Η βιομηχανία ηλιακής ενέργειας της Ευρώπης θα έπρεπε να… λιάζεται στον ήλιο. Η ηλιακή ενέργεια είναι κεντρικής σημασίας στις ελπίδες της ΕΕ να παράγει το 45% του ηλεκτρισμού που χρειάζεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2030.
Από τον Αύγουστο, ωστόσο, οκτώ ευρωπαϊκές εταιρείες της εφοδιαστικής αλυσίδας ηλιακής ενέργειας είτε υπέβαλαν αίτηση πτώχευσης, είτε σταμάτησαν την παραγωγή, είτε προειδοποίησαν για κλείσιμο εργοστασίων, είτε αναδιάρθρωσαν χρέη, σύμφωνα με την SolarPower Europe. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν την πληθώρα των φθηνά τιμολογημένων εισαγωγών από την Κίνα, που είναι ο παγκόσμιος ηγέτης.
Η Meyer Burger Technology της Ελβετίας είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της κρίσης: οι μετοχές της έχουν σημειώσει πτώση 87% τον τελευταίο χρόνο. Την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε πως θα κλείσει εγκαταστάσεις παραγωγής στην Γερμανία, που είναι και από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, ενώ ελπίζει πως θα αντλήσει έως και 250 εκατ. ελβετικά φράγκα μέσω έκδοσης δικαιωμάτων για να χρηματοδοτήσει την επέκταση στις ΗΠΑ.
Οι Βρυξέλλες δέχονται τώρα πιέσεις για να παρέμβουν, επιβάλλοντας αυστηρούς δασμούς ή άλλα μέτρα για να υποστηρίξουν την εγχώρια βιομηχανία ηλιακής ενέργειας. Δεν υπάρχουν και πολλές εύκολες επιλογές: οι εμπορικοί περιορισμοί για τους παραγωγούς είναι μισητοί στους πελάτες, όσους αναπτύσσουν ηλιακά συστήματα. Έχοντας ήδη χάσει τη θέση της από την Κίνα ως ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλιακών πάνελ στον κόσμο στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η πολυπόθητη αναγέννηση της Ευρώπης στον τομέα της ηλιακής παραγωγής μοιάζει απίθανη.
Οι δυνάμεις που βρίσκονται πίσω από αυτήν την κρίση είναι πολλαπλές. Η κινεζική παραγωγική ικανότητα ηλιακής ενέργειας έχει ξεπεράσει την εγχώρια ζήτηση, ιδίως καθώς οι εταιρείες έχουν κατασκευάσει γραμμές παραγωγής για νέες τεχνολογίες, ενώ ταυτόχρονα παράγουν παλαιότερα μοντέλα. Αυτό οδήγησε σε ρεκόρ εξαγωγών στο εξωτερικό το 2023, οι οποίες ξεπέρασαν κατά πολύ τις εγκαταστάσεις σε αγορές όπως η Ευρώπη.
Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και οι χονδρέμποροι, που έχουν καεί από τα πανδημικά προβλήματα της αλυσίδας εφοδιασμού, εκμεταλλεύτηκαν την πτώση των τιμών για να δημιουργήσουν αποθέματα, καθώς η Ευρώπη εργάζεται για την επίτευξη των πράσινων στόχων.
Οι ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις, αν και αυξήθηκαν σημαντικά, δεν έχουν πιάσει ορισμένες από τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις. Η ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδυνθεί φέτος, καθώς η ισχυρή ζήτηση για εγκαταστάσεις σε κατοικίες μετριάζεται. Οι περιορισμοί στις κινεζικές εισαγωγές αλλού, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, έχουν εκτρέψει τις αποστολές προς την Ευρώπη, λέει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Βιομηχανίας Ηλιακής Ενέργειας.
Οι μικρότεροι κατασκευαστές της Ευρώπης δεν μπορούν να ανταγωνιστούν στις τιμές: Τα κινεζικά πάνελ μπορούν να παραχθούν με το μισό κόστος του ευρωπαϊκού εξοπλισμού. Η διαφορά στις τιμές θα πρέπει να μειωθεί φέτος, εκτιμά ο Marius Mordal Bakke της Rystad, αλλά η διαφορά αυτή παραμένει πολύ πάνω από τα κανονικά επίπεδα.
Ακόμη και αν βρεθούν λύσεις χρηματοδότησης για την αποφυγή περαιτέρω χρεοκοπιών, η μικρή κλίμακα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας θα παραμείνει προβληματική.
Η Ευρώπη προσπαθεί να ενισχύσει τις εγχώριες αλυσίδες εφοδιασμού, υποσχόμενη δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας όπου η ύπαρξη εγχώριου εξοπλισμού και όχι μόνο η τιμή καθορίζει τις νικητήριες προσφορές. Αυτό το κριτήριο, όμως, θα είναι μικρής βαρύτητας.
Δεν υπάρχουν πολλά που να πείθουν τους επενδυτές ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλιακών πάνελ έχει ελπίδες να φτάσει σε ηλιόλουστα υψίπεδα.
