Από την Δανάη Δασοπούλου
Πριν λίγες ημέρες προκλήθηκε σάλος στη γειτονικήΙταλία όταν ιδιωτική ελβετική εταιρία που ειδικεύεται στην ανάπτυξη προϊόντων για την καταγραφή της ποιότητας του αέρα κατέταξε το Μιλάνο στην τρίτη θέση με τον υψηλότερο δείκτη ατμοσφαιρικής ρύπανσης παγκοσμίως μετά την Ντάκα του Μπαγκλαντές και τη Λαχόρη του Πακιστάν.
Μετά τα αποτελέσματα της IQAir, ο δήμαρχος της ιταλικής πρωτεύουσας της μόδας, Μπέπε Σάλα, φανερά ενοχλημένος έκανε λόγο για «ειδήσεις από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης» επισημαίνοντας πως οι επίσημες μετρήσεις για την ατμοσφαιρική ρύπανση διεξάγονται από την Περιφερειακή Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (ARPA).
Παρά την προσπάθεια εφησυχασμού από τη δημοτική αρχή, ακολούθησαν οδηγίες για αποφυγή άσκησης σε εξωτερικούς χώρους, χρήσης μάσκας και συσκευών ιονισμού, καθώς και σύσταση για κλειστά τα παράθυρα, επιβλήθηκαν μέτρα για την κυκλοφορία οχημάτων και μέγιστη θερμοκρασία για τη θέρμανση των κατοικιών.
Η ίδια η ARPA σε ανακοίνωσή της σχετικά με τις μετρήσεις της ελβετικής εταιρίας αναφέρθηκε σε «μη θεσμικές τοποθετήσεις» αναλύοντας τη διαφορά στα όργανα αλλά και τις μεθόδους που μετρούν το επίπεδο ρύπανσης στην ατμόσφαιρα. Με λίγα λόγια, επιχειρήθηκε η αποδόμηση της αξιοπιστίας της ελβετικής εταιρίας.
Σύμφωνα με τον Σάλα η ποιότητα του αέρα στην πόλη της καινοτομίας, της τεχνολογίας, του εμπορίου και της αρχιτεκτονικής έχει βελτιωθεί σημαντικά. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι οι ενδείξεις είναι θετικές για το Μιλάνο. Αντιθέτως, σύμφωνα με την ARPA, όπως καταγράφηκε από το σταθμό μέτρησης της Via Senato στο κέντρο της πόλης, η ημερήσια τιμή για τα αιωρούμενα μικροσωματίδια PM10 ξεπεράστηκε έξι φορές την εβδομάδα μεταξύ 13 και 19 Φεβρουαρίου.
Σε συνέντευξη στο Qui Finanza ο επικεφαλής του τμήματος ποιότητας αέρα της ARPA στη Λομβαρδία, Γκουίντο Λαντζάνι, διαφώνησε με την κατάταξη του Μιλάνου αξιολογώντας ως «μη αξιόπιστη» την πηγή πληροφοριών καθώς «βασίζεται σε διαρκώς μεταβαλλόμενα δεδομένα». Όπως είπε ο Λαντζάνι το Μιλάνο σε ετήσια βάση «βρίσκεται στην 531η θέση, γεγονός που δείχνει πόσο αναξιόπιστη» είναι η μέτρηση.
Βέβαια, παραδέχθηκε πως αυτή την περίοδο τα επίπεδα PM10 έχουν ξεπεράσει το επιτρεπτό όριο που έχει οριστεί στα 50 μg/m3 με τη μέτρηση της περασμένης Κυριακής να καταγράφει 136 μg/m3!
Στο σύνολό της η Κοιλάδα του Πάδου παραμένει η περιοχή με το σημαντικότερο ποσοστό ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με τη νότια Πολωνία. Αιτία η ιδιαίτερη μορφολογία της που δεν επιτρέπει την κυκλοφορία του αέρα, ιδίως τους χειμερινούς μήνες. Σε αυτό προστίθεται η υψηλή πίεση που ευνοεί τη συσσώρευση ρύπων, καθώς και η πυκνότητα του πληθυσμού (355 κάτοικοι ανά τ.μ). Επιπλέον, στην ήδη επιβαρυμμένη κατάσταση οι ρύποι των αυτοκινήτων και της θέρμανσης, μαζί με τις επιπτώσεις της εντατικής κτηνοτροφίας συνθέτουν ένα αποπνικτικό σκηνικό.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ιταλία χάνουν πρόωρα τη ζωή τους 80.000 άνθρωποι κάθε χρόνο εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης!
Αναφορικά με τα ανησυχητικά στοιχεία για το επίπεδο ρύπανσης στο Μιλάνο η Ιταλική Εταιρεία Περιβαλλοντικής Ιατρικής (SIMA) σε ανακοίνωσή της κάλεσε για άμεση αλλαγή των καθημερινών συνηθειών των πολιτών ώστε να αντιμετωπιστεί το νέφος καθώς «η Ιταλία είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε θανάτους που οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση, με περίπου 80.000 πρόωρους θανάτους ετησίως».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της SIMA, Αλεσάντρο Μιάνι, το νέφος και τα μικροσωματίδια στον αέρα έχουν αντίκτυπο σε διάφορα όργανα του ανθρώπινου οργανισμού και οδηγούν σε καρδιαγγειακές παθήσεις (η κύρια αιτία θανάτου στην Ιταλία) και σε παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος.
«Είναι επιτακτική ανάγκη και δεν μπορεί πλέον να αναβληθεί η άμεση λήψη μέτρων για τη δραστική μείωση των κύριων πηγών ατμοσφαιρικής ρύπανσης», τόνισε ο Μιάνι εξηγώντας ότι παρότι θεωρείται ως κύρια αιτία της αιθαλομίχλης ο βιομηχανικός τομέας και τα καυσαέρια από τα ιδιωτικά οχήματα, η σημαντικότερη πηγή ρύπανσης είναι τα συστήματα θέρμανσης των κατοικιών.
Είναι επομένως απαραίτητο να αλλάξουν οι καθημερινές συνήθειες, χρησιμοποιώντας με γνώμονα τη λογική την κατανάλωση ενέργειας, περιορίζοντας τις ώρες που βρίσκονται σε λειτουργία τα συστήματα θέρμανσης και μειώνοντας τη θερμοκρασία στο σπίτι, ώστε να συμβάλουμε στην καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Παρατηρείται μείωση της ρύπανσης αλλά δεν είναι αρκετή
Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Ansa η ρύπανση από λεπτά σωματίδια PM 10 και PM 2.5 έχει μειωθεί στην Ιταλία τα τελευταία δέκα χρόνια, αλλά όχι σε ικανοποιητικό βαθμό.
Οι συγκεντρώσεις των PM 10 μειώθηκαν κατά 45% μεταξύ 2013 και 2022 (-2,1% ετησίως), ωστόσο το 2022 η ημερήσια οριακή τιμή ξεπεράστηκε κατά 20% των περιπτώσεων.
Όπως επισημαίνεται στην τέταρτη έκθεση για το περιβάλλον του SNPA, του Εθνικού Συστήματος Προστασίας του Περιβάλλοντος (δίκτυο που απαρτίζεται από το εθνικό Ιταλικό Ινστιτούτο για την Περιβαλλοντική Προστασία και Έρευνα ISPRA και την περιφερειακή ARPA), η Ιταλία απέχει πολύ από το να πέσει κάτω των ορίων για τα λεπτά σωματίδια που συνιστά ο ΠΟΥ.
