Από το Γιώργο Παπακωνσταντίνου
Επισήμως και από την ΕΡΓΟΣΕ μεταβάλλεται το αντικείμενο ενός μεγάλου διαγωνισμού για την κατασκευή σιδηροδρομικού έργου στο βόρειο μέτωπο της χώρας.
Προ ημερών, το Διοικητικό Συμβούλιο του φορέα αποφάσισε την αναπροσαρμογή / μερική μεταβολή του φυσικού αντικειμένου του ηλεκτρονικού δημόσιου διαγωνισμού με τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου, για την ανάθεση του έργου «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ –ΤΟΞΟΤΕΣ» (προκηρύχθηκε τον Νοέμβριο του 2021 ως ένα από τα 6 έργα που θα προχωρούσαν μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου, με προϋπολογισμό 1,7 δισ. ευρώ τότε) και ειδικότερα την εξαίρεση των εργασιών υποδομής, επιδομής και σταθμών/στάσεων του τμήματος «Νέα Καρβάλη – Τοξότες» του έργου, σε μήκος 37 χλμ.
Σύμφωνα με την ΕΡΓΟΣΕ, το οικονομικό αντικείμενο των εν λόγω εργασιών εκτιμάται σε 176 εκατ. ευρώ (χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α.), όπως έχει προεκτιμηθεί με τιμές 2021. Οι εργασίες ηλεκτροκίνησης, σηματοδότησης και τηλεπικοινωνιών του τμήματος παραμένουν στο φυσικό αντικείμενο του εν εξελίξει διαγωνισμού.
Η σημασία του έργου και η χρηματοδότηση
Το Δ.Σ. της ΕΡΓΟΣΕ αποφάσισε την άμεση προώθηση των διαδικασιών για την ένταξη του συνόλου των ως άνω εργασιών υποδομής, επιδομής και σταθμών/στάσεων του τμήματος «Νέα Καρβάλη – Τοξότες» στο φυσικό αντικείμενο μιας νέας αυτοτελούς σύμβασης, τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης και την έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης με ανοικτό διαγωνισμό. Το μεγάλο έργο είχε κινήσει τότε το ενδιαφέρον των μεγάλων ομίλων της χώρας όπως οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Intrakat, ΑΚΤΩΡ-ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ΑΒΑΞ – ALSTOM.
Στο νέο επενδυτικό πλάνο για τον ΟΣΕ, το υπουργείο Υποδομών και μεταφορών είχε βάλει ψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων το τμήμα Ν. Καρβάλη – Τοξότες (νέα μονή γραμμή, μόνο υποδομή, επιδομή, σταθμοί, ύψους 212 εκατ. ευρώ, μήκος 32, χλμ., με χρόνος κατασκευής 60 μήνες), με την υποσημείωση ότι ήταν σε φάση δημοπράτησης με τη μέθοδο του Ανταγωνιστικού Διαλόγου, μαζί με το τμήμα Θεσσαλονίκη – Αμφίπολη – Ν. Καρβάλη, 174 χλμ., ως ενιαίο έργο και ενταγμένο χρηματοδοτικά (CEF1). Για το τμήμα αυτό Καρβάλη – Τοξότες, μήκους 31 χιλιομέτρων, που θα συνδέσει το λιμάνι Φίλιππος Β’ με το σιδηροδρομικό δίκτυο, έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση 212 εκατ. ευρώ.
Τα έργα αυτά στο βόρειο μέτωπο της χώρας είναι ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα καθώς αναμένεται να παίξουν σημαντικό μεταφορικό / εμπορευματικό ρόλο στην προσπάθεια της Ελλάδας να αποτελέσει μέρος διευρωπαϊκών αξόνων που θα ενώσουν λιμάνια της χώρας με διεθνείς λιμένες, θα ενώσουν Βαλτική Θάλασσα – Εύξεινο Πόντο – Αιγαίο Πέλαγος, παρακάμπτοντας τον Βόσπορο και αποτελώντας μέχρι και «διάδρομο» προς την Ουκρανία, θα μετατρέψουν την χώρα σε περιφερειακό κόμβο logistics στα Βαλκάνια.
Η Νέα Ανατολική Εγνατία, δηλαδή το γνωστό έργο Θεσ/κη – Ν. Καρβάλη (1,5 δισ., υπό διερεύνηση το χρηματοδοτικό «πακέτο») είχε μπει στο πλάνο του 20ετούς προγραμματισμού.
Το story και το «πακέτο» του ανταγωνιστικού διαλόγου
Υπενθυμίζεται ότι από την προηγούμενη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και την προηγούμενη διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ είχε ξεκινήσει διαγωνισμός και για την κατασκευή μονής σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη – Τοξότες συνολικού μήκους 206 χιλιομέτρων, που είναι σε εξέλιξη, προϋπολογισμού 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ. Έχει επιλεγεί η διαδικασία δημοπράτησης με ανταγωνιστικό διάλογο και ταυτόχρονα έγινε προσπάθεια εξασφάλισης χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση που όμως δεν επιτεύχθηκε. Έγινε επιμερισμός της δαπάνης ανά τμήμα του έργου, έτσι εξασφαλίστηκε συνεπώς χρηματοδότηση από τον μηχανισμό «συνδέοντας την Ευρώπη 2021-27» για το τμήμα Καρβάλη – Τοξότες, που θα συνδέει τον εμπορευματικό λιμένα Καρβάλης με το σιδηροδρομικό δίκτυο.
Πλέον, η ΕΡΓΟΣΕ προχώρησε στην ανεξαρτητοποίηση του τμήματος αυτού από το συνολικό έργο, ώστε να υπάρξει άμεση ανάθεση ως δημόσιο έργο με μειοδοτικό διαγωνισμό, προφανώς ακόμα και εντός του 2024. Η τραγωδία των Τεμπών και οι νέες χρηματοδοτικές ανάγκες – προτεραιότητες σε έργα λόγω της κακοκαιρίας Daniel, άλλαξαν την επενδυτική ατζέντα στον σιδηρόδρομο με αποτέλεσμα τις παραπάνω αλλαγές και στο τμήμα αυτό. Υπενθυμίζεται ότι τα άλλα έργα που προωθήθηκαν με ανταγωνιστικό διάλογο (σχεδόν 4,5 δισ. ευρώ) σχετίζονταν με τις συνδέσεις του βασικού δικτύου με λιμένες όπως της Πάτρας, του Λαυρίου, της Ραφήνας, του ΟΛΘ αλλά και το τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο (1,1 δισ. ευρώ), κάποια εκ των οποίων είναι ωριμότερα και έχουν μερική χρηματοδότηση και άλλα πάνε για πιο πίσω χρονικά.
Πρόσφατα ο υπουργός Υποδομών και μεταφορών, Χρ. Σταϊκούρας, είχε αναφερθεί σε ένα από αυτά τα έργα, απαντώντας σε ερώτηση στη Βουλή, εν προκειμένω της Πελοποννήσου. Για την ολοκλήρωση της γραμμής από Ρίο έως Πάτρα και τη σύνδεσή της με τον νέο Λιμένα Πατρών, είναι σε διαδικασία δημοπράτησης με «Ανταγωνιστικό Διάλογο» η σύμβαση για τη «μελέτη- κατασκευή» του έργου «Ολοκλήρωση της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Κιάτο – Πάτρα στο τμήμα Ρίο – νέος Λιμένας Πατρών», εκτιμώμενου προϋπολογισμού 477 εκατ. ευρώ. Στο αντικείμενο του έργου είναι η κατασκευή νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Ρίο – Νέος Λιμένας Πατρών, μήκους 10,2 χλμ, με υπογειοποίηση αυτής σε μήκος περίπου 5,2 χλμ, για τη διέλευσή της από την πόλη της Πάτρας (από Κανελλοπούλου έως Αγ. Ανδρέα), με κατασκευή οκτώ (8) στάσεων, εκ των οποίων οι πέντε (5) στο υπόγειο τμήμα.
Τον Δεκέμβριο του 2023 ολοκληρώθηκε το Β Στάδιο (Διάλογος με συμμετέχοντες) του Διαγωνισμού και στην παρούσα χρονική στιγμή είναι σε προετοιμασία τα Τεύχη για την εκκίνηση του Β.ΙΙ Σταδίου (Πρόσκληση για υποβολή οικονομικής δεσμευτικής προσφοράς).
Προϋπόθεση για τη σύναψη σύμβασης είναι η εξασφάλιση συγχρηματοδότησης από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υποβλήθηκε, τον Ιανουάριο του 2024, σχετική Αίτηση για χρηματοδότηση από τον «Μηχανισμό Συνδέοντας την Ευρώπη» 2021-2027 και αναμένεται, έως το τέλος του α’ εξαμήνου 2024, η αξιολόγησή της από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
