Από τον David Fickling
Σε έναν κόσμο που διχάζεται από συγκρούσεις μεγάλων δυνάμεων, οικονομική αποσύνδεση, υψηλό πληθωρισμό και ανησυχίες ότι τα συμφέροντα του κεφαλαίου προηγούνται εκείνων των εργαζομένων, μπορεί να κάνει την εμφάνισή του ένας προφανής εχθρός: η τεχνολογία. Ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσουμε το status quo είναι να καταστρέψουμε τον μηχανισμό που υπόσχεται μια αλλαγή στις υπάρχουσες συνήθειες μεθόδους.
Αυτή ήταν η σκέψη των Λουδιτών, ενός κινήματος εργατών κλωστοϋφαντουργίας στις αρχές του 19ου αιώνα στην Αγγλία. Απογοητευμένοι από τα εμπορικά εμπάργκο και την οικονομική κρίση των ναπολεόντειων πολέμων, έσπαζαν μηχανοκίνητους αργαλειούς και ξύλινες υφαντικές μηχανές, ελπίζοντας να επιβραδύνουν το κύμα της καινοτομίας που θεωρούσαν ότι υπέσκαπτε τα προς το ζην τους.
Τοξικό μείγμα
Είναι ένα παράδειγμα με ανησυχητικούς παραλληλισμούς με το παρόν. Το διευρυνόμενο προβάδισμα της Κίνας στην καθαρή τεχνολογία, σε συνδυασμό με το τεράστιο εμπορικό της πλεόνασμα και την επιθυμία του Πεκίνου να βρει τον δρόμο εξόδου του από μια εγχώρια ύφεση, συνδυάζονται με παραπαίουσες προσπάθειες για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές στις ανεπτυγμένες χώρες και παράγουν ένα τοξικό μείγμα.
Εάν η πράσινη τεχνολογία, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, οι ηλιακοί συλλέκτες και οι μπαταρίες στο σπίτι, χαρακτηριστεί ως ξένη και απειλητική και βρεθεί αποκλεισμένη μέσω των νόμων και δασμολογικών πολιτικών, τότε η δραστική πτώση του κόστους δεν θα είναι αρκετή για να τη φέρει στα χέρια των καταναλωτών. Οι επίπλαστες ή πραγματικές ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια και τη βιομηχανική πολιτική θα είναι επαρκείς για να την εξοβελίσουν.
Βλέπουμε ήδη στοιχεία για αυτό σε πολλές ηπείρους. Οι τοπικές απαιτήσεις περιεχομένου και τα δασμολογικά εμπόδια σε ηλιακούς συλλέκτες, που έχουν σχεδιαστεί για τη δημιουργία εγχώριων κατασκευαστικών βιομηχανιών, έχουν λειτουργήσει σε πολλά μέρη (συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας, των ΗΠΑ, της Νότιας Αφρικής και της Ινδονησίας) ως ήπιες απαγορεύσεις οι οποίες έχουν αυξήσει το κόστος, έχουν επιβραδύνει την ανάπτυξη και έχουν ευνοήσει την υφιστάμενη παραγωγή και τις εκπομπές ενέργειας από ορυκτά καύσιμα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία δεν επιβάλλει δασμούς στις εισαγωγές φωτοβολταϊκών, εγκατέστησε σχεδόν διπλάσια υποδομή ηλιακής ενέργειας πέρυσι σε σχέση με τις ΗΠΑ και περισσότερο από επτά φορές περισσότερη από την Ινδία, παρά τις καιρικές συνθήκες οι οποίες είναι πολύ λιγότερο κατάλληλος για τη συγκεκριμένη τεχνολογία.
Η σύγκρουση για τα ηλεκτρικά οχήματα που πλησιάζει
Τα ηλεκτρικά οχήματα μοιάζουν να είναι το επόμενο μέτωπο σε αυτή τη σύγκρουση. Η μετατόπιση της Κίνας από έναν από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς αυτοκινήτων στον κόσμο σε έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς έχει προβληματίσει τους εμπορικούς της εταίρους. Το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών μέχρι σήμερα προέρχεται από συμβατικά αυτοκίνητα, αλλά το καινοτόμο τεχνολογικό πλεονέκτημα της Κίνας στα EVs έχει θέσει τα ηλεκτρικά μοντέλα στο επίκεντρο.
Μέχρι στιγμής, η οργή έχει περιοριστεί αρκετά. Οι δασμοί 25% που επιβλήθηκαν υπό την κυβέρνηση Τραμπ σημαίνουν ότι λίγα κινεζικά οχήματα εμφανίζονται στους δρόμους των ΗΠΑ ούτως ή άλλως, ενώ στην Ευρώπη εξακολουθούν να μην είναι κυρίαρχη παρουσία. Ωστόσο, τον περασμένο Οκτώβριο οι Βρυξέλλες ανακοίνωσαν έρευνα για το αν τα κινεζικά αυτοκίνητα είχαν επωφεληθεί από άδικες επιδοτήσεις και ο Λευκός Οίκος τον περασμένο μήνα ξεκίνησε έρευνα για την κινεζική τεχνολογία στα “συνδεδεμένα οχήματα”, μια κατηγορία που σαρώνει στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, καθώς και σε πολλά συμβατικά.
Με τις ευρωπαϊκές και τις αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες να επιβραδύνουν τους στόχους τους για την απεξάρτηση από τις ανθρακούχες εκπομπές και τις τιμές για μέταλλα μπαταριών να είναι πιθανό να ωθήσουν τα κινεζικά EV πολύ κάτω από το κόστος των συμβατικών αυτοκινήτων, η αντιληπτή απειλή φθηνότερων, καθαρότερων και καλύτερων εισαγόμενων αυτοκινήτων θα αυξηθεί.
“Φανταστείτε να υπήρχαν χιλιάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες οχήματα συνδεδεμένα με την Κίνα σε αμερικανικούς δρόμους που θα μπορούσαν να απενεργοποιηθούν αμέσως και ταυτόχρονα από κάποιον στο Πεκίνο”, δήλωσε η υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Τζίνα Ραϊμόντο τον Φεβρουάριο.
Αυτό το σενάριο τύπου “Κόκκινης Αυγής” φαίνεται περίεργα προσηλωμένο στα αυτοκίνητα, αν σκεφτεί κανείς ότι περίπου το 60% των κινητών τηλεφώνων με αισθητήρες που εισήγαγαν οι ΗΠΑ την τελευταία δεκαετία κατασκευάζονταν στην Κίνα, αυξανόμενο σε περίπου 90% αν συμπεριλάβουμε αυτά που παράγονται στο Μεξικό και τη Νοτιοανατολική Ασιατικές χώρες που χρησιμοποιούνται συνήθως ως εμπορικές οδοί – “κερκόπορτες”.
Αυτή η τροχιά θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο “σκοτεινή” εάν οι εκλογές φέτος αντικαταστήσουν τις κεντρογενείς κυβερνήσεις των προέδρων Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στις Βρυξέλλες και Τζο Μπάιντεν στην Ουάσιγκτον με περισσότερους νατιβιστές και προστατευτιστές πολιτικούς. Όπως έχουμε δει στην Ιαπωνία, τη Νότια Αφρική και την Ινδία, μικρές τροποποιήσεις σε μάλλον ασαφείς κανονισμούς μπορούν να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές στο να σταματήσουν την καθαρή τεχνολογία από την ανοδική πορεία της.
Αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχει ακόμη περιθώριο για τους δεξιούς λαϊκιστές να δοκιμάσουν πιο δρακόντεια “αντι-πράσινη” νομοθεσία από την εν πολλοίς ρητορική αντιπολίτευση που ασκήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ των ΗΠΑ και τον νυν πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σούνακ.
Λύσεις
Και οι δύο πλευρές της εμπορικής σύγκρουσης μπορούν να κάνουν πράγματα για να αποτρέψουν αυτή τη μοίρα.
Οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να σαρώσουν τη γραφειοκρατία που εμποδίζει τα φιλόδοξα σχέδια απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και να προσφέρουν περαιτέρω υποστήριξη στη ζήτηση πράσινης τεχνολογίας. Οι κατασκευαστές υποψιάζονται εύλογα ότι οι στόχοι απαλλαγής από τον άνθρακα θα εγκαταλείπονται όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα, επομένως σκέφτονται να μην επενδύουν τόσο επιθετικά όσο οι Κινέζοι ανταγωνιστές τους, που είναι πεπεισμένοι ότι έχουν την υποστήριξη του κράτους. Το αποτέλεσμα είναι μια διαρκώς αυξανόμενη κινεζική κυριαρχία.
Πρέπει επίσης να θυμούνται ότι αυτό που έχουν αυτή τη στιγμή δεν είναι ενεργειακή ασφάλεια. Το εφιαλτικό όραμα της Ραϊμόντο για ξένους αυταρχικούς ηγέτες που μπορούν να σπείρουν όλεθρο με τα δίκτυα μεταφορών δεν χρειάζεται μυστικούς διακόπτες. Οι εξαγωγείς πετρελαίου έχουν ήδη αρκετή επιρροή στις ενεργειακές αγορές για να αυξήσουν το κόστος για τις βιομηχανίες και τα νοικοκυριά σε καταστροφικά επίπεδα. Το Πεκίνο δεν μπορεί να εμποδίσει τον ήλιο να λάμπει σε κινεζικά ηλιακά πάνελ στη Γερμανία – η Μόσχα ωστόσο πραγματικά μείωσε τη ροή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
Η Κίνα, από την πλευρά της, πρέπει να αναγνωρίσει ότι δεν μπορεί να ανοίξει αποκλειστικά μέσω εξαγωγών τον δρόμο της από τα τρέχοντα οικονομικά της προβλήματα – και ότι οι προσπάθειες να το πράξει μονάχα θα επιταχύνουν τα προστατευτικά ρεύματα που δυναμώνουν μέρα με τη μέρα μεταξύ των εμπορικών της εταίρων. Η ώθηση προς περισσότερη κατανάλωση των νοικοκυριών, αντί για μια νέα έκρηξη των εξαγωγών, είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξισορροπήσει την οικονομία της.
Για να αντιμετωπίσουμε την κοινή παγκόσμια πρόκληση ενός πλανήτη ο οποίος θερμαίνεται, κάθε μέρος του κόσμου χρειάζεται να εργαστεί από κοινού. Η επιτάχυνση των εμπορικών πολέμων απλώς θα επιβραδύνει την πορεία μας προς τις μηδενικές εκπομπές.
Απόδοση – Επιμέλεια – Επιλογή Κειμένων: Γ.Δ. Παυλόπουλος
