Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, η οποία ερμήνευσε το ειδικό διάταγμα για τη δόμηση στην Αμοργό, σε περίπτωση ακινήτων με έντονη κλίση, το μέγιστο ύψος καθορίζεται “σε κάθε θέση” του περιγράμματος του κτιρίου. Την ερμηνεία αυτή υιοθέτησε ο υφυπουργός αποδεχόμενος σχετικές γνωμοδοτήσεις διοικητικών υπηρεσιών και συλλογικών οργάνων.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η εν λόγω ερμηνεία του ειδικού διατάγματος της Αμοργού, η οποία υπαγορεύθηκε από τις γενικώς ισχύουσες ρυθμίσεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, δεν συμβαδίζει με τους στόχους του ειδικού διατάγματος προστασίας της Αμοργού (διατήρηση κορυφογραμμών φυσικού τοπίου, ανάσχεση της εισροής αστικών προτύπων οικοδόμησης, ειδική ογκοπλαστική διαμόρφωση κτισμάτων για την ομαλή μετάβαση από το φυσικό στο δομημένο περιβάλλον κ.λπ.), όπως αυτοί προκύπτουν από την αιτιολογική του έκθεση. Εξάλλου, η ερμηνεία αυτή, η οποία θα είχε ως συνέπεια την κατασκευή κτιρίων με πολλαπλές αφετηρίες μέτρησης ύψους και με διαφορετικά τελικά ύψη, ανάλογα με την κλίση του ακινήτου, κρίθηκε ως αντίθετη και με τη διατύπωση του διατάγματος, η οποία επιτάσσει λιτή γεωμετρική μορφή κατά τα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά πρότυπα, αυτά, δηλαδή, που είχαν διαμορφωθεί πολύ πριν τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό.
Κρίθηκε, περαιτέρω, ότι το διάταγμα της Αμοργού, το οποίο ούτως ή άλλως υπερισχύει του ΝΟΚ, έχει στόχευση που υπερβαίνει κατά πολύ τη ρύθμιση της δόμησης στην περιοχή αναφοράς, και αποτελεί, σε αρμονία με το Σύνταγμα, μοχλό προστασίας του πολύτιμου πολιτιστικού και αρχιτεκτονικού αποθέματος του κυκλαδίτικου αυτού νησιού. Κατά συνέπεια, οι σχετικές γενικής εφαρμογής διατάξεις του ΝΟΚ κρίθηκε ότι όχι μόνον δεν επιδέχονται άμεση εφαρμογή στην επίμαχη περιοχή, που υπάγεται σε ειδικό προστατευτικό καθεστώς, αλλά δεν αποτελούν καν πρόσφορο στοιχείο για την ερμηνεία των διατάξεών του.”
Τριώροφα στην Αμοργό • Απόφαση ΥΠΕΝ κόντρα σε πρόσφατη δικαστική απόφαση
