από τον Κώστα Δεληγιάννη
Η εκκίνηση των 8 «πράσινων» δράσεων που συμπεριλαμβάνονται στο REPowerEU συγκαταλέγεται στο Σχέδιο Δράσης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το 2024. Υπενθυμίζεται ότι στο REPowerEU περιλαμβάνονται 5 προγράμματα (ύψους 560 εκατ. ευρώ) για την ενεργειακή εξοικονόμηση και τη χρήση των ΑΠΕ στην αυτοκατανάλωση, όπως νέα «Εξοικονομώ» για κατοικίες, «Αλλάζω Θερμοσίφωνα» και «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη».
Σύμφωνα με το Σχέδιο Δράσης εντός του 2024, αναμένεται επίσης να πραγματοποιηθούν επενδύσεις 1,2 δισ. ευρώ στα δίκτυα ηλεκτρισμού, από τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ. Για την επέκταση των δικτύων αερίου, είναι προγραμματισμένες επενδύσεις τουλάχιστον 233 εκατ. ευρώ από τη ΔΕΠΑ Υποδομών (ΔΕΔΑ, ΕΔΑ Αττικής, ΕΔΑ ΘΕΣΣ).
Την ίδια στιγμή, με βάση το ΥΠΕΝ εντός του 1ου τριμήνου του έτους θα ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση της ΛΑΡΚΟ, με τη σύναψη συμβάσεων και εγκατάσταση πλειοδότη για την εκχώρηση των περιουσιακών στοιχείων που ιδιωτικοποιούνται μέσω του διαγωνισμού του Ειδικού Διαχειριστή και την υπογραφή των συμβάσεων μίσθωσης των asset που περιλαμβάνονται στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ.
Υπενθυμίζεται ότι και στους δύο διαγωνισμούς έχει ανακηρυχθεί προτιμητέος πλειοδότης οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-AD Holdings. Ωστόσο, εκκρεμεί η εκδίκαση από το ΣτΕ της προσφυγής που έχει καταθέσει η εταιρεία Commodity & Mining Insight, η οποία αποκλείσθηκε από τη διαγωνιστική διαδικασία του Ειδικού Διαχειριστή.
Εξοικονόμηση και ΑΠΕ
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, τα 5 προγράμματα του REPowerEU περιλαμβάνεται ένα καινούριο «Εξοικονομώ» για κατοικίες, στο πλαίσιο του οποίου στόχος είναι να αναβαθμιστούν 11.500 κατοικίες έως το τέλος του 2025. Από αυτές, τουλάχιστον οι 2.300 θα ανήκουν σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος.
Παράλληλα, προβλέπεται νέα δράση «φωτοβολταϊκά στις στέγες», με στόχο μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2024 να έχουν εγκατασταθεί 11.580 συστήματα, ενώ στους ωφελούμενους οι 900 θα πρέπει να είναι ευάλωτα νοικοκυριά και οι 360 αγρότες.
Επιδοτήσεις θα υπάρξουν επίσης για την απόσυρση ηλεκτρικών θερμοσιφώνων, που θα αντικατασταθούν με ηλιακούς θερμοσίφωνες ή αντλίες θερμότητας, στα πρότυπα του «Αλλάζω θερμοσίφωνα». Μέχρι το τέλος του 2025, θα πρέπει να έχουν εγκατασταθεί 171.700 «πράσινες» λύσεις των δύο αυτών κατηγοριών, για ζεστό νερό χρήσης, από τις οποίες οι 34.000 σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος.
Με τα κεφάλαια του REPowerEU, θα «τρέξει» όμως και ένα νέο πρόγραμμα επιδοτήσεων για την απόσυρση ηλεκτρικών θερμοσιφώνων, που θα αντικατασταθούν με ηλιακούς θερμοσίφωνες ή αντλίες θερμότητας, στα πρότυπα του «Αλλάζω θερμοσίφωνα». Μέχρι το τέλος του 2025, θα πρέπει να έχουν εγκατασταθεί 171.700 «πράσινες» λύσεις των δύο αυτών κατηγοριών, για ζεστό νερό χρήσης, από τις οποίες οι 34.000 σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος.
Επίσης, στο πλαίσιο του REPowerEU προβλέπονται δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων άλλων χρήσεων (όχι κατοικιών), ενεργειακής αποδοτικότητας ΔΕΥΑ, πιλοτικά πρότζεκτ για «πράσινο» υδρογόνο και βιομεθάνιο. Παράλληλα, θα χρηματοδοτηθεί η εγκατάσταση επιπλέον αυτόνομων μπαταριών, όπως και ένας αγωγός για τη συγκέντρωση των εκπομπών CO2 της ΤΙΤΑΝ και της Ηρακλής, ώστε αυτές να μεταφερθούν στην αποθήκη που θα αναπτυχθεί στον Πρίνο.
«Έξυπνοι» μετρητές
Οι επενδύσεις ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, εντός του 2024, υπολογίζονται σε 804 και 459 αντίστοιχα. Όσον αφορά τον ΑΔΜΗΕ, αυτές αφορούν την προώθηση ηλεκτρικών διασυνδέσεων της ηπειρωτικής με τη νησιωτική Ελλάδα – καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη το Κρήτη-Αττική, όπως και η Δ φάση διασύνδεσης των Κυκλάδων. Κομβικό επίσης έργο είναι ο «Ανατολικός Διάδρομος» στην Πελοπόννησο, με τον οποίο θα ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής και θα δημιουργηθεί ηλεκτρικός «χώρος» για νέες ΑΠΕ.
Για τη δημιουργία ηλεκτρικού χώρου στο δίκτυο διανομής, ο ΔΕΔΔΗΕ θα προχωρήσει σε αναβάθμιση υποσταθμών, ενώ παράλληλα θα συνεχίσει την υπογειοποίηση και αναδρομολόγηση του δικτύου σε οικισμούς ιδιαίτερης σημασίας από πολιτιστική ή τουριστική άποψη, καθώς και σε αστικά κέντρα, με προτεραιότητα σε περιοχές όπου η υποδομή είναι ευάλωτη σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Επίσης, ο Διαχειριστής θα αναβαθμίσει το εναέριο δίκτυο σε δασικές περιοχές, ενώ στο πλαίσιο του roll-out των «έξυπνων» μετρητών, προγραμματίζει για το νέο έτος επενδύσεις 40 εκατ., από τα 1,163 δισ. ευρώ που είναι ο προϋπολογισμός του έργου.
Για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπεται επίσης μία σειρά από μεταρρυθμίσεις, όπως η ενεργοποίηση του νέου καθεστώτος αυτοκατανάλωσης, η δημιουργία θεσμικού πλαισίου και εργαλείων με σκοπό την προώθηση του θεσμού του «Διαμοιρασμού Ενέργειας». Επίσης, μετά τη θέσπιση της 3ης κατηγορίας ΚΟΤ (για πολύτεκνους), πρόκειται να επικαιροποιηθεί και να αναμορφωθεί το Κοινωνικό Τιμολόγιο.
Παραγωγικό δάσος
Όσον αφορά το περιβάλλον, στα μέτρα του 2024 ξεχωρίζει η παύση λειτουργίας και αποκατάσταση 6 παράνομων χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων (ΧΑΔΑ). Επίσης, προγραμματίζεται η δημοπράτηση τουλάχιστον 4 νέων έργων διαχείρισης και επεξεργασίας αποβλήτων με ΣΔΙΤ, σε (1) Νότιο Αιγαίο, (2) Β.Α. Ελλάδα & (3-4) Κω-Κάλυμνο. Σκοπός είναι να επιτευχθεί ο στόχος της αύξησης της ανακύκλωσης στο 60% και τη μείωση του ποσοστού ταφής απορριμμάτων στο 10%, όπως επιτάσσει η σχετική Οδηγία 1999/31/ΕΚ.
Επίσης, εντός του 2024 θα ενεργοποιηθεί το «Παραγωγικό δάσος», το πρόγραμμα πρόληψης πυρκαγιών και διαχείριση βιομάζας. Το πρόγραμμα θα έχει στόχο τη βέλτιστη διαχείριση της βιομάζας που είναι συγκεντρωμένη στα δασικά οικοσυστήματα, προκειμένου στο πλαίσιο της οργάνωσης της πρόληψης δασικών πυρκαγιών να οργανωθεί η διαχείριση.
Επιπλέον, αφού θεσπιστεί το αναγκαίο νομικό πλαίσιο για τη συνεργασία ΔΑΣΕ και ιδιωτικού τομέα, στόχος είναι η επίτευξη της οργάνωσης της παραγωγικής διαχείρισης εργασιών απομάκρυνσης και αξιοποίησης βιομάζας (υλοτομία, παράγωγα προϊόντα κλπ) για παραγωγικά δάση.
