Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, Διδάκτωρ Νομικής ΕΚΠΑ
Εμπειρογνώμων Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης
Μεταδιδάκτωρ Δικ. Περιβάλλοντος
info@pgalanislaw.gr
www.pgalanislaw.gr
Σε ενεργούς οικισμούς ή τμήματά τους που αποτελούν αρχαιολογικούς χώρους απαγορεύονται επεμβάσεις οι οποίες αλλοιώνουν τον χαρακτήρα και τον πολεοδομικό ιστό τους ή διαταράσσουν την μεταξύ των κτηρίων και υπαίθριων χώρων σχέση και οι οποίες είναι δυνατόν να επιφέρουν, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, καταστροφή, βλάβη ή αλλοίωση του χαρακτήρα και του πολεοδομικού τους ιστού, σε κάθε δε περίπτωση για την εκτέλεση οποιουδήποτε έργου στα κτίσματα ή στους κοινόχρηστους χώρους, ακόμη και εάν η πραγματοποίηση του έργου δεν επιφέρει δυσμενείς συνέπειες και δεν εμπίπτει στη σχετική απαγόρευση, απαιτείται προηγούμενη έγκριση του Υπουργού Πολιτισμού, ύστερα από γνώμη του οικείου συμβουλίου. Ο γενικός κανόνας, δηλαδή, που τίθεται από τη νομοθεσία και νομολογία είναι πως οι επεμβάσεις εντός αρχαιολογικού χώρου, οι οποίες αποτελούν ειδικότερη περίπτωση επέμβασης πλησίον αρχαίου μνημείου, επιτρέπονται κατόπιν άδειας του Υπουργού Πολιτισμού, ύστερα από γνώμη του Αρχαιολογικού Συμβουλίου, η οποία χορηγείται, εφόσον δεν επέρχεται κίνδυνος άμεσης ή έμμεσης βλάβης όχι μόνον ενός ή περισσότερων από τα σωζόμενα μνημεία, εμφανή ή μη, αλλά και του ελεύθερου χώρου που τα περιβάλλει[1].
Ο Υπουργός Πολιτισμού οφείλει να αξιολογεί τα χαρακτηριστικά του έργου ή της δραστηριότητας και να εκτιμά τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις που θα επέλθουν στα ακίνητα μνημεία και στον αναγκαίο για την ανάδειξή τους χώρο. Η αιτιολογία της χορηγούμενης άδειας, η οποία μπορεί να προκύπτει και από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου και ιδίως από τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, ελέγχεται ως προς τα ζητήματα αυτά, πρέπει δε, για να είναι πλήρης, να περιέχει περιγραφή των προστατευτέων αρχαίων μνημείων και του προς εκτέλεση έργου, καθώς και τεκμηριωμένη εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου επί των αρχαίων και του περιβάλλοντος αυτά χώρου[2].
Κατ΄ εξαίρεση, κατόπιν άδειας του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία χορηγείται μετά από γνώμη του οικείου γνωμοδοτικού οργάνου, επιτρέπεται ανέγερση νέων κτισμάτων, εφόσον συνάδουν με τον χαρακτήρα του οικισμού και κατεδάφιση υφισταμένων κτισμάτων, εφόσον δεν αλλοιώνεται ο χαρακτήρας του αντίστοιχου συνόλου.
Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/
[1] Πρβλ. ΣτΕ 415/2017, 569/2012, 293/2010, 3723/2005, 565/2005, 3700/2000, ΣτΕ 945/2010 κλπ.
[2] ΣτΕ 3519/2017, ΣτΕ 569/2012 κλπ.
