Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, Διδάκτωρ Νομικής ΕΚΠΑ
Εμπειρογνώμων Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης
Μεταδιδάκτωρ Δικ. Περιβάλλοντος
info@pgalanislaw.gr
www.pgalanislaw.gr
Οι εργασίες σε ακίνητο μνημείο διέπονται από το άρθρο 10 Ν. 4858/2021:
Απαγορεύεται κάθε ενέργεια σε ακίνητο μνημείο, η οποία είναι δυνατόν να επιφέρει με άμεσο ή έμμεσο τρόπο καταστροφή, βλάβη, ρύπανση ή αλλοίωση της μορφής του. Ο ΥΠΠΟ αξιολογεί τα χαρακτηριστικά του έργου και εκτιμά τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις του έργου στα ακίνητα μνημεία και στο άμεσο περιβάλλον αυτών [1]. Τούτου παρέπεται λογικώς ότι η απόφασή του θα πρέπει να είναι επαρκώς αιτιολογημένη, με περιγραφή του μνημείου και του έργου, καθώς και θεμελιωμένη εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου επί του μνημείου [2] (παρ. 1). Η έννοια των προστατευτικών εργασιών διαφοροποιείται εννοιολογικά από κάθε άλλου είδους ενέργεια στα μνημεία.
Απαγορεύεται η εκμετάλλευση λατομείου, ο πορισμός οικοδομικών υλικών, η διενέργεια μεταλλευτικών ερευνών και η εκμετάλλευση μεταλλείων, καθώς και ο καθορισμός λατομικών περιοχών, χωρίς έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου, η οποία χορηγείται εντός τριών (3) μηνών από την περιέλευση στο ΥΠΠΟ της αίτησης και των σχεδιαγραμμάτων που προβλέπονται από τη μεταλλευτική και λατομική νομοθεσία. Η προθεσμία του τριμήνου δεν είναι αποκλειστική, αλλά συνιστά απλώς έντονη υπόδειξη στη Διοίκηση προς δράση. Η απόφαση αυτή λαμβάνεται με αντικειμενικά κριτήρια για την αποφυγή βλάβης του μνημείου. Πρέπει να εξετάζεται αν είναι επιτρεπτές οι επεμβάσεις βάσει πολεοδομικών διατάξεων (παρ. 2).
Η εγκατάσταση ή η λειτουργία βιομηχανικής, βιοτεχνικής ή εμπορικής επιχείρησης, η τοποθέτηση τηλεπικοινωνιακών ή άλλων εγκαταστάσεων, η επιχείρηση οποιουδήποτε τεχνικού ή άλλου έργου ή εργασίας, καθώς και η οικοδομική δραστηριότητα πλησίον αρχαίου επιτρέπεται μόνο μετά από έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου. Η έγκριση χορηγείται, εάν η απόσταση από ακίνητο μνημείο ή η σχέση με αυτό είναι τέτοια, ώστε να μην κινδυνεύει να επέλθει άμεση ή έμμεση βλάβη αυτού λόγω του χαρακτήρα του έργου ή της επιχείρησης ή της εργασίας [3] (παρ. 3).
Για κάθε εργασία, επέμβαση ή αλλαγή χρήσης σε ακίνητα μνημεία, ακόμη και αν δεν επέρχεται κάποια από τις συνέπειες της παραγράφου 1 σε αυτά, απαιτείται έγκριση που χορηγείται με απόφαση του ΥΠΠΟ ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου (παρ. 4). Η παράγραφος αυτή αφορά μόνο σε μη βλαπτικές επενέργειες και όχι σε βλαπτικές που υπάγονται στην παρ. 1. H άδεια – έγκριση του ΥΠΠΟ είναι αυθύπαρκτη και αυτοτελής και προηγείται όλων των άλλων αδειών και δη της οικοδομικής άδειας και τούτο συμβαίνει, διότι το ΥΠΠΟ αξιολογεί τα χαρακτηριστικά του έργου και εκτιμά τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στο περιβάλλον από την επιχείρηση του έργου.
Κατά τα λοιπά, βλ. Γαλάνη Π., Πολιτιστικό Δίκαιο, εκδ. 2023, Νομ. Βιβλιοθήκη.
Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/
[1] ΣτΕ 422/2015.
[2] ΣτΕ 3912/2007, 916/2018.
[3] ΣτΕ 1103/2016, 3737/2015, 5341/2012, 3723/2005 κλπ.
